Ο ρόλος του Παθολογοανατόμου στην ιατρική φροντίδα όλων μας

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παθολογικής Ανατομικής, η Ελληνική Εταιρία Παθολογικής Ανατομικής αναφέρεται στον σημαντικό ρόλο του Παθολογοανατόμου στην ιατρική φροντίδα όλων μας και ζητά από τους αρμόδιους την εξασφάλιση των απαραίτητων συνθηκών για να συνεχίσουν να επιτελούν την αποστολή τους.

«Η Παθολογική Ανατομική ανήκει στις "εργαστηριακές ειδικότητες", στην πραγματικότητα όμως είναι κλινικο-εργαστηριακή. Οι περισσότεροι ασθενείς στο Νοσοκομείο δεν γνωρίζουν και δεν συναντούν τον Παθολογοανατόμο, ο οποίος όμως συνεργάζεται στενά με γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, παρέχοντάς τους όχι μόνο τη διάγνωση, αλλά και πληροφορίες για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Η μεγάλη πρόοδος της σύγχρονης ιατρικής στην κατανόηση της παθογένεσης και στη θεραπεία των νόσων οφείλεται και στη διεθνή ιατρική κοινότητα των Παθολογοανατόμων, πέντε από τους οποίους έχουν βραβευτεί με το βραβείο NOBEL. Και σε αυτήν την περίοδο της πανδημίας Παθολογοανατόμοι νωρίς δημοσίευσαν σημαντικά άρθρα για τις βλάβες που προκαλεί ο κορωνοϊός όχι μόνο στους πνεύμονες, αλλά και στα άλλα όργανα του σώματος.

Ο Παθολογοανατόμος είναι ο γιατρός που ασχολείται με όλες τις βασικές πτυχές της νόσου, από το πώς αναπτύσσεται ως τη διάγνωση και τον προσδιορισμό διαφόρων επιμέρους χαρακτηριστικών της (βαρύτητα, ευαισθησία και ανταπόκριση σε συγκεκριμένη θεραπεία).

Τα ιστικά υλικά που εξετάζει ο Παθολογοανατόμος μπορεί να είναι βιοψίες (μικρά τεμαχίδια ιστού) ή χειρουργικά παρασκευάσματα (μετά από εκτομή ιστού ή οργάνου που πάσχει). Ακόμη κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, με την ταχεία βιοψία, δίνει στον χειρουργό άμεση απάντηση για την παρουσία ή μη κακοήθειας, αλλά και για την έκταση αυτής. Με βάση τη διάγνωση του Παθολογοανατόμου λαμβάνεται διεγχειρητικά θεραπευτική απόφαση και επιλέγεται το κατάλληλο είδος χειρουργικής αντιμετώπισης.

Επιπλέον, ο Παθολογοανατόμος έχει στην αρμοδιότητά του τον προσδιορισμό δεικτών / χαρακτηριστικών επιθετικότητας της νόσου, όπως και προβλεπτικών δεικτών (βιοδείκτες) που προβλέπουν την αναμενόμενη ανταπόκριση του κάθε ασθενούς σε συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή (σύγχρονη "εξατομικευμένη θεραπεία").

Όπως μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς από τα παραπάνω, ιδιαίτερη είναι η συμβολή του Παθολογοανατόμου στην αντιμετώπιση του καρκίνου με την έγκαιρη διάγνωση, την πρόγνωση και την πρόβλεψη της ανταπόκρισης σε συγκεκριμένη θεραπεία. Επίσης σημαντική είναι και η συμβολή του σε καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως είναι οι φλεγμονές (κολίτιδες, γαστρίτιδες, κλπ) και οι λοιμώξεις, τόσο για την αναγνώριση του αιτίου όσο και για την παρακολούθηση αυτών. Σημαντικός επίσης είναι ο ρόλος του Παθολογοανατόμου και στις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων ασθενών συμβάλλοντας τόσο προεγχειρητικά στην εκτίμηση της καταλληλότητας του μοσχεύματος του δότη όσο και μετεγχειρητικά στην αιτιολογική διαφορική διάγνωση της δυσλειτουργίας του μοσχεύματος του λήπτη.

Η κοινότητα των Παθολογοανατόμων χαρακτηρίζεται, κατά κανόνα, από αφοσίωση στη φροντίδα του ασθενούς. Ωστόσο σήμερα, παρά τη μακροχρόνια και με εξοντωτικούς ρυθμούς προσφορά μας στην υγεία, θέματα όπως η αποχώρηση πολλών συναδέλφων με συνταξιοδότηση, χωρίς την αναπλήρωση των κενών θέσεων, η μετανάστευση μεγάλου αριθμού συναδέλφων, η μηδενική σχεδόν λίστα αναμονής για ειδίκευση, ο διορισμός ελάχιστων επικουρικών γιατρών, έχουν οδηγήσει τα εργαστήρια Παθολογικής Ανατομικής σε οριακή κατάσταση λειτουργίας.

Ζητάμε από τους αρμόδιους την εξασφάλιση των απαραίτητων συνθηκών για να συνεχίσουμε να επιτελούμε την αποστολή μας, ιδιαίτερα σήμερα, μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την ανάγκη για λεπτομερείς, εμπεριστατωμένες διαγνώσεις με παροχή λύσεων στη θεραπεία».