Μετάλλιο Μαραθωνίου: Διά χειρός Φασιανού, Βαρώτσου, Ψυχοπαίδη

Αυτό είναι το πρωτότυπο σχέδιο που φιλοτέχνησε ο Αλέκος Φασιανός για το μετάλλιο του Μαραθωνίου της Αθήνας, ανταποκρινόμενος στην πρωτοβουλία του ΣΕΓΑΣ. Η οργάνωση ​απευθύνθηκε σε τρεις καταξιωμένους Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς ζητώντας τους να φιλοτεχνίσουν πρωτότυπες εικαστικές δημιουργίες ειδικά για το μετάλλιο του Μαραθωνίου της Αθήνας. Έκτός του Αλέκου Φασιάνου και ο Κώστας Βαρώτσος και ο Γιάννης Ψυχοπαίδης υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό την ιδέα να προσφέρουν αφιλοκερδώς τα έργα τους, ώστε να συμβάλλουν στην προβολή της πολύτιμης κληρονομιάς του Μαραθωνίου και το τεράστιο κοινωνικό του ρόλο παγκοσμίως. 

Έτσι, από φέτος και για επόμενα οκτώ χρόνια -έως το 2026- θα υποδέχεται στον τερματισμό τους χιλιάδες δρομείς όλων των αγώνων ένα καινούριο μετάλλιο, στο οποίο θα καταγράφεται και μια διαφορετική κομβική στιγμή από την πλούσια παγκόσμια ιστορία του σπουδαίου Ολυμπιακού αγωνίσματος και βεβαίως τις ελληνικές ρίζες του.
Στη μία του όψη του στρογγυλού μεταλλίου απεικονίζεται το Καλλιμάρμαρο Στάδιο και αναγράφεται ο αγώνας στον οποίο  συμμετέχει ο κάθε δρομέας. Στην άλλη όψη του θα φιλοξενούνται κάθε χρονιά γεγονότα-ορόσημα της γέννησης και εξέλιξης του Μαραθωνίου. 

Το συγκεκριμένο εγχείρημα του ΣΕΓΑΣ, ξεκινά για το 2019 με τον Αλέκο Φασιανό, ο οποίος αποτύπωσε τη Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.). Το 2020 θα ακολουθήσει ο Ημεροδρόμος, ο οποίος μετέφερε το μήνυμα της νίκης από το πεδίο της μάχης στην Αθήνα με την υπογραφή του Κώστα Βαρώτσου και η γέννηση του αθλήματος του Μαραθωνίου στο πλαίσιο των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα είναι το θέμα για το οποίο θα δημιουργήσει τη δική του εικαστική σύνθεση για το 2021 ο Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Το νέο μετάλλιο είναι δημιουργία του σχεδιαστή βιομηχανικών προϊόντων Σπύρου Κίζη του KIZIDesignStudio και αποτελεί επίσης αφιλοκερδή προσφορά του προς τον ΣΕΓΑΣ και τον Μαραθώνιο Αθήνας. 
Το κάθε μετάλλιο της σειράς έχει διάμετρο 7εκ., είναι κατασκευασμένο από κράμα ψευδαργύρου (zinc) και ζυγίζει περίπου 120 γραμμάρια. Στη μία όψη του αναγράφονται το έτος, το όνομα του αγώνα και η λέξη "FINISHER", ενώ  υπάρχει και διαθέσιμος χώρος ώστε οι τερματίζοντες δρομείς να έχουν τη δυνατότητα να χαράξουν το όνομα και την επίδοσή τους. Το μετάλλιο θα διατίθεται (όροι και προϋποθέσεις θα ανακοινωθούν) και σε συλλέκτες, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με την ένδειξη "COLLECTOR" (αντί του "FINISHER").  Η εταιρεία Medal Time (Ολλανδία) έχει την ευθύνη της παραγωγής του μεταλλίου συμπεριλαμβανομένης της απόδοσης των ανάγλυφων και εγχάρακτων στοιχείων στις επιφάνειες του.
Κάθε χρόνο, θα χαράσσεται πάνω στο μετάλλιο και ένα διαφορετικό από τα οκτώ γράμματα της λέξης «MARATHON» ώστε το 2026, στην επέτειο των 130 χρόνων του Μαραθωνίου, να έχει δημιουργηθεί ολόκληρη η λέξη και ταυτόχρονα μία μοναδική συλλογή για τους δρομείς και τους συλλέκτες, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.
Στην ανανέωση της εικόνας και της θεματολογίας του μεταλλίου του Μαραθωνίου της Αθήνας συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι εικαστικοί, η πλήρης λίστα με τα ονόματα των οποίων, όπως έχει ήδη διαμορφωθεί, θα ανακοινωθεί προσεχώς από τον ΣΕΓΑΣ.

Η Θεματολογία

2500 και πλέον χρόνια Ιστορίας πάνω σε μία συλλογή οκτώ μεταλλίων

• 2019: η εμβληματική Μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.), από την οποία ξεκίνησαν όλα.
• 2020: ο θρυλικός οπλίτης-ημεροδρόμος, ο οποίος μετέφερε το νικητήριο μήνυμα από το πεδίο της μάχης του Μαραθώνα στην Αθήνα.
• 2021: η γέννηση του Μαραθωνίου κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 1896
• 2022: η περίοδος της οριστικοποίησης των 42.195μ. από την IAAF, ως επίσημης απόστασης του Μαραθωνίου (1908-1921)
• 2023: ο Μαραθώνιος της Βοστώνης, ο πρώτος μαραθώνιος μαζικής συμμετοχής στην Αμερική και τον κόσμο (1897) και η μεγάλη νίκη του Στέλιου Κυριακίδη το 1946, αφιερωμένη στην αγώνα της μεταπολεμικής Ελλάδας για επιβίωση και ανασυγκρότηση.
• 2024: η δημιουργία λαϊκών, μαζικών Μαραθωνίων αγώνων προς στήριξη της παγκόσμιας ειρήνης και φιλίας, αλλά και δράσεων όπως η  θρυλική πορεία ειρήνης του Γρηγόρη Λαμπράκη (1952-1963)
• 2025: η σημαντική συμβολή της Αφρικής στην ανάπτυξη του Μαραθωνίου Δρόμου (1960-2019), μέσω των πολύ μεγάλων διακρίσεων των μαραθωνοδρόμων και δρομέων μεγάλων αποστάσεων σε Ολυμπιακούς Αγώνες και Παγκόσμια Πρωταθλήματα όπως οι διπλοί Ολυμπιονίκες AbebeBikila και HaileGebrselassie και ο κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ ELiudKipchonge.
• 2026: οι εμβληματικές του προσωπικότητες της ανάπτυξης του Μαραθωνίου Γυναικών (1966-1984), όπως η Bobbi Gibbs και Katherine Switzer (ΗΠΑ), και οι Ολυμπιονίκες RosaMota (Portugal) και JoanBenoit-Samuelson (ΗΠΑ).    

Οι Δημιουργοί

Ο Αλέκος Φασιανός είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς σύγχρονους Έλληνες εικαστικούς που έχουν καταφέρει να κατακτήσουν και τη διεθνή σκηνή καθώς το έργο του είναι αναγνωρίσιμο από τη Νέα Υόρκη έως το Τόκιο και για το λόγο αυτό οι δημιουργίες του έχουν ενταχθεί σε μεγάλα μουσεία και συλλογές.  
Από την πρώτη στιγμή που ο ΣΕΓΑΣ τον προσέγγισε ώστε να γίνει συμμέτοχος στο όραμα για τη δημιουργία μία σειράς μεταλλίων του Μαραθωνίου Αθήνας, ο 84χρονος δημιουργός ήταν θετικός.  Καλοδέχτηκε τους εκπροσώπους του ΣΕΓΑΣ στο ατελιέ του και δέχτηκε χωρίς περιστροφές να είναι εκείνος που θα εγκαινιάσει τη νέα αυτή πρωτοβουλία.  Η θετική του ανταπόκριση δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για την αρχαιότητα και τα θέματα που πηγάζουν από εκείνη την ιστορική περίοδο, καθώς ως παιδί μεγάλωσε μέσα στην Αρχαία Αγορά επειδή ο παππούς του ήταν ο εφημέριος της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων που βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου. Όπως μας αποκάλυψε, οφείλεται και στο γεγονός ότι ο ίδιος τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για τον αθλητισμό, καθώς έχει υπάρξει και αθλητής της ενόργανης γυμναστικής με ιδιαίτερη επίδοση στους κρίκους.  
Ο εικαστικός με την ιδιαίτερα χαρακτηριστική γραφή, που διακρίνεται για την προτίμησή του στα ανθρωποκεντρικά θέματα και την αγάπη του για την Ελλάδα και ο οποίος στην εξηκονταετή καριέρα του μετρά περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, διακρίσεις και βραβεία, τιμά με το έργο του και τον Μαραθώνιο Αθήνας. Δημιουργεί μια σύνθεση για ένα μετάλλιο που θα φτάσει στο στήθος των 60.000 δρομέων οι οποίοι θα τερματίσουν στους αγώνες της διοργάνωσης του Μαραθωνίου Αθήνας 2019 και στα χέρια ακόμη περισσοτέρων οι οποίοι, ως συλλέκτες, θα θελήσουν να το αποκτήσουν, στο παρόν ή στο μέλλον, προκειμένου να συνδεθούν με τη μοναδική ιστορία του Μαραθωνίου Δρόμου. 

O KώσταςΒαρώτος είναι ένας από τους γλύπτες που άλλαξαν τη σχέση του κοινού με τη γλυπτική στον δημόσιο χώρο μέσα από τον εμβληματικό Δρομέα του. Με πρώτη ύλη του κυρίως το γυαλί ο εικαστικός που έχει σπουδάσει ζωγραφική και αρχιτεκτονική ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για τον διάλογο που αναπτύσσεται ανάμεσα στο έργο τέχνης και τον θεατή και στο πλαίσιο αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλης κλίμακας γλυπτικές παρεμβάσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ενώ έχει εκθέσει σε σχεδόν όλες τις μεγάλες διοργανώσεις, όπως η Μπιενάλε της Βενετίας, του Σάο Πάουλο και η Documenta. Πολυβραβευμένος και καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτονικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με περισσότερες από 40 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε 45 χρόνια εικαστικής διαδρομής ο 64χρονος καλλιτέχνης με ιδιαίτερη χαρά υποδέχτηκε την πρόταση του ΣΕΓΑΣ να σφραγίσει με την υπογραφή του το μετάλλιο του Αυθεντικού Μαραθωνίου της Αθήνας για το 2020 και να αποτυπώσει με τον δικό του τρόπο τον θρυλικό Ημεροδρόμο, τον Αθηναίο μαχητή που μετέφερε το μήνυμα της νίκης από το πεδίο της Μάχης του Μαραθώνα στο άστυ και ξεψύχησε αναφωνόντας “Νενικήκαμεν”.

Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης έχει κατακτήσει μια ξεχωριστή σχέση με το κοινό καθώς μέσα από τη ζωγραφική του προχωρά σε έναν ρεαλιστικό σχολιασμό κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών φαινομένων της σημερινής εποχής, με αναφορές στην Ιστορία, στην ελληνική αρχαιότητα, στην ευρωπαϊκή τέχνη και σε αυτοβιογραφικές μνήμες. Άλλοτε με λάδι κι άλλοτε με χρωματιστά μολύβια, με ακρυλικά, με κάρβουνο, ή ακόμη και χρήση της φωτογραφικής εικόνας  και της ενσωμάτωσης τρισδιάστατων αντικειμένων στα έργα του ο 74χρονος εικαστικός δημιουργεί το δικό του ζωγραφικό σύμπαν από το οποίο μια χαρακτηριστική εικόνα σχηματίζουν οι χιλιάδες καθημερινά επιβάτες του Μετρό, που περνούν από τον σταθμό “Σύνταγμα” ο οποίος και κοσμείται με το σύνθετο έργο του “Σταθμός Ειρήνη”. Με σπουδές χαρακτικής στην Αθήνα και στο Μόναχο ο Γιάννης Ψυχοπαίδης που έχει υπάρξει ιδρυτικό μέλος των Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών, έχει διατελέσει καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και έχει δει τη δουλειά του εκτεθειμένη σχεδόν σε όλο τον κόσμο χωρίς δεύτερη σκέψη απάντησε θετικά στην πρόταση του ΣΕΓΑΣ. Κι είναι εκείνος που θα υπογράψει το μετάλλιο του 2021 με θέμα τη “Γέννηση του Μαραθωνίου”, ενός σπουδαίου αγωνίσματος που δημιουργήθηκε με αφορμή τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 στην Αθήνα και έχει τις ρίζες του στην κλασική αρχαιότητα.

Ο Σπύρος Κίζης είναι σχεδιαστής βιομηχανικών προϊόντων και συνιδρυτής του  σχεδιαστικού και αρχιτεκτονικού γραφείου KIZIDesignStudio, που δραστηριοποιείται για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες στον χώρο της αρχιτεκτονικής και πιο πρόσφατα στον τομέα των προϊόντων και των επίπλων.  Με σπουδές στη σχεδίαση προϊόντων και συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και μεταπτυχιακή ειδίκευση στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο Σπύρος Κίζης έχει κερδίσει πλήθος διακρίσεων και η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε μεγάλες εκθέσεις μεταξύ άλλων στο Λονδίνο, το Μιλάνο, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Η αλλαγή της εικόνας του μεταλλίου του Μαραθωνίου Αθήνας αποτέλεσε μια ενδιαφέρουσα πρόκληση στην οποία ανταποκρίθηκε με ιδιαίτερο ζήλο με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ένα λιτό και σύγχρονο μετάλλιο που αναδεικνύει το πρόσωπο του Αυθεντικού Μαραθωνίου στον 21ο αιώνα.