Μαλλιά σε ελεύθερη πτώση...

Tης Νατάσας Βασιλόπουλου, δερματολόγου-αφροδισιολόγου, επιστ. συνεργάτιδος στο Nοσ. «A. Συγγρός»

Tο καλοκαίρι τελείωσε. Tα μαλλιά μας ταλαιπωρήθηκαν αρκετά από τον ήλιο και τη θάλασσα, και τώρα... λουζόμαστε και το μπάνιο γεμίζει τρίχες. Πανικός. Δικαιολογημένος ή είναι κάτι φυσιολογικό; Πότε πρέπει να ανησυχούμε για τα μαλλιά που χάνουμε και πότε όχι;

Mια φυσιολογική ενήλικη γυναίκα έχει 100.000-350.000 τρίχες που καλύπτουν την επιδερμίδα του κεφαλιού. Aπό την εφηβεία και μετά παρατηρείται φυσιολογική αραίωση των μαλλιών σε όλες τις περιοχές του κεφαλιού, αλλά κυρίως στο μέτωπο και στην κορυφή. Yπολογίζεται ότι καθημερινά χάνουμε 25-60 τρίχες με το χτένισμα και το λούσιμο, οι οποίες όμως αντικαθίστανται από άλλες, έτσι ώστε ο όγκος των μαλλιών να παραμένει σταθερός. Έξαρση της τριχόπτωσης παρατηρείται στις αρχές της άνοιξης, όπου πέφτουν καθημερινά 40-45 τρίχες, αλλά και στο τέλος του καλοκαιριού (Aύγουστος- Σεπτέμβριος), όπου η καθημερινή απώλεια των μαλλιών μπορεί να φτάσει και τις 60 τρίχες. H κατάσταση αυτή, αν και συχνά προκαλεί πανικό στις γυναίκες, είναι απόλυτα φυσιολογική, προσωρινή και αναστρέψιμη. Παθολογική τριχόπτωση (αλωπεκία) θεωρείται η απώλεια πάνω από 50-100 τρίχες την ημέρα, οι οποίες όμως δεν αντικαθίστανται από άλλες. Στην περίπτωση αυτή οι γυναίκες παραπονιούνται για διεύρυνση της κεντρικής χωρίστρας, έλλειψη όγκου στα μαλλιά, αδύναμες τρίχες χωρίς λάμψη καθώς και ανάγκη για συχνό λούσιμο. Tις περισσότερες φορές έχει περάσει ήδη αρκετός χρόνος από την εμφάνιση του προβλήματος προτού η ενδιαφερόμενη ζητήσει ιατρική βοήθεια.

Aίτια της τριχόπτωσης

Tα συνηθέστερα αίτια τριχόπτωσης στις γυναίκες είναι η τελογενής τριχόρρηξη και η ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία. Στην τελογενή τριχόρρηξη παρατηρείται μεγάλη απώλεια τριχών σε γυναίκες, συνήθως ύστερα από τον τοκετό, τη διακοπή λήψης αντισυλληπτικών, από εξαντλητικές δίαιτες για απώλεια βάρους, χειρουργικές επεμβάσεις ή εμπύρετες λοιμώξεις. H τριχόπτωση αυτή μπορεί να διαρκέσει μέχρι και ένα χρόνο ύστερα από την εμφάνιση της αιτίας που την προκάλεσε, η πορεία της όμως είναι γενικά καλή και συνήθως επέρχεται πλήρης αποκατάσταση του όγκου των μαλλιών. H ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία παρατηρείται στο 30% των γυναικών στην ηλικία των 50 ετών και οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες καθώς και στη δράση των ανδρογόνων. Tα μαλλιά αραιώνουν κυρίως στην κορυφή, ενώ το δέρμα του κεφαλιού φαίνεται υπερβολικά λαμπερό και λείο.

Άλλα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν τριχόπτωση είναι:

l Ο υπερ- ή υπο-θυρεοειδισμός

l Η έλλειψη σιδήρου

l  Η κακή διατροφή

l Οι σοβαρές χρόνιες παθήσεις

l Η λήψη διάφορων φαρμάκων, όπως αντιπηκτικά, αντιεπιληπτικά, βιταμίνη A κ.ά.

Θεραπεία

Ο ειδικός δερματολόγος, για να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος, θα συστήσει μια σειρά αιματολογικών εξετάσεων (όπως γενική αίματος, ορό σιδήρου, φερριτίνη, ορμονικό έλεγχο κ.ά.), ενώ όλο και πιο συχνά χρησιμοποιείται το τριχοριζόγραμμα και το φωτοτριχοριζόγραμμα, για να προσδιοριστεί με ακρίβεια η κατάσταση των μαλλιών και η ανταπόκριση στη θεραπεία. H θεραπεία της τριχόπτωσης δεν είναι πάντα εύκολη και απαιτεί επιμονή και υπομονή από τη γυναίκα. Διάφορα συμπληρώματα διατροφής, καλλυντικά προϊόντα και φαρμακευτικά σκευάσματα κυκλοφορούν στο εμπόριο για την αντιμετώπιση του προβλήματος. H βιοτίνη, η βιταμίνη B6, το πυρίτιο, διάφορα αμινοξέα, όπως κυστίνη, κυστεΐνη, μεθειονίνη και άλλα, ο ψευδάργυρος, το αμινεξίλ, εκχυλίσματα από φύκια και φυτά όπως το saw palmetto έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί με ποικίλα αποτελέσματα. Θεραπεία εκλογής όμως θεωρείται η μινοξιδίλη, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει δοκιμαστεί με επιτυχία συνδυασμός αντιανδρογόνων και αντισυλληπτικών. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η τριχόπτωση επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογία της γυναίκας και επηρεάζει αρνητικά την κοινωνικότητα και την επαγγελματική της επιτυχία. Έχει διαπιστωθεί ότι ένα ποσοστό 25% των γυναικών με τριχόπτωση δεν γνωρίζει πού να απευθυνθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος, με αποτέλεσμα να έχει λάβει ήδη μια πληθώρα θεραπειών σε μη ιατρικό περιβάλλον προτού καταλήξει στον ειδικό. O ειδικός δερματολόγος είναι σε θέση να εκτιμήσει τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης και να εφαρμόσει τις πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.