Ιοί: Οι οργανισμοί που επιβιώνουν εδώ και 4,5 δις χρόνια

Αντί να ψάχνουμε ιούς και μικρόβια στον Άρη ως αποδείξεις ζωής, μήπως είναι καλύτερα να γνωρίσουμε τον άλλο μας εαυτό, αυτό το μικροσκοπικό θαύμα που επιβιώνει εκατομμύρια έτη ζωής, βοηθώντας το ανθρώπινο είδος να εξελίσσεται (Homo Evolutis).

ΜΕΡΟΣ  Α'

Το μικροβίωμα, δηλαδή τα γονίδια των μικροβίων που κουβαλούμε, δεν είναι αόρατοι εχθροί μας αλλά πιο πιθανό να είναι οι ορατοί φίλοι μας, φτάνει να τους καταλάβουμε πριν μας καταβάλλουν.

Για να δεις την εικόνα της εξέλιξης, πρέπει να μεγαλώσεις το κάδρο όπως κάνουν οι αστροφυσικοί, που με μεγάλα τηλεσκόπια βλέπουν μακρινούς πλανήτες και γαλαξίες. Όπως δε μπορείς να δεις την ταχύτητα του φωτός, ούτε την καμπυλότητά του, πρέπει να την φανταστείς όπως έκανε και ο Einstein.

Τα μικρόβια και οι ιοί έχουν επιβιώσει 4,5 δις έτη ζωής στον πλανήτη Γη · χιλιάδες άλλα είδη, όπως οι δεινόσαυροι, έχουν εξαφανιστεί άρα έχουν γενετικό υλικό πολύ πιο ισχυρό στην εξελικτική πορεία. Αυτοί οι μικροοργανισμοί με απλή λογική επιβιώνουν γιατί καταναλώνουν ελάχιστες ποσότητες ενέργειας, αλλά και γιατί λαθροβιούν πάνω στο σώμα μας εξασφαλίζοντας μια ισορροπία ανταλλαγής τροφής και δίνοντάς μας προστασία.

Σκοτώστε τον σταφυλόκοκκο της επιδερμίδας με υπερβολική αντισηψία και θα πάθετε ψωρίαση, αυτή την τόσο άσχημη δερματίτιδα. Σκοτώστε το κολοβακτηρίδιο του εντέρου και θα πεθάνετε από διάρροια και άλλες χρόνιες παθήσεις του εντέρου. Κάντε συστηματική αντισηψία του στόματός σας και θα βρωμάει η αναπνοή σας τόσο που δεν θα βρίσκετε σύντροφο, που δυστυχώς δεν κατανοούμε πλήρως γιατί για να μιλήσουμε μαζί τους πρέπει να έχουμε βρει πρώτα την γλώσσα τους.

Ενώ στην πράξη έχουμε φάει και έχουμε πιεί μικρόβια, είτε με τα τυριά, είτε με το κρασί, ενώ έχουμε σωθεί από τις φονικές λοιμώξεις λόγω πενικιλίνης (η μούχλα του ψωμιού), ενώ ξέρουμε πως με υπερβολική αντιβίωση σκοτώνουμε την χλωρίδα του εντέρου και του στόματος,  που προκαλούν αυτές τις ενοχλητικές μυκητιάσεις που μας αναγκάζουν να πάρουμε άλλα φάρμακα για να τις αντιμετωπίσουμε, ενώ έχουμε εξοικειωθεί με τις τοξίνες των μικροβίων που αποδυναμωμένες μας δίνουν τα σωτήρια εμβόλια, είτε τα καλλυντικά τύπου botox (η πιο πολυχρησιμοποιημένη αντιρυτιδική θεραπεία, με τζίρους σε επίπεδα ΑΕΠ μιας μεσαίας χώρας), αρνούμαστε να καταλάβουμε πως η εξέλιξη των ιών και των ανθρώπινων γονιδίων πάνε παρέα.

Οι ιοί μεταλλάσσονται οι ίδιοι πολύ γρήγορα, αλλά μεταλλάζουν και τα γονίδιά μας πολύ αργά για να μας δώσουν άμυνες για επιβίωση. Οι μελέτες για τις γονιδιακές  θεραπείες του καρκίνου, οι μόνες ίσως που θα αντιμετωπίσουν αυτή την δύσκολη και θανατηφόρα νόσο, χρησιμοποιούν ιούς για να μολύνουν κάποια γονίδια μας και να τα κάνουν αντικαρκινικά φάρμακα, στοχευμένα όμως, όχι όπως οι χημειοθεραπείες που μαζί με τα ξερά καίνε και τα χλωρά (γι’ αυτό και πέφτουν τα μαλλιά μας σε αυτές τις αναγκαίες πλην όμως με παράπλευρες απώλειες θεραπείες).

9% του ανθρώπινου γονιδιώματος προέρχεται από ιούς και ίσως το ανθρώπινο είδος να είχε εξαφανιστεί χωρίς αυτές τις μεταλλάξεις που μας χάρισαν οι ιώσεις. 40 εκατομμύρια χρόνια πριν τα πρωτεύοντα, οι πρόγονοί μας δηλαδή, μολύνθηκαν από έναν ρετροϊό που μεταλλάχθηκε στο γονίδιο συγκυτινη-1 (syncytin-1), που είναι απαραίτητο για την επιβίωση του πλακούντα, δηλαδή της ζωής μας.

Ίσως στο μέλλον να αποδειχτεί πως ακόμα και ο ιός του AIDS μπορεί να είναι χρήσιμος για την άμυνα των επόμενων γενιών απογόνων μας, γιατί στην φύση τίποτα δεν είναι άχρηστο και παράδοξο (η άγνοιά μας τα κάνει να φαίνονται έτσι). Οι γνωστές γενετικές διαταραχές που οδηγούν στην δρεπανοκυτταρική αναιμία, στη μεσογειακή αναιμία και στην έλλειψη G6PD (όταν το έχουμε παθαίνουμε αιμόλυση), φοβερές όντως ασθένειες, αλλά με τα γονίδια αυτά αποκτούμε ανοσία στην ελονοσία  που κάποτε θέριζε πληθυσμούς και χώρες ολόκληρες.

Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν όχι γιατί κληρονόμησαν γονίδια από τους γονείς και παππούδες τους, αλλά και με την οριζόντια ανταλλαγή γονιδίων με άλλα είδη ζωής όπως των μικροβίων που συμβιώνουν εκατομμύρια έτη με το ανθρώπινο είδος. 40.000 χρόνια πριν, οι ανθρωπίδες είχαν όλοι μαύρα μάτια · ένας ρετροϊός στη Μαύρη Θάλασσα μετάλλαξε τις οψίνες των οπτικών νεύρων (φωτογενετική διαταραχή) και έτσι προέκυψαν τα όμορφα γαλάζια και πράσινα μάτια που τόσο ενέπνευσαν ποιητές αλλά και τους κοινούς θνητούς, γιατί οι ιοί έχουν και αισθητικές απόψεις περί ομορφιάς.

Οι μικροβιακές και ιογενείς μεταλλάξεις βοήθησαν στην παραγωγή του αίματός μας (ερυθροποιητίνη), άρα στην ζωή· σε κάποιους δε προικισμένους αθλητές, τους κάνει ανίκητους αφού η παραγωγή της δίνει 60% περισσότερο οξυγόνο στους μυς, δηλαδή άντε να συγκριθείς στο τρέξιμο μαζί τους. Το γονίδιο αυτό το έχουν σε πληθώρα φυλές της Αφρικής που βγάζουν δρομείς αποστάσεων, για τους υπόλοιπους υπάρχουν τα ντοπαρίσματα και η αφαιμαξομετάγγιση.

Με τη γέννησή μας παίρνουμε, εκτός από τα γονίδια των προγόνων και τα μικρόβια της μαμάς, γιατί διαφορετικά θα πεθαίναμε χωρίς άμυνα. Τα παιδιά που μεγαλώνουν στους δρόμους πολλές φορές τρώνε χώμα από ένστικτο, όπως και τα κατοικίδια μας τρώνε κόπρανα για να κτίσουν άμυνες.

Στον δυτικό κόσμο το άσθμα και οι παθήσεις των πνευμόνων αφορούν έως και το 12% των ανθρώπων, ενώ στο Βιετνάμ τα νοσήματα αυτά είναι άγνωστα επειδή κάποιος ρετροϊός τους άλλαξε το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης (πρωτεΐνη που έχει σχέση με την υπέρταση).

Το περίεργο είναι πως ο κορωνοϊός αυτός έχει βουλιμία με την αγγειοτενσίνη, γι’ αυτό και κολλάει στους πνεύμονες. Αυτό θα απαντηθεί άμεσα από την επιστήμη, αλλά μια άλλη υπόθεση δική μου, στα όρια της ψεκασμένης άποψης, είναι πως ο πλανήτης Γη δεν έχει τόσο οξυγόνο πλέον, αναγκάζοντας τους ιούς να το κλέβουν από την αναπνοή μας, υπενθυμίζοντας πως σε αυτό το σπίτι οι κάτοικοι περισσεύουν για οξυγόνο και μήπως μεταφερθούμε σε άλλους πλανήτες, κοντινούς...