Αυτές τις μέρες, ο Οδυσσέας έγινε επτά χρονών. Μαζί του γιόρτασα κι εγώ επτά χρόνια μητρότητας -μιας περιπέτειας συναρπαστικής που δεν περίμενα πως θα μου επιφύλασσε η ζωή.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή που τον είδα για πρώτη φορά. Τη στιγμή που μου τον ακούμπησαν στο στέρνο και με κοίταξε με ένα βλέμμα καθαρό κι απορημένο που είχε μέσα του όλον τον κόσμο. Δεν θα ξεχάσω ούτε την έκπληξη του γιατρού μου λίγο νωρίτερα, στη μέση της διαδικασίας, ανάμεσα σε χειρουργικά εργαλεία και με κόσμο ολόγυρα, όταν μισοναρκωμένη τον ρώτησα πότε θα μπορούσα να ξανατρέξω. «Σε έναν μήνα», απάντησε, σπεύδοντας να προσθέσει πως στη μακρόχρονη καριέρα του δεν είχε ξανακούσει τέτοιο ερώτημα την ώρα του τοκετού. Για να μουρμουρίσει αργότερα, με λίγο χαμηλότερη φωνή, «καλά, τρέξε σε είκοσι μέρες αλλά χωρίς να ζοριστείς», ανακουφίζοντας κάπως τη γκρίνια μου.
Η αλήθεια είναι πως δεν έβλεπα την ώρα να ξαναβγώ στο δρόμο. Όχι, δεν ήταν η εύλογη διάθεσή μου να χάσω τα κιλά της εγκυμοσύνης και να γυρίσω στον παλιό, καλό μου εαυτό. Δεν ήταν ούτε η επιθυμία μου λίγο να ξεδώσω. Ήταν, κυρίως, η ανάγκη να διαχειριστώ την αλλαγή -μια από τις καταστατικές αλλαγές στη ζωή κάθε γονιού- με έναν τρόπο που ήξερα. Στο δρόμο. Ή, πιο απλά, να κρατήσω ζωντανή κι ατόφια μια πηγή χαράς δοκιμασμένη από χρόνια, σε έναν κόσμο που ώρα με την ώρα άλλαζε.
Την πρώτη φορά που βγήκα ως μαμά πια στο δρόμο για να τρέξω, σχεδόν δεν γνώριζα το σώμα μου. Δεν το θυμόμουν έτσι. Δεν το ένιωθα δικό μου καθώς πάσχιζε να κάνει βήματα, χτυπώντας δυνατά τα πόδια στην άσφαλτο. Δεν γνώριζα την αναπνοή μου, κουρασμένη και ξέπνοη. Δεν είχα μάθει να πονούν οι αρθρώσεις, ούτε να λαχανιάζω. Μα ήμουν εκεί, και προσπαθούσα να θυμηθώ και να γεφυρώσω το χάσμα της προηγούμενης ζωής με το τώρα. Και ήμουν έτσι για καιρό, σε μάλλον άχαρες δρομικές εξόδους που μου γεννούσαν μια κάποια δυσαρέσκεια για τη νέα αίσθηση στο σώμα, μα δυνάμωναν μέσα μου τη διάθεση να γυρίσω σ΄αυτό που ήμουν, σ΄αυτό που ήξερα. Κι ήταν αυτή η διάθεση που με έβγαζε στο δρόμο, σε πείσμα κάθε μικρής αποτυχίας, για να τα ξαναβρώ με τον εαυτό μου και να ξαναμαζέψω τα κομμάτια μου.
Επτά χρόνια είναι αρκετός καιρός για να έχουν αμβλυνθεί στη μνήμη οι καθημερινές δυσκολίες αυτής της ιδιάζουσας εποχής -της αρχής της μητρότητας. Δεν είναι, ωστόσο, πολύς καιρός για να ξεχαστεί το αποτύπωμα του καιρού. Κι αυτό που μου άφησε εκείνος ο διερευνητικός πρώτος χρόνος, όταν όλα άλλαζαν σε προγράμματα, προτεραιότητες, υποχρεώσεις και αισθήσεις, ήταν η πίστη πως έπρεπε πάσει θυσία να κρατηθώ. Να ανοιχτώ στην καινούργια ζωή, χωρίς να ξεχάσω αυτό που ήμουν από καιρό, αυτό που είχα ήδη υπάρξει για κάπου σαράντα χρόνια.
Μέγας δάσκαλος, το τρέξιμο βοήθησε να ξαναβρώ μέσα μου τα κομμάτια μου -αυτά που με έκαναν άνθρωπο ολόκληρο, γεμάτο, ευτυχή. Μου έδωσε έναν καθημερινό λόγο να τα αναζητώ, κι έναν κώδικα για να τα υποστηρίζω στους άλλους χωρίς πολλά λόγια και φιλοσοφίες. Αυτή η σύντομη φράση, το «βγαίνω για τρέξιμο», στοιχειοθέτησε εντός μου το δικαίωμα μιας μικρής ελευθερίας -της μισής ή της μίας ώρας που μπορώ να τα αφήσω όλα πίσω για να βρεθώ με τον εαυτό μου στην τέλεια συνθήκη. Διέλυσε την ψευδαίσθηση πως αν δεν είμαι εγώ εκεί, ο μικρόκοσμος πάσχει. Κι έδωσε νόημα σε κάτι που πίστευα ήδη από χρόνια –πως όταν είσαι πλήρης, όταν ξέρεις τι γίνεται μέσα σου, όταν βρίσκεις τρόπο να καταλάβεις τι σκέφτεσαι και να νιώθεις τα συναισθήματα που ορίζουν τον καιρό σου, είσαι καλύτερος. Καλύτερος επαγγελματίας, καλύτερος σύντροφος, καλύτερος γονιός. Έχεις απόθεμα, έχεις να δώσεις.
Μερικά χρόνια πριν, όταν ο Οδυσσέας ήταν δύο ή τριών χρονών και με τραβούσε απ΄το μανίκι για να μην τρέξω, ήταν φορές που σπάραζε η καρδιά μου. Προσπαθούσα να του μιλήσω με λόγια που δεν καταλάβαινε. Τώρα, όταν Σαββατοκύριακα βγαίνω στο δρόμο, είναι μέρες που ακόμα γκρινιάζει μ΄ένα «μην πας». Μα πηγαίνω και πάντα κάτι του φέρνω απ΄το δρόμο: μια ιστορία, μια εικόνα, ένα κέρμα που βρήκα στην άσφαλτο, ένα λουλούδι, ένα χαμόγελο. Ναι, επέμεινα πολύ να μείνω «εγώ». Κι εκείνος, αντίστοιχα πολύ να είμαστε «εμείς». Κι αυτό το έμαθα τόσο στην κάθε μέσα, όσο και στο δρόμο..
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
4°
