Καλομενίδης: H κατάσταση μπορεί να γίνει εξαιρετικά πιεστική

Εάν η κατάσταση με τις αυξητικές τάσεις στην ανάγκη για νοσηλεία ασθενών με νόσο COVID-19 στο Λεκανοπέδιο συνεχιστούν όπως είναι σήμερα, τότε ενδέχεται η κατάσταση με τον νέο κορωνοϊό να καταστεί λίαν συντόμως ως εξαιρετικά δύσκολη. Αυτό τονίζει μεταξύ άλλων, σήμερα, στην ATHENS VOICE ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Καλομενίδης, και προτρέπει τους αρμοδίους στην Ε.Ε. να παρακάμψουν τις πατέντες των φαρμακευτικών εταιρειών επί των εμβολίων κατά του SARS-COV 2, προκειμένου οι εμβολιασμοί να προχωρήσουν με ικανοποιητικούς ρυθμούς.

Κύριε καθηγητά, έχουμε πληροφορηθεί ότι αυξάνονται σταθερά οι εισαγωγές ασθενών με νόσο COVID-19 στα νοσοκομεία του ΕΣΥ του Λεκανοπεδίου. Το βλέπετε και στον «Ευαγγελισμό»; Σας ανησυχεί αυτή τάση;
Είναι αλήθεια ότι μετά τις γιορτές προοδευτικά αυξάνεται η ανάγκη νοσηλείας ασθενών και αυξάνει η πληρότητα των πτερύγων απομόνωσης. Η τελευταία γενική εφημερία θύμιζε τις δύσκολες εφημερίες του φθινοπώρου και η πληρότητα της κλινικής COVID-19 ήταν διπλάσια από αυτήν που είχαμε την εβδομάδα ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Εφόσον συνεχιστεί αυτή η τάση, η κατάσταση μπορεί να γίνει εξαιρετικά πιεστική μέσα σε λίγες μέρες.

Πώς θα χαρακτηρίζατε το επίπεδο της ανταπόκρισης του «Ευαγγελισμού» στις ανάγκες για νοσηλεία ασθενών με COVID-19, αλλά, ταυτόχρονα και ασθενών με μη COVID-19 νοσήματα; Παρατηρείτε μία ισορροπία ή το νοσοκομείο έχει μετατραπεί εκ των πραγμάτων σε μονοθεματικό;
Στον Ευαγγελισμό ξεκινήσαμε πολύ νωρίς, τον προηγούμενο Μάρτιο, και είχαμε την ευκαιρία να αντιληφθούμε πρώιμα τις ανάγκες και να εξοπλίσουμε κατάλληλα τις πτέρυγες νοσηλείας COVID-19. Προσελήφθη επικουρικό προσωπικό και πρόσφατα, λίγοι επιμελητές ΕΣΥ στη ΜΕΘ. Το πιο σημαντικό είναι ότι το προσωπικό είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί και να αποκτήσει την κατάλληλη εμπειρία με τη νοσηλεία των ασθενών αυτών σε συνθήκες απομόνωσης. Σε ό,τι αφορά τους ασθενείς με τα υπόλοιπα νοσήματα, προσπαθούμε και μέχρι στιγμής τα έχουμε καταφέρει να μην συμβεί αυτό που συνέβη την άνοιξη, οπότε το νοσοκομείο, όπως και ολόκληρο το ΕΣΥ δεν μπόρεσε να εξυπηρετήσει επαρκώς τους ασθενείς με άλλα νοσήματα. Επειδή, από τον Μάρτιο, κλίνες ΜΕΘ έχουνε γίνει κλίνες ΜΕΘ-COVID-19 χωρίς να δημιουργηθεί ακόμη νέα ΜΕΘ στο νοσοκομείο, η δυνατότητες νοσηλείας μη COVID-19 βαρέως πασχόντων έχει μειωθεί.

Αληθεύει ότι υπάρχει μία ανησυχητική διασπορά του νέου κορωνοϊού σε γιατρούς και νοσηλευτές του νοσοκομείου; Υπάρχει κάποιο κενό στην προστασία του προσωπικού;
Κατά καιρούς έχει υπάρξει διασπορά και στο δικό μας νοσοκομείο, όπως και σε άλλα του ΕΣΥ ή ιδιωτικά. Ο συνήθης τρόπος που γίνεται αυτό είναι μέσα από ασθενείς με άλλα νοσήματα ή συνοδούς, οι οποίοι είναι εντελώς ασυμπτωματικοί, οπότε δεν απομονώνονται, ωστόσο μεταδίδουν. Το προσωπικό μπορεί να μολύνεται στο νοσοκομείο αλλά και έξω από αυτό. Στο νοσοκομείο έχει επαρκή μέσα για να προστατευθεί, αλλά αυτά τα μέσα χρησιμοποιούνται στις πτέρυγες που νοσηλεύονται οι ασθενείς με τη νόσο κατά την στιγμή της εξέτασης, δεν είναι δυνατό να κυκλοφορούμε όλοι παντού και συνέχεια ντυμένοι έτσι. Σε περιπτώσεις που θεωρήσαμε ότι μολύνσεις μπορεί να συνέβησαν στις πτέρυγες απομόνωσης όπου το προσωπικό φροντίζει τους ασθενείς με την χρήση προστατευτικών μέσων και όπου δεν υπήρξε ποτέ επισκεπτήριο, ανασκοπήσαμε τους κανόνες ασφαλείας και αναζητήσαμε πιθανά κενά στα πρωτόκολλα που αφορούν χειρισμούς και πράξεις και λάβαμε τα ανάλογα μέτρα.

Κύριε καθηγητά, πώς πήγε ο εμβολιασμός των γιατρών, των νοσηλευτών και των λοιπών εργαζομένων του «Ευαγγελισμού»; Ανήλθε σε ικανοποιητικό ποσοστό;
Δεν έχω λεπτομερή πληροφόρηση για τα ποσοστά, εμπειρικά μπορώ να πω ότι η μεγάλη πλειοψηφία όσων δεν έχουν νοσήσει έχει εμβολιαστεί.

Ποια είναι η γνώμη σας για τον ρυθμό των εμβολιασμών στη χώρα μας; Ρωτώ, γιατί ο υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας, δήλωσε πρόσφατα ότι Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο θα επιταχυνθεί δραστικά αυτός ο ρυθμός, καθώς θα παραλαμβάνουμε τότε μεγάλες παρτίδες δόσεων εμβολίων.
Μέχρι στιγμής, συμφωνούμε όλοι ότι ο εμβολιασμός σε όλη την Ευρώπη δεν προχωρά με τους ρυθμούς που αναμένονταν. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο καθώς στο εμβόλιο η χώρα έχει εναποθέσει όλες τις ελπίδες για αναχαίτιση της πανδημίας. Lockdown και εμβόλιο αποφασίστηκε να είναι τα μοναδικά μας όπλα σε Ευρώπη και βόρειο Αμερική. Ελπίζω η βεβαιότητα του υπουργού ότι την άνοιξη θα έρθουν μεγάλες παρτίδες να μην έχει την ίδια τύχη με τη βεβαιότητά του τον Οκτώβριο ότι θα είχαμε ήδη προχωρήσει ικανοποιητικά στην εκστρατεία εμβολιασμού. 

Θα υποστηρίζατε την άποψη, σύμφωνα με την οποία η Κομισιόν πρέπει να προχωρήσει στην αφαίρεση των δικαιωμάτων των φαρμακευτικών εταιρειών επί των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια κατά του νέου κορωνοϊού; Δεν θα υπήρχε, έτσι, ο κίνδυνος να εμπλακεί σε μία ατέρμονη νομική και δικαστική διαμάχη όλη η διαδικασία των εμβολιασμών διεθνώς;
Δυστυχώς, το πρόβλημα στον εφοδιασμό οφείλεται στις περιορισμένες παραγωγικές δυνατότητες των εταιριών που έχουν τις πατέντες. Το εμπόδιο αυτό πρέπει να ξεπεραστεί και να δοθεί η δυνατότητα σε όποια εργοστάσια έχουν την τεχνολογική δυνατότητα να παράγουν τα εμβόλια. Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα ό,τι κι αν απαιτήσει. Ο περιορισμός της πατέντας είναι σχετικός και έχουν υπάρξει περιπτώσεις που έχει υπερσκελιστεί. Στη σημερινή συγκυρία αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο και μπορεί να επιτευχθεί με μια ποικιλία νομικών μέτρων. Είναι θέμα ζωής ή θανάτου για ανυπολόγιστο αριθμό ανθρώπων, είναι θέμα αποκατάστασης του τρόπου ζωής των ανθρώπων που σε πολλές περιοχές του κόσμου έχει διαταραχθεί βαθιά και παρατεταμένα. Ο φόβος της δικαστικής διαμάχης δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο να ληφθούν οι αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίας. Υπάρχει άλλωστε διεθνές δεδικασμένο σε προηγούμενη διαμάχη ανάμεσα σε κράτος και εταιρεία για φαρμακευτική πατέντα, σύμφωνα με το οποίο το δικαίωμα στην υγεία υπερτερεί του δικαιώματος στην πνευματική ιδιοκτησία.

Βλέπετε να υπάρχει ανάγκη για ακόμη πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα, τουλάχιστον στην Αττική, προκειμένου να αποφύγουμε κάποια αιφνίδια νέα έξαρση των κρουσμάτων;
Εστίαση, αναψυχή, αθλητισμός, τέχνες και εμπόριο είναι παγωμένα ή σχεδόν παγωμένα για μήνες. Η εκπαίδευση ταλαιπωρείται. Και παρά ταύτα, η διασπορά συνεχίζεται. Δεν ξέρω ποια είναι τα επιπλέον καθολικά και οριζόντια περιοριστικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Άλλωστε δεν γνωρίζουμε το μέγεθος του προβλήματος στην Αττική καθώς η χώρα έχει αποφασίσει πως δεν θα έχει μέσα επιδημιολογικής επιτήρησης, αξιόπιστα στοιχεία και στρατηγική αντιμετώπισης της διασποράς στην κοινότητα. Συνάγουμε ότι το πράγμα δεν πάει καλά από την αύξηση των εισαγωγών, δηλαδή όταν η διασπορά έχει προχωρήσει ήδη. Θυμίζω, ότι στη βόρεια Ελλάδα είχαμε την εικόνα πράσινων περιοχών ώσπου μέσα σε μια εβδομάδα πλημμύρισαν τα νοσοκομεία με ασθενείς και με πολύ πικρό τρόπο αντιληφθήκαμε κατόπιν εορτής το πρόβλημα. Θα έλεγα, τη στιγμή που αφήνουμε την πανδημία ανεξέλεγκτη, χωρίς ιχνηλάτηση σε όσους από μας μολύνονται, και εφόσον δεν παίρνουμε κανένα σοβαρό προληπτικό μέτρο σε γνωστές εστίες υπερμετάδοσης, όπως π.χ. τα ΜΜΜ και τους μαζικούς χώρους εργασίας, δεν προδίδει μεγάλη σοφία να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σε επιπλέον οριζόντια μέτρα πάνω σε όσα ήδη λαμβάνονται.