Η υπόθεση με την αναστολή εμβολιασμών AstraZeneca

Η υπόθεση με την αναστολή εμβολιασμών του εμβολίου της AstraΖeneca, είναι πολύ ενδιαφέρουσα από επιστημολογικής απόψεως, αφού κάνει ακόμα πιο εμφανές ένα χάσμα που ήδη γνωρίζαμε ότι υπήρχε:

Την διάσταση ανάμεσα στον παραδοσιακό Αγγλοσαξωνικό Εμπειρισμό από τη μία, και τον ηπειρωτικό Καρτεσιανισμό από την άλλη. Ο Εμπειρισμός, θεωρεί ότι πηγή της ανθρώπινης γνώσης οφείλει να είναι τα εμπειρικά δεδομένα. Ιστορικά, αντιπαραβάλλεται με τον καρτεσιανό Ρασιοναλισμό που θεωρεί ότι πηγή γνώσης είναι ο νους και όχι οι αισθήσεις μας. Αν και η διάκριση είναι απλουστευτική, θα τη δούμε συχνά να επανέρχεται και να υπεισέρχεται σε διαμάχες όπως αυτή περί αναστολής εμβολιασμών που έλαβαν χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία.

Είδαμε, λοιπόν, μεταξύ άλλων, τους Γάλλους και τους Γερμανούς να λαμβάνουν μια απόφαση αναστολής εμβολιασμών που δεν υποστηριζόταν από εμπειρικά δεδομένα, αλλά εκκινούσε από την πολιτική τους «ιδεολογία» περί δήθεν «ασφάλειας». Και αναφέρονται, κυρίως, αυτές οι χώρες, διότι αποτελούν υπερδυνάμεις και οι αποφάσεις τους επηρεάζουν καταλυτικά την παγκόσμια κοινότητα. Ιδιαίτερο επιστημολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αποφάσεις των Σκανδιναβών, που χρήζουν, όμως, ξεχωριστής ανάλυσης.

Ξεκίνησαν, λοιπόν, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί από τα «πιστεύω» τους για να διαμορφώσουν μια πραγματικότητα. Αντιθέτως, ο γνωστός Αγγλοσαξωνικός Εμπειρισμός, κινείται αντίστροφα. Διαμορφώνει τα «πιστεύω» και τις αποφάσεις του, με βάση τα εμπειρικά δεδομένα. Και η σύγχρονη Επιστήμη,όμως, είναι εν πολλοίς Εμπειρική. Προσπαθεί να «ανοίγει τα πανιά της» στα στοιχεία και τα δεδομένα και να αφήνει αυτά τα δεδομένα να καθοδηγούν το ταξίδι της. Αντιστρόφως, η καρτεσιανή και ηπειρωτική παράδοση δρα απαγωγικά. Ξεκινά από «βασικές αρχές» και με βάση αυτές προσπαθεί να διαμορφώσει μια πραγματικότητα. Ευτυχώς, δεν λειτουργούν όλοι τόσο απλουστευτικά. Πολλοί ρασιοναλιστές αποδέχονται τα εμπειρικά δεδομένα, ενώ και η Επιστήμη αποδέχεται την ύπαρξη  διαισθητικών στοιχείων στην αρχική ανακάλυψη. Στην παρούσα περίπτωση με την αναστολή εμβολιασμών, όμως, είδαμε τη «διαμάχη» αυτή, στην εν πολλοίς αδρή της μορφή. 

Στα πλαίσια ,λοιπόν, μια γραφειοκρατικής κουλτούρας «ασφάλειας» που διέπει την Γαλλική και την Γερμανική Διοίκηση, αγνοήθηκαν τα εμπειρικά και επιστημονικά δεδομένα που σχετίζονται με το εμβόλιο και υπερίσχυσε η πολιτική σκέψη, έναντι της επιστημονικής. Δυστυχώς, όμως, η αγνόηση της Πραγματικότητας, τιμωρεί. Η απώλεια εμπιστοσύνης στους εμβολιασμούς που προκλήθηκε από μια τέτοια αψυχολόγητη απόφαση, θα προκαλέσει πολύ περισσότερους θανάτους από αυτούς που δήθεν θα απέτρεπε. Επίσης, είναι τρομακτική η φημολογούμενη υποταγή αποφάσεων Δημόσιας Υγείας στα δεδομένα ενός εμπορικού πολέμου Ευρώπης  - Μεγάλης Βρετανίας.

Μπορεί, λοιπόν, σε θέματα Πολιτικής και Ιδεολογίας να είναι συμβατή μια τέτοια προσέγγιση, αλλά σε θέματα που άπτονται της Επιστήμης και της Δημόσιας Υγείας, θα ήταν ωφέλιμο οι αποφάσεις να προσδιορίζονται από τα εμπειρικά δεδομένα. Αυτό σημαίνει ότι πρώτα οφείλουμε να εξετάζουμε τα δεδομένα και τις μετρήσεις που έχουμε στη διάθεσή μας και κατόπιν να λαμβάνουμε αποφάσεις με βάση αυτά. Να διαμορφώνουμε την Πολιτική μας με βάση την Πραγματικότητα και όχι αντιστρόφως.

Δεν αρνείται κανείς, βεβαίως, ότι και η Επιστήμη μας είναι διαποτισμένη από τον πολιτισμό μας. Είναι συνδεδεμένη με τη Δημοκρατία και την αστική κουλτούρα. Έχει, όμως, στις βασικές αρχές της την προσπάθεια για αντικειμενικότητα, διυποκειμενικότητα και αξιολογική ουδετερότητα. Μέχρι τώρα, είναι η πιο επιτυχημένη προσπάθεια του ανθρώπινου πνεύματος να περιγράψει τον Κόσμο.

Είναι ό,τι καλύτερο έχουμε. If you don’t get what you like, you like what you get.