Η καρδιολογία του καύσωνα

Με τις μεγάλες ζέστες, επέρχονται στο σώμα μας αλλαγές που επηρεάζουν έντονα την κατάσταση της καρδιάς και των αγγείων μας, ενώ και οι συνήθειές μας μεταβάλλονται:

1. Τα αγγεία διαστέλλονται λόγω της ζέστης
2. Μέσω της εφίδρωσης χάνουμε μεγάλες ποσότητες νερού και αλατιού
3. Αρκετοί από εμάς μειώνουμε την πρόσληψη λιπαρών βαριών τροφών
4. Πολλοί άνθρωποι έχουν εντονότερη σωματική δραστηριότητα και κολυμπούν
5. Πολλοί καρδιοπαθείς ταξιδεύουν εκτός της έδρας τους το καλοκαίρι.

Έτσι, λόγω αγγειοδιαστολής και εφίδρωσης, έχουμε συχνά μια κάποια πτώση της αρτηριακής πίεσης, ενώ είναι συχνά και τα περιστατικά αφυδάτωσης, θερμοπληξίας και έλλειψης ηλεκτρολυτών. Τα ανοιχτόχρωμα ελαφρά ρούχα, το καπέλο, τα γυαλιά ηλίου και η αποφυγή έκθεσης σε συνθήκες καύσωνα, προλαμβάνουν αυτές τις δύσκολες καταστάσεις. Οι συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας και εφίδρωσης μπορούν να προκαλέσουν έντονη δυσφορία και ταχυκαρδία επιβαρύνοντας την καρδιακή λειτουργία.

Για τους καρδιολογικούς ασθενείς, λοιπόν, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Ορισμένες φορές οφείλουν να αναπροσαρμόσουν τη δοσολογία των φαρμάκων τους, ειδικά αυτών που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση. Αυτό πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τον γιατρό τους. Πολλά από τα καρδιολογικά φάρμακα, κυρίως αντιυπερτασικά, μπορεί με τη συνέργεια της ζέστης να προκαλέσουν ελαφρύ οίδημα στους αστραγάλους. Αν αυτό είναι ενοχλητικό, μπορεί να γίνεται αλλαγή της αγωγής με ιατρική οδηγία.

Το καλοκαίρι όλοι μας πρέπει να λαμβάνουμε αρκετά υγρά με την μορφή νερού ή χυμών χωρίς ζάχαρη. Όμως, οι πάσχοντες από καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια, δεν πρέπει να πίνουν υγρά ανεξέλεγκτα, δεδομένης της αδυναμίας του οργανισμού να τα διαχειριστεί με επιτυχία. Σε αυτές τις κατηγορίες ασθενών η διαχείριση των υγρών δεν γίνεται αυθαίρετα, αλλά με βάση τις οδηγίες των ειδικών γιατρών. Είναι χρήσιμο να σημειωθεί, επίσης, ότι τους θερινούς μήνες δεν είναι καλό να ξεδιψάμε με αλκοολούχα ή ζαχαρούχα ποτά ή με πληθώρα καφέδων. Η ιδανική ενυδάτωση γίνεται με δροσερό νερό ή με μη ζαχαρούχους χυμούς.

Το αλάτι, ειδικά η κατάχρησή του, ανεβάζει την αρτηριακή πίεση και επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία. Οι συνήθεις τροφές έχουν επαρκή ποσότητα αλατιού και δεν χρειάζεται να προσθέτουμε επιπλέον. Να σημειωθεί ότι αλάτια όπως το λεγόμενο «Ιμαλαΐων» δεν είναι αβλαβή. Είναι κανονικό ορυκτό αλάτι και μάλιστα χαμηλής καθαρότητας. Σε περιπτώσεις έντονης εφίδρωσης, οι καρδιοπαθείς μπορούν και πρέπει να αναπληρώσουν το νερό που έχασαν προσθέτοντας και μικρή ποσότητα αλατιού σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού τους.

Πολλοί από εμάς το καλοκαίρι διατρεφόμαστε πιο ελαφρά, δεδομένης της ζέστης, ενώ όταν ο καιρός το επιτρέπει, έχουμε και πιο έντονη σωματική δραστηριότητα. Αυτά, έχουν θετική επίδραση στην καρδιαγγειακή μας υγεία, αλλά θα ήταν φρόνιμο να προσέχουμε να μην αθλούμαστε σε συνθήκες καύσωνα ή σε ώρες με έντονη ηλιακή ακτινοβόληση. Για να είμαστε ασφαλείς κατά την άθληση, είναι χρήσιμο να έχει προηγηθεί και μια πρόσφατη δοκιμασία κοπώσεως.

Ιδιαίτερης μνείας χρειάζεται η κολύμβηση. Οι καρδιολογικοί ασθενείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα συντηρητικοί και προσεκτικοί στις κολυμβητικές τους δραστηριότητες. Προτιμούμε την κολύμβηση σε ήρεμα νερά, με προοδευτική βύθιση και όχι στα βαθιά. Όταν απομακρυνόμαστε από την ακτή θα πρέπει να υπολογίσουμε όχι μόνο την προσπάθεια για να φτάσουμε στα βαθιά, αλλά και την προσπάθεια για να επιστρέψουμε. Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν οι ασθενείς που παρουσιάζουν συχνά κράμπες ή έχουν αρύθμιστη αρτηριακή πίεση.

Οι διακοπές στο βουνό, χρειάζονται, επίσης, προσοχή. Το υψόμετρο συμβάλλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ πάνω από τα 2.500 μέτρα, ο αραιός σε οξυγόνο αέρας επιβαρύνει την καρδιακή λειτουργία.

Οι διακοπές του καρδιοπαθούς απαιτούν καλή οργάνωση. Φροντίζουμε πριν ξεκινήσουμε, να έχουμε επάρκεια σε φάρμακα για όλο το διάστημα της απουσίας μας και ενημερωνόμαστε για τις Δημόσιες και Ιδιωτικές δομές Υγείας που υπάρχουν στον τόπο των διακοπών μας. Καλό είναι να έχουμε ελεγχθεί καρδιολογικά και από άποψη εξετάσεων αίματος πριν την αναχώρησή μας. Ιδιαίτερα χρήσιμες και σχετικά χαμηλού κόστους είναι οι ασφαλιστικές καλύψεις που υπάρχουν για το εξωτερικό, σε περίπτωση επείγοντος προβλήματος υγείας. Το ταξίδι ειδικά με αεροπλάνο απαγορεύεται σε καρδιολογικούς ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί πολύ πρόσφατα, μετά από πρόσφατο έμφραγμα μυοκαρδίου ή ασταθή στηθάγχη και σε όσους έχουν αρύθμιστη καρδιακή ανεπάρκεια.

Η τελευταία παράμετρος που πρέπει να μελετηθεί σε σχέση με τους καρδιολογικούς ασθενείς είναι η πρόσφατη πανδημία Covid-19. Είναι γνωστή πλέον η αυξημένη τάση του Covid-19 να προσβάλλει το καρδιαγγειακό σύστημα  μέσω της πλημμύρας φλεγμονωδών παραγόντων που επάγει. Οι υπερτασικοί και οι καρδιοπαθείς οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην τήρηση των μέτρων με τη χρήση μάσκας, τις κοινωνικές αποστάσεις και την υγιεινή των χεριών. Δεν θα πρέπει να θεωρούν ότι το θέμα της επιδημίας «έχει τελειώσει» ή ότι «δεν υπάρχει». Το φθινόπωρο οφείλουν να εμβολιαστούν κανονικά για την εποχιακή γρίπη και ελπίζουμε σύντομα και για τον Covid-19.