Καρκίνος μαστού: 14 ερωτήσεις μόνο για γυναίκες

Ο καρκίνος του µαστού αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου στον γυναικείο πληθυσμό. Είναι σημαντικό να δίνεται βαρύτητα στην πρόληψη, µε την τακτική παρακολούθηση και την εφαρμογή νέων μεθόδων έγκαιρης διάγνωσης, που επιτρέπουν και τη θεραπεία της νόσου. Στις περιπτώσεις στις οποίες ο καρκίνος θα διαγνωσθεί σε αρχικό στάδιο, η πρόγνωση είναι εξαιρετική και μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, σημειώνει ο Παναγιώτης Παππάς, MD, MSc, εξειδικευμένος ιατρός Χειρουργικής Μαστού στη Βιοκλινική Αθηνών του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ και απαντά σε ερωτήσεις που αφορούν όλες τις γυναίκες.

 

Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η αυτοεξέταση των μαστών;
Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν αυτοεξέταση των μαστών μια φορά τον μήνα. Κατά την εξέταση θα πρέπει να παρατηρείτε για ορατές αλλαγές του δέρματος και των θηλών καθώς και για αλλαγές στο μέγεθος του μαστού ή οποιαδήποτε ψηλαφητή μάζα. Η επιπέδωση ή η εισολκή στις θηλές, η ερυθρότητα και η απολέπιση στο δέρμα του μαστού, η εκροή υγρού από τις θηλές απαιτούν περαιτέρω εκτίμηση από ειδικό χειρουργό μαστού.

Ποιες ημέρες πρέπει να πραγματοποιείται η αυτοεξέταση;
Καλύτερα να γίνεται μετά την έβδομη - δέκατη ημέρα του κύκλου καθώς οι μαστοί είναι λιγότερο οιδηματώδεις, επώδυνοι και οζώδεις και η ψηλάφηση καθίσταται ευκολότερη. Οι γυναίκες δίχως έμμηνο κύκλο μπορούν να πραγματοποιούν τον έλεγχο την ίδια ημέρα του μήνα – την πρώτη ή την τελευταία.

Πόσο συχνά απαιτείται εξέταση από τον ιατρό μου;
Σε περιπτώσεις που δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι και δεν έχετε συμπτώματα ή επιπλέον ενδείξεις, ο ετήσιος έλεγχος είναι αρκετός. Αναλόγως της ηλικίας σας, ο ιατρός θα σας καθοδηγήσει σχετικά με τον απεικονιστικό έλεγχο με Μαστογραφία και Υπερηχογράφημα.

Το οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του μαστού εκθέτει μια γυναίκα σε υψηλότερο κίνδυνο;
Αν και οι γυναίκες που έχουν ισχυρό οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του μαστού ενδέχεται να βρίσκονται σε ομάδα αυξημένου κινδύνου, εντούτοις οι περισσότερες με διαγνωσμένο καρκίνο δεν έχουν θετικό οικογενειακό ιστορικό. Μόνο το 5-10 % των ασθενών με κακοήθεια στον μαστό έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου.

Μπορεί η φυσική άσκηση να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού;
Η τακτική άσκηση ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλει στη διατήρηση μιας καλής φυσικής κατάστασης, φυσιολογικού σωματικού βάρους και μείωσης του κινδύνου.

Μπορεί η υγιεινή διατροφή να εμποδίσει τον καρκίνο του μαστού;
Η υγιεινή διατροφή συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου όχι μόνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού αλλά και παθήσεων του καρδιαγγειακού συστήματος. Η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών τροφών αυξάνει την παραγωγή οιστρογόνων, των ορμονών δηλαδή που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη δημιουργία των καρκινικών όγκων στον μαστό.

Ποιος είναι ο ρόλος του καπνίσματος;
Το κάπνισμα έχει αποδειχθεί πως αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης αρκετών καρκινικών όγκων, μεταξύ αυτών και του καρκίνου του μαστού. Στην ομάδα αυξημένου κινδύνου υπάγονται και οι παθητικοί καπνιστές. 

Η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ έχει εξοπλισθεί με ψηφιακούς μαστογράφους τελευταίας γενιάς, που εξασφαλίζουν την καλύτερη δυνατή εικόνα με την ελάχιστη δόση ακτινοβολίας. Η ακτινική επιβάρυνση των εξεταζόμενων έχει μειωθεί έως και 43%. 

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ αντισυλληπτικών και καρκίνου του μαστού;
Ορισμένες μελέτες δείχνουν πως η παρατεταμένη χρήση αντισυλληπτικών και ιδιαίτερα σε νεαρότερες ηλικίες (20-30 ετών) ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Παρότι τα νεότερης γενιάς αντισυλληπτικά δισκία περιέχουν μικρές ποσότητες ορμονών, υπάρχει σύσταση για χρήση τους για διάστημα μικρότερο των πέντε ετών και ιδιαίτερα σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου.

Σχετίζεται η ορμονική θεραπεία αποκατάστασης (HRT) με τον καρκίνο του μαστού;
Ορισμένα σχήματα θεραπειών με ορμόνες που λαμβάνουν οι γυναίκες ώστε να αποφευχθούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και παθήσεις όπως η οστεοπόρωση ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται συμβουλή από τον θεράποντα γυναικολόγο και το χειρουργό σας.

Πώς επηρεάζει ο έμμηνος κύκλος και το ιστορικό αναπαραγωγής τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Οι γυναίκες με έναρξη του έμμηνου κύκλου πριν την ηλικία των 12 ετών, δίχως τεκνοποίηση ή απόκτηση του πρώτου παιδιού μετά την ηλικία των 30 και με εμμηνόπαυση μετά τα 55 έτη, παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο.

Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο;
Ο θηλασμός, και ιδιαίτερα σε ηλικίες μικρότερες των 30 ετών, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Εννέα με 12 μήνες θηλασμού είναι ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα που παρέχει οφέλη τόσο στη μητέρα όσο και στο παιδί.

Μπορεί ένας τραυματισμός του μαστού να εξελιχθεί σε καρκίνο;
Οι τραυματισμοί στους μαστούς δεν προκαλούν καρκίνο.

Η μαστογραφία είναι επώδυνη;
Η μαστογραφία αποτελεί μέχρι σήμερα τη σημαντικότερη απεικονιστική εξέταση του μαστού. Κατά την εξέταση, οι μαστοί συμπιέζονται σε δύο κατευθύνσεις (οριζόντια και πλάγια) και αυτό μπορεί να προκαλέσει ήπια ενόχληση ή και άλγος ιδιαίτερα σε γυναίκες με ευαίσθητους μαστούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται να γίνεται μετά τη δέκατη ημέρα του κύκλου, όταν οι μαστοί είναι λιγότερο ευαίσθητοι και οιδηματώδεις. Η ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, έχοντας ως πρώτη προτεραιότητα την παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου, έχει εξοπλισθεί με ψηφιακούς μαστογράφους τελευταίας γενιάς, που εξασφαλίζουν την καλύτερη δυνατή εικόνα με την ελάχιστη δόση ακτινοβολίας. Με το συστηματικό πρόγραμμα ποιοτικού ελέγχου που εφαρμόζεται σε καθημερινή βάση από ειδικούς ακτινο-φυσικούς η ακτινική επιβάρυνση των εξεταζόμενων γυναικών έχει μειωθεί έως και 43% σε σύγκριση με τα εθνικά διαγνωστικά επίπεδα αναφοράς για τη μαστογραφία.

Μπορεί να γίνει μόνο Υπερηχογράφημα αντί της Μαστογραφίας;
Κάθε απεικονιστική εξέταση έχει συγκεκριμένες ενδείξεις και ιδιαίτερο ρόλο. Το Υπερηχογράφημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη Μαστογραφία, καθώς ενδείκνυται για απεικόνιση και μέτρηση όγκων κυρίως, αλλά δεν μπορεί να εντοπίσει και να αξιολογήσει βλάβες όπως περιοχές με μικροαποτιτανώσεις που απεικονίζονται μόνο στην Μαστογραφία. Συνεπώς οι απεικονιστικές εξετάσεις δρουν συνδυαστικά και επικουρικά και όχι ως ξεχωριστά διαγνωστικά εργαλεία.