Κάπνισμα: Μειώνοντας τους κινδύνους με τη βοήθεια της επιστήμης

Οι καπνιστές που θέλουν να προστατεύσουν την υγεία τους πρέπει να διακόψουν εντελώς το κάπνισμα, αλλά οι εννέα στους δέκα δεν το κάνουν. Μολονότι, λοιπόν, κανένα προϊόν καπνού δεν είναι απολύτως ασφαλές, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούν εναλλακτικές λύσεις στο κλασικό τσιγάρο, που τους εκθέτουν σε δραματικά χαμηλότερα επίπεδα χημικών ουσιών.

Την άποψη αυτή, που εξέφρασαν σε συνέντευξη τύπου ανώτατα στελέχη της καπνοβιομηχανίας Philip Morris International, αντανακλά η πρόσφατη απόφαση του αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) να επιτρέψει τη διάθεση του IQOS με την επισήμανση ότι είναι προϊόν καπνού «διαφοροποιημένου κινδύνου».

Το IQOS λειτουργεί με θέρμανση και όχι με καύση του καπνού. Ο FDA αναγνώρισε ότι αυτή είναι μία ουσιώδης διαφορά, διότι σημαίνει ότι εκλύονται πολύ λιγότερες επιβλαβείς χημικές ουσίες. Επομένως, το IQOS είναι ένα προϊόν «διαφοροποιημένου κινδύνου» συγκριτικά με το κοινό τσιγάρο.

Ωστόσο, για να αποκομίσει ένας καπνιστής όφελος στην υγεία του πρέπει να πληροί μια απαραίτητη προϋπόθεση: να κόψει εντελώς το κλασικό τσιγάρο. Κάτι το οποίο δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται με το ηλεκτρονικό τσιγάρο, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν ο CEO της PMI Andre Calantzopoulos και η αντιπρόεδρος και επικεφαλής Στρατηγικής & Επιστημονικής Επικοινωνίας Dr. Moira Gilchrist.

Δεν είναι όλα ίδια
«Δεν είναι όλα τα προϊόντα καπνού ίδια, επομένως δεν μπορεί να ρυθμίζονται με τον ίδιο τρόπο», τόνισε ο κ. Calantzopoulos. «Το IQOS δεν καίει, αλλά θερμαίνει τον καπνό. Αυτό είναι μια θεμελιώδης διαφορά με τα τσιγάρα, διότι μειώνει τις τοξικές ουσίες στις οποίες εκτίθενται οι καπνιστές κατά σχεδόν 90-95%. Όταν, λοιπόν, κάποιος κάνει αποκλειστική χρήση του IQOS, μειώνει τις επιβλαβείς ουσίες στον οργανισμό του, όπως δέχθηκε και το FDA. Αυτό αποτελεί σημαντικό κίνητρο για να εγκαταλείψουν οι καπνιστές το κλασικό τσιγάρο».

Βέβαια, έσπευσε να διευκρινίσει ο κ. Calantzopoulos, «η μείωση της τοξικότητας και της έκθεσης δεν ισοδυναμεί αυτομάτως με μείωση της ασθένειας. Χρειάζεται χρόνος για να προσεγγίσουμε την σχέση. Χρειάζονται πολυετείς επιδημιολογικές μελέτες για να αποδειχθεί αυτό».

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει μια κυβέρνηση να περιμένει να βγουν τα στοιχεία για να αποφασίσει να εγκρίνει τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, πρόσθεσε. «Το να απαγορεύεις νέα προϊόντα επειδή δεν ξέρεις τι θα γίνει στο μέλλον, δεν είναι λύση. Η απάντηση είναι να συνεχίσεις να παρακολουθείς και να μελετάς τα στοιχεία, καθώς προσφέρεις νέες εναλλακτικές. Εάν μια χωρά περιμένει μια δεκαετία για να δει τα επιδημιολογικά στοιχεία μιας άλλης χώρας που το τόλμησε, τότε έχει χαθεί μια δεκαετία για τη δημόσια υγεία».

Κλειδί η πλήρης μεταστροφή
«Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι το καλύτερο για έναν καπνιστή είναι να διακόψει εντελώς το κάπνισμα», συνηγόρησε η Dr. Gilchrist. «Δυστυχώς, οι 9 στους 10 θα συνεχίσουν να καπνίζουν. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να έχουν μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα οποία επίσης μειώνουν την έκθεση των καπνιζόντων σε τοξικές ουσίες, είναι μια τέτοια λύση. Τα έχουμε και εμείς στο portofolio μας. Αυτό που βλέπουμε όμως σε όλο τον κόσμο είναι ότι οι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων εξακολουθούν να καπνίζουν και κλασικά τσιγάρα. Δεν κάνουν δηλαδή αυτό που αποκαλούμε πλήρη μεταστροφή, αλλά διπλή χρήση. Από πλευράς μείωσης της βλάβης, η διπλή χρήση δεν είναι ιδανική. Αντίθετα, για το IQOS έχουμε στοιχεία ότι το 70% που το χρησιμοποιούν, κάνουν αποκλειστική χρήση. Το κλειδί είναι η πλήρης μεταστροφή, το να πείσουμε τους καπνιστές να εγκαταλείψουν εντελώς την καύση του καπνού».

Και η κ. Gilchrist πρόσθεσε: «Όλα τα προϊόντα καπνού δημιουργούν ένα περιβάλλον ρίσκου, αλλά τα προϊόντα που καίνε τον καπνό έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. Τα υπόλοιπα έχουν ένα εύρος επικινδυνότητας».

Όπως δέχθηκε και το FDA με την «ιστορική απόφασή του για τη δημόσια υγεία», όπως την χαρακτήρισε ο κ. Calantzopoulos, η θέρμανση του καπνού με το IQOS μειώνει δραστικά τα επίπεδα των τοξικών ουσιών που εκλύονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα επιστημονικά δεδομένα που κατατέθηκαν στον FDA, στο πλαίσιο της αξιολόγησης του προϊόντος, κάλυψαν περισσότερες από 1 εκατομμύριο σελίδες. Τα δεδομένα αυτά ήταν ισχυρά και ο αμερικανικός οργανισμός τα επικύρωσε, με την απόφασή να εγκρίνει το IQOS για πώληση στις ΗΠΑ.

Διαφορετικός διάλογος
«Μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ότι τα περιοριστικά και τα οικονομικά-φορολογικά μέτρα για τα προϊόντα καπνού δεν επαρκούν, δεδομένου ότι 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να καπνίζουν», είπε ο κ. Calantzopoulos. «Η ιστορική απόφαση του FDA για τη δημόσια υγεία απαντά ερωτήματα που πλανώνται στον αέρα πολύ καιρό, σε πολλές χώρες του κόσμου και μας επιτρέπει να αρχίσουμε έναν διαφορετικό διάλογο με τις κυβερνήσεις και τους φορείς δημόσιας υγείας παγκοσμίως, για να δούμε με ποιον τρόπο και πόσο γρήγορα θα φέρουμε αυτά τα νέα προϊόντα στους καταναλωτές».

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, από τα καθαρά κέρδη της PMI για το πρώτο τρίμηνο του 2020, το 21% (αντιστοιχεί σε 1,6 δισ. δολάρια) προέρχεται από τα smoke-free προϊόντα. Την ίδια χρονική περίοδο, σχεδόν 11 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κάπνιζαν αποκλειστικά IQOS, έχοντας κόψει εντελώς το κλασικό τσιγάρο. Στόχος της εταιρείας είναι ο αριθμός τους να φθάσει τα 40 εκατομμύρια έως το 2025.

Επιπλέον, το 10% του συνολικού όγκου της PMI προήλθε από τις θερμαινόμενες ράβδους καπνού για το IQOS. «Ο στόχος μας είναι το 38-40% των εσόδων μας να έρχονται από αυτά τα προϊόντα μέχρι το 2025. Είναι καθήκον μας να φέρουμε καλύτερα προϊόντα για τους καπνιστές», υπογράμμισε ο κ. Calantzopoulos.

Προσοχή στο θέμα των νέων
Ωστόσο, ο CEO της PMI ξεκαθάρισε πως η όλη προσπάθεια για μεταστροφή των καπνιστών από το κλασικό τσιγάρο στο IQOS πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης από πληθυσμιακές ομάδες που δεν πρέπει να αρχίσουν το κάπνισμα. Οι ομάδες αυτές είναι οι μη καπνιστές και κυρίως οι νέοι και ανήλικοι, είπε.

«Χρειάζεται πολύ προσοχή στο θέμα των νέων. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να διασφαλιστεί ότι, ενώ η χρήση του IQOS από τους καπνιστές θα αυξηθεί εις βάρος του κλασικού τσιγάρου, η χρήση από τους νέους θα περιοριστεί στο απόλυτα ελάχιστο», τόνισε.

«Ενθαρρύνουμε τις κυβερνήσεις να ακούσουν τα επιστημονικά στοιχεία που υπάρχουν και να επιτρέψουν την κυκλοφορία του προϊόντος ως καλύτερη εναλλακτική από το τσιγάρο. Ταυτοχρόνως ενθαρρύνουμε τη λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων για την αποφυγή χρήσης από τη νεολαία και την ίδια στιγμή να συλλέγονται και τα συμπληρωματικά επιστημονικά στοιχεία, τα οποία θα είναι στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας (για τις επιδράσεις στον κίνδυνο νόσησης», κατέληξε.