Πιο κοντά στη δημιουργία νεφρών για μεταμόσχευση, με την ανάπτυξή τους σε ζώα

Ιάπωνες επιστήμονες δημιούργησαν με επιτυχία λειτουργικούς νεφρούς ποντικιών μέσα σε αρουραίους, ξεκινώντας στο εργαστήριο τους με λίγα μόνο βλαστοκύτταρα. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, το οποίο αποτελεί ένα ακόμη βήμα για τη δημιουργία στο μέλλον «κατά παραγγελία» ανθρωπίνων νεφρών, που θα δώσουν πολύτιμη λύση στο χρόνιο πρόβλημα της ανεπάρκειας νεφρών προς μεταμόσχευση.

Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Επιστημών της Φυσιολογίας της Ιαπωνίας, με επικεφαλής τον Τεπέι Γκότο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», τροποποίησαν γενετικά αρουραίους, έτσι ώστε να μην έχουν δικούς τους νεφρούς και στη συνέχεια ανέπτυξαν μέσα στους αρουραίους νεφρούς ποντικιών.

Οι επιστήμονες πήραν πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα ποντικιών, τα οποία εισήγαγαν σε έμβρυα αρουραίων (στο στάδιο της βλαστοκύστης) και αυτά με τη σειρά τους μεταφέρθηκαν μέσα σε παρένθετες «μητέρες» (θηλυκούς αρουραίους), που γέννησαν απογόνους με νεφρά ποντικιών. Η ίδια ερευνητική ομάδα στο παρελθόν είχε αναπτύξει πάγκρεας αρουραίων μέσα σε ποντίκια χωρίς δικό τους πάγκρεας.

Για τους νεφροπαθείς τελικού σταδίου, η μεταμόσχευση νεφρών αποτελεί τη μόνη ελπίδα για να ανακτήσουν την ποιότητα ζωής. Όμως σε όλο τον κόσμο πολλοί ασθενείς ποτέ δεν θα καταφέρουν να κάνουν τη σωτήρια μεταμόσχευση, επειδή υπάρχει μόνιμη έλλειψη δωρητών σε σχέση με τη ζήτηση.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να δημιουργήσουν διάφορα ανθρώπινα όργανα -μεταξύ των οποίων νεφρούς- στο εργαστήριο ή μέσα σε ζώα. Μια τέτοια μέθοδος είναι η χρήση βλαστοκύστης (του πρώιμου εμβρύου λίγες μέρες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου) μεταλλαγμένων ζώων από τα οποία λείπουν συγκεκριμένα όργανα και, στη συνέχεια, η εισαγωγή σε αυτά τα ζώα βλαστοκυττάρων από ένα δωρητή, όχι κατ' ανάγκη από το ίδιο είδος ζώου. Τα βλαστοκύτταρα μετά διαφοροποιούνται, αναπτύσσονται σταδιακά και σχηματίζουν τελικά το όργανο που λείπει. Το νέο όργανο διαθέτει τα αρχικά χαρακτηριστικά του δωρητή των βλαστικών κυττάρων (τα οποία θα μπορούσαν να είναι και ανθρώπινα), συνεπώς θα ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθεί για μεταμόσχευση.

«Στο μέλλον η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργηθούν, από βλαστικά κύτταρα, όργανα μέσα σε ζώα, με τον τρόπο αυτό παρατείνοντας τη διάρκεια και βελτιώνοντας την ποιότητας ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως», δήλωσε ο ερευνητής Μασούμι Χιραμπαγιάσι.

Όμως προηγουμένως πρέπει να αντιμετωπισθούν διάφορα προβλήματα, όπως κατά πόσο αυτό που είναι εφικτό ανάμεσα σε διαφορετικά είδη τρωκτικών, θα είναι δυνατό και ανάμεσα σε ένα ζώο και στον άνθρωπο, καθώς επίσης η χιμαιρική φύση των παραγόμενων οργάνων, αλλά και θέματα βιοηθικής για τα ίδια τα ζώα.