Ινομυώματα και αδενομύωση: Πώς μπορεί να αποφευχθεί το νυστέρι

Τα ινομυώματα και η αδενομύωση είναι ιδιαίτερα συχνά στις γυναίκες και, ενώ πρόκειται για καλοήθεις παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά συμπτώματα όπως  η αιμορραγία, ο έντονος κοιλιακός πόνος και βέβαια η δυσμηνόρροια που μπορεί να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό την καθημερινότητα της γυναίκας.

Η διάγνωσή τους συνήθως επαληθεύεται με διακολπικό υπέρηχο ή/και μαγνητική τομογραφία ενώ η θεραπεία τους  μέχρι πρόσφατα ήταν χειρουργική και συχνά σήμαινε αφαίρεση της μήτρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μεγάλη έρευνα που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο (Geary RS, et al. BMJ Open 2019;9:e024260), από τις σχεδόν 6 χιλιάδες γυναίκες που χρειάστηκαν κάποια μορφής επέμβασης λόγω βαριάς μηνορραγίας το σχεδόν 40% υποβλήθηκε σε αφαίρεση της μήτρας, η οποία επέμβαση αν και συνηθισμένη συνοδεύεται από την πιθανότητα επιπλοκών, πιθανές επιδράσεις στην ψυχολογία της γυναίκας και φυσικά την απώλεια γονιμότητας.

Τα παραπάνω επισημαίνει ο Γρηγόρης Μακρής, MD, PhD, DIC, FRCR, Δ/ντής Ενδαγγειακής χειρουργικής και Επεμβατικής Ακτινολογίας Guy’s and St Thomas’ Hospitals (Fellow of the Royal College of Radiologists), τονίζοντας ότι «παρά την απουσία επίσημων δεδομένων για την Ελλάδα, η εντύπωση είναι ότι δυστυχώς και στην Ελλάδα έχουμε μια επιδημία υστερεκτομών που θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την πρόοδο της τεχνολογίας και νέες τεχνικές όπως είναι ο διαδερμικός εμβολισμός των ινομυωμάτων και η λαπαροσκοπική μυομεκτομή.

Ο διαδερμικός εμβολισμός των ινομυωμάτων πραγματοποιείται από επεμβατικούς ακτινολόγους που εξειδικεύονται στην πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων μέσα από μικρές οπές στο δέρμα και με την χρήση απεικονιστικών μεθόδων για καθοδήγηση. Με άλλα λόγια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αγγειακό δένδρο για να προσεγγίσουμε οποιοδήποτε όργανο μέσα στο σώμα χωρίς την ανάγκη μεγάλων και άσχημων χειρουργικών τομών και με πολύ μικρό χρόνο νοσηλείας.

Ειδικότερα, για τον εμβολισμό ινομυωμάτων ή ενδομητρίωσης ο επεμβατικός ακτινολόγος εισέρχεται στις αρτηρίες της μήτρας μέσω ενός καθετήρα στην κερκιδική (αρτηρία στον καρπό - εικόνα 1) ή στη μηριαία αρτηρία. Ο γιατρός καθοδηγεί έναν ειδικό καθετήρα στις μητριαίες αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα το ινομύωμα και στη συνέχεια απελευθερώνει μικρά σωματίδια ή σπείρες (εικόνα 2) μέσω του καθετήρα για να αποφράξει την αιμάτωση του όγκου, με αποτέλεσμα το ινομύωμα να συρρικνώνεται και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων να σταματά να προκαλεί συμπτώματα. Η τεχνική δεν αφήνει σημάδια στο δέρμα,  δεν επηρεάζει συνήθως τη γονιμότητα αφού δεν αφαιρείται η μήτρα και η ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι την ίδια ή την επόμενη μέρα. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από 30 λεπτά ως και 2 ώρες χωρίς την ανάγκη γενικής αναισθησίας.

Στην Αγγλία η τεχνική αυτή είναι αναγνωρισμένη για την αποτελεσματικότητα και ασφάλειά της από το National Institute for Health and Clinical Excellence και θεωρείται θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με ινομυώματα που θέλουν να αποφύγουν ένα μεγάλο χειρουργείο και επιθυμούν να διατηρήσουν την γονιμότητα τους.

‘Όπως όλες οι θεραπείες έτσι και ο εμβολισμός των ινομυωμάτων μπορεί να έχει επιπλοκές με πιο συχνή αυτήν του μετεγχειρητικού πόνου που συνήθως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με παυσίπονα και ξεκούραση ενώ τα πλήρη αποτελέσματα της θεραπείας φαίνονται μετά από μερικές εβδομάδες. Η πιθανότητα σοβαρής επιπλοκής είναι λιγότερο από 1 στις 100 ενώ με τις χειρουργικές προσεγγίσεις το ποσοστό μπορεί να φτάσει τις 10 στις 100 γυναίκες και αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο πιστεύουμε ότι ο εμβολισμός πρέπει να προσφέρεται πρώτος και πριν το ανοιχτό χειρουργείο».

«Φυσικά» καταλήγει ο κ. Μακρής «σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών ο εμβολισμός δεν ενδείκνυται λόγω τους μεγέθους ή της θέσης των ινομυωμάτων (πχ. Ινομυώματα μεγαλύτερα από 10εκ. ή υποβλεγόννια ή μισχωτά) και σε αυτές τις περιπτώσεις το ανοιχτό χειρουργείο είναι αναπόφευκτο. Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι πρέπει να παρουσιάζονται όλες οι χειρουργικές επιλογές στην ασθενή και να εξατομικεύεται η θεραπεία με βάση της εκάστοτε ανάγκες, την υπάρχουσα ανατομία και τα "θέλω" της ασθενούς».