Γιατί δεν πρέπει να φοράς τη μάσκα στο λαιμό σου

Σε αυτή τη φάση της πανδημίας έχεις ακούσει, έχεις διαβάσεις, έχεις ακούσει ξανά, έχεις μάθει τα πάντα για τις μάσκες και τη χρήση τους, αλλά ένα «ωχ, ξεχάστηκα» μπορεί ακόμα να το λες, ειδικά εάν οι συνθήκες της καθημερινότητάς σου σου επιβάλλουν να φοράς μάσκα αρκετές ώρες της ημέρας, κάνοντας ένα «διάλειμμα» από αυτές, επιτακτικό. Κάθε φορά όμως που βγάζεις (και ξαναβάζεις) τη μάσκα σου, κινδυνεύεις να μεταφέρεις άθελά σου μικρόβια και άλλα ανεπιθύμητα σωματίδια από τη μάσκα, στα χέρια και το πρόσωπό σου. Μην επιτρέπεις, λοιπόν, στον εαυτό σου να ξεχνάει ότι:

Η καθαρή μάσκα είναι η αποτελεσματική μάσκα
Φοράω μάσκα άρα είμαι απόλυτα προστατευμένος από μικρόβια και ιούς. Η έννοια της χρήσης μάσκας ως μέσο προστασίας δεν λέει τίποτα από μόνη της. «Από τη στιγμή που οι μάσκες είναι τόσο κοντά στο πρόσωπό μας, οποιοδήποτε μικρόβιο βρίσκεται πάνω στη μάσκα μπορεί να το εισπνεύσει κατά λάθος εκείνος που τη φοράει», εξηγεί η Sangwei Lu, καθηγήτρια-λοιμωξιολόγος του πανεπιστημίου Berkeley της Καλιφόρνια. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρούμε τις μάσκες μας καθαρές ώστε όταν τις φοράμε να μην μολύνουμε κατά λάθος οι ίδιοι τον εαυτό μας από μικρόβια ή ιούς που η μάσκα μας έχει συγκρατήσει - και εξακολουθούν να βρίσκονται πάνω της».

Κάποια υλικά κατασκευής μασκών, μάλιστα, χάνουν μεγάλο μέρος της ικανότητάς τους να μπλοκάρουν επικίνδυνα σταγονίδια όταν δεν διατηρούνται καθαρά, υπονομεύοντας ουσιαστικά τον λόγο χρήσης της. Μάσκες κατασκευασμένες από υλικά που έχουν υποστεί ηλεκτροστατική επεξεργασία, όπως οι N95 και οι χειρουργικές μάσκες από πολυπροπυλένιο, γίνονται λιγότερο αποτελεσματικές όταν πολλά σωματίδια προσκολλώνται και παρεμβαίνουν στο «φορτίο» τους. Φροντίζεις λοιπόν να φυλάς τις μάσκες σε σημείο καθαρό και προστατευμένο όταν δεν τις φοράς, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητά τους περισσότερο καιρό.

Οι υφασμάτινες μάσκες και οι χάρτινες χειρουργικές που φιλτράρουν με «φυσικό» τρόπο τα σωματίδια - δεν έχουν ίνες με ηλεκτροστατική επεξεργασία - μπορούν να επηρεαστούν εξίσου όταν «μολύνονται» καθώς τα μικρότερα σωματίδια μπλοκάρουν τους πόρους του υφάσματος και μειώνουν τα περιθώρια εύκολης αναπνοής. Οι χρήστες θα αναγκάζονται πιο συχνά να αφαιρούν τη μάσκα ώστε να αναπνεύσουν καλύτερα, κάτι που μηδενίζει εντελώς τον αρχικό στόχο. Την προστασία.

Πριν βγάλεις τη μάσκα

Το πιο σημαντικό: Βεβαιώσου πως το περιβάλλον γύρω σου σού το επιτρέπει. Εάν βρίσκεσαι σε εξωτερικό χώρο ή οπουδήποτε εκτός σπιτιού και δεν υπάρχουν άνθρωποι γύρω ή κοντά σου, θα μπορούσες να αφαιρέσεις τη μάσκα. Σε άλλη περίπτωση, βγάζεις τη μάσκα μόνο όταν έχεις επιστρέψει στο σπίτι σου ή εάν το απαιτήσουν ιδιαίτερες συνθήκες (για να φας κάτι, για παράδειγμα). Φροντίζεις πάντα τα χέρια σου να είναι καθαρά. Εάν μόλις επέστρεψες σπίτι από έναν περίπατο, από τη δουλειά σου ή από τα ψώνια, πλένεις σχολαστικά τα χέρια σου με σαπούνι και νερό πριν πιάσεις να βγάλεις τη μάσκα σου και το ίδιο κάνεις αφού τη βγάλεις. Εάν βρίσκεσαι έξω από το σπίτι και θέλεις να βγάλεις τη μάσκα, ένα αντισηπτικό χεριών κάνει εξίσου καλή δουλειά.

Βγάζοντας τη μάσκα
Ο πιο «κοινός» τρόπος να μολύνεις τη μάσκα σου είναι να πιάσεις το εσωτερικό της με τα δάκτυλά σου, ενώ έχεις αγγίζει τόσα διαφορετικά πράγματα όντας έξω από το σπίτι, ένα από αυτά θα μπορούσε να είναι και η ίδια η μάσκα σου εξωτερικά. Όταν είσαι προσεκτικός, φορώντας τη μάσκα -να μην την ακουμπάς εξωτερικά και λίγο αργότερα ξύνεις το πρόσωπό σου ή πιάνεις με οποιονδήποτε τρόπο το εσωτερικό της- όταν την αντικαθιστάς τακτικά ή την πλένεις τακτικά, τότε θα είσαι εντάξει. Όταν πρόκειται να βγάλεις τη μάσκα σου, απόφυγε να ακουμπήσεις το μπροστινό μέρος του υφάσματος. Πιάσε τη μάσκα από τις θηλιές πίσω από τα αυτιά σου και βγάλε τη αφαιρώντας και τις δυο θηλιές ταυτόχρονα. Δίπλωσε αμέσως στο μισό τη μάσκα ώστε να «κλείσεις» και να προστατέψεις το εσωτερικό της. 

Ποτέ μην τραβάς τη μάσκα σου κάτω από το πηγούνι ή την αφήνεις να κρέμεται από το ένα αυτί, καθώς αυτό αφήνει το εσωτερικό της εκτεθειμένο σε μικρόβια που θα καταλήξουν στη μύτη ή το στόμα σου τη στιγμή που θα την ξαναφορέσεις.

Φυλάσσοντας τη μάσκα

Μόλις βγάζεις τη μάσκα σου, πρέπει να τη φυλάς και με τον σωστό τρόπο, ώστε να μπορέσεις άφοβα να τη χρησιμοποιήσεις ξανά. Ένα καθαρό, προστατευμένο, στεγνό σημείο είναι το ιδανικότερο για να φυλάξεις τη μάσκα σου μεταξύ των χρήσεων. Ιδανικότερα, αφήνεις τη μάσκα σου σε σημείο που είναι «ζεστό» και όχι κρύο, καθώς ο ιός SARS-CoV-2 επιβιώνει περισσότερη ώρα στις κρύες θερμοκρασίες. Φρόντισε η μάσκα σου να είναι πάντα διπλωμένη στη μέση ώστε το εσωτερικό της να μην ακουμπά σε άλλες επιφάνειες.

Όταν μετακινείσαι εκτός σπιτιού, ένα καθαρό πλαστικό σακουλάκι ή ένας καθαρός χάρτινος φάκελος μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν για την προσωρινή φύλαξη της μάσκας σου. Βάλε προσεκτικά τη διπλωμένη στα δυο μάσκα μέσα στο σακουλάκι ή τον φάκελο, τα οποία θα κρατήσεις στην τσέπη σου όση ώρα διαρκεί το «διάλειμμά» σου από τη χρήση της. Προσέχεις να μην αγγίξεις το εσωτερικό της μάσκας όταν θα τη φορέσεις ξανά. Την πιάνεις πάντα και μόνο από τις θηλιές, όπως κάνεις και όταν θέλεις να τη βγάλεις.

Επιστρέφοντας σπίτι, και αν ξέρεις πως για το υπόλοιπο της ημέρας δεν θα τη χρειαστείς, είναι καλύτερο να πετάξεις τη μάσκα (εάν πρόκειται για μιας χρήσης) ή να την πλύνεις, ιδιαίτερα εάν βρισκόσουν αρκετή ώρα σε δημόσιους χώρους ή χώρους που συγκεντρώνουν αρκετό κόσμο.

Οι μάσκες μιας χρήσης πρέπει να αντικαθίστανται και οι υφασμάτινες να πλένονται όσο το δυνατόν συχνότερα, ειδικά εάν τις φοράς σε χώρους όπως το σούπερ μάρκετ όπου, αναπόφευκτα, γύρω σου κινούνται αρκετοί άνθρωποι. Εάν μπορείς να αντικαθιστάς τη μάσκα μιας χρήσης ή να πλένεις την υφασμάτινη μετά από κάθε χρήση, θα ήταν το καλύτερο (και σωστότερο).