Ανεύρυσμα αορτής: Πώς από μια ελεγχόμενη κατάσταση μπορεί να γίνει θανατηφόρο

Το ανεύρυσμα της αορτής είναι μία σοβαρή κατάσταση, που είναι σημαντικό να διαγιγνώσκεται σωστά και εγκαίρως. Διαφορετικά, μπορεί να οδηγηθεί σε ρήξη, μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως χειρουργικά, οδηγεί τον ασθενή σε θάνατο μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Η αορτή είναι το αγγείο που εκτείνεται από την αορτική βαλβίδα της καρδιάς σε όλο το σώμα, μέχρι την κοιλιακή χώρα. Ανάλογα με την περιοχή, μπορεί να ονομάζεται ανιούσα αορτή, αορτικό τόξο, κατιούσα αορτή (και τα τρία μαζί συνιστούν τη θωρακική αορτή) και στη συνέχεια μεταφέρεται στην κοιλιακή αορτή, όπου στο τέλος διακλαδίζεται σε επιμέρους αγγεία.

Το ανεύρυσμα δημιουργείται όταν διατείνεται εσωτερικά το μέγεθος της αορτής και μπορεί να εμφανιστεί σε όλη την έκτασή της. Το πιο συχνά απαντώμενο είναι το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη αφορά το 8% του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών.

«Σε αυτές τις ηλικίες συστήνουμε να γίνεται τουλάχιστον μία φορά στα 2-3 χρόνια ένας υπέρηχος, ο οποίος εξασφαλίζει τη διάγνωση του ανευρύσματος σε αρχόμενο στάδιο, όπου μπορεί να προληφθεί η αύξηση του μεγέθους του και να αντιμετωπιστεί εάν αποκτήσει επικίνδυνες για ρήξη διαστάσεις», αναφέρει ο κος Φώτιος Πατσουράκος, καρδιολόγος αρχίατρος ε.α. – Επιστημονικός Διευθυντής Πολυϊατρείου Ηλιούπολης.

Συμπτώματα

Ένα συνεχές άλγος στην κοιλιακή χώρα μπορεί να είναι μία ένδειξη ανευρύσματος στην κοιλιακή αορτή καθώς επίσης και όταν διακρίνονται έντονοι παλμοί στην περιοχή. Ειδικά όσοι εμφανίζουν το τελευταίο σύμπτωμα, θα πρέπει να υποβάλλονται σε υπέρηχο κοιλιακής αορτής. Δυστυχώς στις άλλες περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα και το μόνο που μπορεί να αποκαλύψει ένα ανεύρυσμα είναι οι ενδεδειγμένες εξετάσεις.

Αντιμετώπιση

Από τη στιγμή που το ανεύρυσμα θα διαγνωστεί, συνιστάται η παρακολούθησή του με υπερηχογράφημα τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Σε περίπτωση που το μέγεθός του αυξάνεται, ο έλεγχος μπορεί να συμπληρωθεί με αξονική τομογραφία. Παράλληλα, σε όλα τα ανευρύσματα δίνονται από το θεράποντα ιατρό ορισμένες οδηγίες, οι οποίες  περιλαμβάνουν τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, καθώς και την αποφυγή της έντονης άσκησης και της άρσης βαρέων αντικειμένων, καθώς στην περίπτωση αυτή, η πίεση που ασκείται στον οργανισμό μπορεί να επιφέρει αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του μεγέθους του ανευρύσματος. Στόχος των οδηγιών αυτών είναι να περιοριστεί η αύξηση του μεγέθους του ανευρύσματος και να προληφθεί η ρήξη του. Σε όποιο σημείο και να σπάσει ένα ανεύρυσμα εάν δεν χειρουργηθεί άμεσα, είναι θανατηφόρο μέσα σε λίγα λεπτά.

Η χειρουργική επέμβαση έχει ένδειξη και σε περίπτωση που οι διαστάσεις του ανευρύσματος ξεπεράσουν συγκεκριμένα όρια. Όσον αφορά την κοιλιακή αορτή, χειρουργείο ενδείκνυται σε ανευρύσματα περίπου 40 χιλιοστών και άνω. Εντούτοις, σε αυτήν την περίπτωση, η διόρθωση μπορεί να γίνει πλέον και αναίμακτα, με καθετηριασμό. Στην ανιούσα αορτή, όπου το ανεύρυσμα είναι ένα από τα συχνά απαντώμενα, ένδειξη για χειρουργείο αποτελεί το μέγεθος άνω των 50 χιλιοστών.

«Υπάρχει και ένας ιδιαίτερος τύπος ανευρύσματος, το διαχωριστικό ανεύρυσμα της ανιούσας αορτής, το οποίο προκαλείται όταν τα τοιχώματά της σκίζονται μεταξύ τους. Το «σκίσιμο» αυτό δημιουργεί ένα κενό, στο οποίο εισέρχεται το αίμα, το οποίο φυσιολογικά ρέει εντός του αυλού της. Πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση, η οποία εκδηλώνεται με έντονο προκάρδιο άλγος και απαιτεί άμεσα χειρουργείο. Διαφορετικά, ο ασθενής καταλήγει. Η χειρουργική επέμβαση είναι αρκετά σοβαρή και διενεργείται από εξειδικευμένη ιατρική ομάδα», επισημαίνει ο κος Πατσουράκος. Προσοχή! Τόσο στη ρήξη ανευρύσματος όσο και στο διαχωριστικό ανεύρυσμα της ανιούσας αορτής, δυστυχώς δεν υπάρχουν αποτελεσματικές πρώτες βοήθειες, γι’ αυτό χρειάζεται άμεση διακομιδή στο νοσοκομείο. Οποιαδήποτε άλλη παροχή, όχι μόνο δεν έχει να προσφέρει κάτι, αλλά μπορεί να αποβεί και μοιραία.

Πρόληψη

Τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο είναι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Για την ακρίβεια, όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος. Επίσης, στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν όσοι έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση καθώς και αυτοί που παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. «Τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες αυτές συνιστάται να υποβάλλονται σε υπερηχογράφημα κάθε δύο χρόνια για την ανιούσα αορτή μαζί με το υπερηχογράφημα καρδιάς, ενώ όσον αφορά την κοιλιακή αορτή, αυτό πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά στην πενταετία ή και συχνότερα, ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου», σημειώνει ο κος Πατσουράκος.