Κορωνοϊός: Ο καθηγητής του Yale Νίκολας Χρηστάκης κάνει την εκτίμηση του για το πότε θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα.
Για το χρόνο επιστροφής μας στην κανονικότητα και την προ κορωνοϊού εποχή, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο καθηγητής του Yale, Νίκολας Χρηστάκης.
Όπως επεσήμανε ο καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Yale, η επιστροφή στη ζωή όπως την γνωρίζαμε πριν από την πανδημία ίσως αργήσει. «Θα χρειαστεί χρόνος ακόμη και μετά την ανάπτυξη του εμβολίου κατά του κορωνοϊού και συγκεκριμένα έως το 2024», όπως ο ίδιος εκτίμησε.
Όσο για το αν τα πράγματα θα είναι ακριβώς όπως πριν ξεσπάσει η πανδημία, ο κ. Χρηστάκης επεσήμανε: «Θα έχει μείνει κάτι, φερ' ειπείν μπορεί να μην κάνουμε χειραψία ή μπορεί οι άνθρωποι να προτιμούν να δουλεύουν από το σπίτι».
Απόσπασμα από τη συνέντευξη
Ερ.: Δεν είναι κι αυτή μια ιδιαιτερότητα της πανδημίας της εποχής μας, κύριε Χρηστάκη; Οι ασθενείς του covid-19 πεθαίνουν ολομόναχοι, χωρίς τα παιδιά τους...
Απ.: Δυστυχώς πολλοί πέθαναν μόνοι τους -το περιγράφω μάλιστα στο βιβλίο, «Το Βέλος του Απόλλωνα»- και το θεωρώ τελείως παράλογο, είναι αίσχος! Θα μπορούσαμε να δεχθούμε ότι στο πρώτο κύμα δεν υπήρχε επιλογή τότε, δεν είχαμε αρκετά μέσα ατομικής προστασίας, δεν είχαν οι γιατροί καν, ενώ δεν υπήρχε και ο χρόνος να προετοιμαστούμε… Τώρα στο δεύτερο κύμα δεν υπάρχουν αυτές οι δικαιολογίες και μάλιστα στην Αμερική δεν νομίζω πως εξακολουθούν να πεθαίνουν μόνοι τους.
Ερ.: Κύριε καθηγητά, έχετε μελετήσει την αντίδραση της ανθρωπότητας στις πανδημίες του 20ού αιώνα (Ισπανική γρίπη 1918, Ασιατική γρίπη 1957). Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές έχετε διαπιστώσει;
Απ.: Με τον covid-19, κατά μέσο όρο το 1% όσων έχουν συμπτώματα, θα πεθάνει. Το ποσοστό είναι αρκετά υψηλό, αλλά θα πρέπει να νιώθουμε ευγνώμονες γιατί ο covid-19 δεν είναι τόσο φονικός όσο η ευλογιά και η χολέρα. Θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερα… Παρόλο που εμείς θεωρούμε τόσο παράξενο και μας προκαλεί δυστυχία, το ότι αναγκαζόμαστε να ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτήν την πανδημία, πρέπει να πάρουμε υπόψη μας ότι οι πανδημίες ήταν πάντα κάτι το οποίο αντιμετωπίζαμε οι άνθρωποι. Συμβαίνει εδώ και αιώνες, συνέβη στην Τροία (σ.σ. από όπου εμπνεύστηκε και τον τίτλο του βιβλίου του). Βεβαίως δεν συμβαίνει συχνά κάτι τέτοιο, γι' αυτό και εμείς τώρα το θεωρούμε παράλογο, παρότι δεν είναι.
Ερ.: Από τη μελέτη της παρούσας αλλά και παλαιότερων πανδημιών θα λέγατε ότι η ασθένεια και ο θάνατος ενώνουν, φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά;
Απ.: Αυτό έχει συζητηθεί για πολύ καιρό και υπάρχουν δύο όψεις. Από τη μία, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι επειδή όλοι μαζί αντιμετωπίζουμε αυτόν τον κίνδυνο, θα νόμιζες -και πολύ συχνά γίνεται- ότι συγκεντρωνόμαστε να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό. Μπορούμε να το δούμε στην Ελλάδα ότι αυτό έγινε, έμειναν όλοι στο σπίτι. Από την άλλη, ιδίως όταν πεθαίνουν πάρα πολλοί όπως έγινε στην Ευρώπη με τη Μαύρη Πανώλη, η κοινωνία καταστράφηκε και ο ένας εγκατέλειψε τον άλλον. Και τότε όμως υπήρξαν άνθρωποι που φρόντισαν τους άλλους. Όταν αντιμετωπίζουμε ένα μικρόβιο από το οποίο κινδυνεύουμε, η καλοσύνη και η κακία αυξάνονται.
Ερ.: Μήπως τελικά εκτός από τα άμεσα θύματα του covid-19, υπάρχουν και τα έμμεσα; Είτε από την οικονομική κρίση, είτε, όμως κι από τη μοναξιά, την κοινωνική απομόνωση;
Απ.: Όταν αντιμετωπίζουμε επιδημία, υπάρχει μοναξιά. Δεν νομίζω, ωστόσο, ότι θα παίξει τεράστιο ρόλο η μοναξιά στην κοινωνία μας για χρόνια, νομίζω ότι θα αλλάξει η κοινωνία μας. Υπάρχουν -όπως περιγράφω στο βιβλίο μου- τρεις φάσεις: η πρώτη φάση είναι αυτή που ζούμε τώρα, το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο κύμα. Μέχρι το 2022 πιστεύω ότι θα αναγκαστούμε να ζούμε έτσι. Στη δεύτερη φάση, που θα έχουμε το εμβόλιο ή αρκετοί θα έχουν αρρωστήσει (ανοσία της αγέλης) ώστε να μην μπορεί να κυκλοφορεί πια ο ιός στην κοινωνία μας. Η φάση αυτή θα διαρκέσει από το 2022 και μετά και για δύο χρόνια περίπου, ως το 2024. Θα είμαστε δε, τόσο σοκαρισμένοι από αυτό που θα έχουμε αντιμετωπίσει ώστε δεν θα επιστρέψουν ξαφνικά όλοι στις ταβέρνες ούτε θα βγάλουν τις μάσκες και θα μπουν στα λεωφορεία πάλι. Για ορισμένο χρονικό διάστημα ο κόσμος θα φοβάται. Στην τρίτη φάση, από το 2024, θα έχουμε την περίοδο μετά την πανδημία, και κατά κάποιο τρόπο θα επιστρέψει η ζωή εκεί που ήταν πριν.
Ερ.: Θα είναι ακριβώς όπως και πριν;
Απ.: Θα έχει μείνει κάτι, φερ' ειπείν μπορεί να μην κάνουμε χειραψία ή μπορεί οι άνθρωποι να προτιμούν να δουλεύουν από το σπίτι. Από τη στιγμή που έχουμε αποδείξει ότι είναι δυνατόν πολλές δουλειές να γίνονται από εκεί, πολλές επιχειρήσεις θα θεωρήσουν ότι δεν χρειάζεται να φέρνουν το προσωπικό μέσα στη δουλειά, αφού θα μπορούν κι από το σπίτι. Έτσι, οι επιχειρήσεις θα εξοικονομούν χρήματα, θα υπάρχουν αλλαγές στην οικονομία μας. Το Σαββατοκύριακο, μάλιστα, έχω ένα άρθρο στην Wall Street Journal που το περιγράφει αυτό.
Ερ.: Παρά την προσδοκία για τα εμβόλια, γιατί βλέπετε να παρατείνεται η κατάσταση τόσο πολύ;
Απ.: Ακόμη κι αν ανακαλύψουν το εμβόλιο το 2021, πρέπει μετά να το φτιάξουν, να το στείλουν σε όλον τον κόσμο. Θα χρειαστούμε δισεκατομμύρια δόσεις και ο πληθυσμός πρέπει να δεχθεί τα εμβόλια. Στην Αμερική τουλάχιστον, πολλοί δεν θα είναι σίγουροι, δεν θα θέλουν να το κάνουν αμέσως. Άρα, θα υπάρχει μια καθυστέρηση, δεν θα έχουμε ξαφνικά μια λύση για το πρόβλημα. Πιστεύω πως τουλάχιστον για ένα χρόνο ακόμη θα έχουμε τα προβλήματα αυτά.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
