Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της ανδρόπαυσης;

Για τους άνδρες, όπως και για τις γυναίκες, χτυπά το «βιολογικό ρολόι»: κούραση, ατονία, εναλλαγές διάθεσης, παραπανίσια κιλά, libido στα… τάρταρα και δυσλειτουργίες, που «προδίδουν» στο σεξ, συνθέτουν το παζλ μιας κατάστασης, που σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται το τέλος της ακμής των ανδρών -όπως, ίσως, φοβούνται- αλλά την εισαγωγή τους σε μια νέα φάση «ενηλικίωσης».

Η ανδρόπαυση -που πολλοί τη λένε και ανδρική «εμμηνόπαυση» ή ανδρική «κλιμακτήριο»- σχετίζεται με ορμονικές αλλαγές/μεταβολές, ειδικά με τη μείωση της τεστοστερόνης. Η ορμόνη τεστοστερόνη είναι γνωστή και ως η «ορμόνη του σεξ» και είναι εκείνη που ευθύνεται για κάποια ανδρικά χαρακτηριστικά, όπως είναι, για παράδειγμα, η τριχοφυΐα, η «βαριά» φωνή, η παραγωγή σπερματοζωαρίων κ.ά.

«Σύμφωνα με τον ορισμό της διεθνούς εταιρείας για τη μελέτη της γήρανσης του άνδρα (ISSAM)», μας εξηγεί ο Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Κωνσταντίνος Α. Ρόκκας MD (https://www.krokkas.gr) «ως ανδρόπαυση ορίζεται το βιοχημικό σύνδρομο, το οποίο συνδέεται με την αύξηση της ηλικίας στον άνδρα και χαρακτηρίζεται από μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων στο αίμα με ή χωρίς μείωση της ευαισθησίας των γονάδων στη δράση των ανδρογόνων.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής και να αλλοιώσει τη λειτουργία πολλών οργάνων. Σε αντίθεση, δε, με τη γυναίκα, στην οποία η εμμηνόπαυση αποτελεί μια διαδικασία, η οποία εξελίσσεται αρκετά γρήγορα, στον άνδρα η μείωση των ανδρογόνων στο αίμα αποτελεί μια αργά εξελισσόμενη διαδικασία, στο πλαίσιο της φυσιολογικής γήρανσης».

Νεότερες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ανάμεσα στις ηλικίες των 25 και των 75 ετών, η μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης φθάνει το 50%.

Η κατάσταση αυτή προκαλεί τα παρακάτω συμπτώματα: 

• Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, της ποιότητας της στύσης και των νυκτερινών στύσεων.
• Αλλαγές στη διάθεση με σύγχρονη μείωση της πνευματικής ικανότητας και του προσανατολισμού στον χώρο, εύκολη κόπωση, κατάθλιψη και εύκολο εκνευρισμό.
• Μείωση της μυϊκής μάζας και της μυϊκής δύναμης.
• Μείωση των τριχών και αλλοιώσεις του δέρματος.
• Μείωση της οστικής πυκνότητας, με αποτέλεσμα την πρόκληση οστεοπενίας και οστεοπόρωσης.
• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου.
• Αύξηση του λιπώδους ιστού.

Όπως επισημαίνει ο κ. Ρόκκας: «Δεν είναι αναγκαίο να υπάρχουν όλα αυτά τα συμπτώματα για τη διάγνωση της ανδρόπαυσης. Η βαρύτητα ενός ή περισσοτέρων συμπτωμάτων δεν χρειάζεται να ταυτίζεται με τη σοβαρότητα των υπολοίπων. Η κλινική διάγνωση είναι αναγκαίο να συνοδεύεται από εξετάσεις αίματος, οι οποίες θα επιβεβαιώνουν τη μείωση των ανδρογόνων».

Το 2020 το Αμερικανικό Κολλέγιο Ιατρών συνέστησε την έναρξη θεραπείας τεστοστερόνης σε άνδρες με σεξουαλική δυσλειτουργία. Το 2018 η Αμερικάνικη Ενδοκρινολογική Εταιρεία συνέστησε θεραπεία τεστοστερόνης σε άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη, που σχετίζεται με την ηλικία και έχουν συμπτώματα εξαιτίας της. Η θεραπεία των ανδρών της τρίτης ηλικίας, οι οποίοι παρουσιάζουν το σύνδρομο της έλλειψης των ανδρογόνων (ανδρόπαυση), συνίσταται στην αναπλήρωση αυτών των ορμονών με διάφορα διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι απαραίτητος ο έλεγχος της ηπατικής λειτουργίας, του προφίλ των λιπιδίων, της καρδιαγγειακής λειτουργίας, της ερυθροποίησης (δηλαδή της διαδικασίας παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων), του προστάτη, καθώς και της κοινωνικής συμπεριφοράς ή της συναισθηματικής κατάστασης. Η ανεπάρκεια ανδρογόνων αντιμετωπίζεται με θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης, η οποία συνταγογραφείται (όταν παρατηρείται τεκμηριωμένη ανεπάρκεια) και η θεραπεία διαρκεί εφ’ όρου ζωής.

Η τεστοστερόνη είναι διαθέσιμη σε διάφορες μορφές. Σε μορφή κάψουλας, ενδομυϊκών ενέσεων, διαδερμικών επιθεμάτων και γέλης (δηλαδή σε τζελ). Αυτή είναι η πιο δημοφιλής μορφή της, λόγω της ευκολίας στη χρήση και λόγω των καλών και σταθερών επιπέδων που επιτυγχάνει στο αίμα.

«Η πιο σημαντική επίπτωση της ανδρόπαυσης είναι στη σεξουαλική ζωή του άνδρα. Μπορεί να δυσκολεύεται να έχει στύση ή να έχει, αλλά να μην μπορεί να τη διατηρήσει ή να μην είναι τόσο σκληρή, ώστε να επιτευχθεί διείσδυση», επισημαίνει ο χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος. Και καταλήγει: «Αυτό, που, κυρίως, προκαλεί η ελάττωση των επιπέδων τεστοστερόνης, είναι η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Κάτι που επηρεάζει τη διάθεση των ανδρών και μπορεί κάποιες φορές να ρίξει και την αυτοπεποίθησή τους. Πρέπει, ωστόσο, να αντιληφθούν ότι η ανδρόπαυση είναι κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο που, ευτυχώς, αντιμετωπίζεται επιτυχώς. Αρκεί να επισκεφθούν τον ειδικό γιατρό».