Μπορούν να προκαλέσουν αναιμία οι αιμορροΐδες;

Η πρόκληση αναιμίας εξαιτίας αιμορραγίας που οφείλεται σε αιμορροϊδοπάθεια, μια πάθηση που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, είναι μεν σπάνια αλλά πιθανή. Για να αποφευχθούν οι δυσάρεστες για την υγεία επιπτώσεις που δύνανται να προκληθούν από τη σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου, η θεραπεία και των δύο παθήσεων πρέπει να είναι γρήγορη και αποτελεσματική.

«Η αναιμία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, μεταξύ αυτών και η αιμορραγία. Η σημαντική έλλειψη σιδήρου από τον οργανισμό εμποδίζει την παραγωγή αρκετής αιμοσφαιρίνης, η οποία βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Ρόλος αυτής είναι η δέσμευση του οξυγόνου στους πνεύμονες και η μεταφορά του στους ιστούς και τα όργανα του σώματος. Έτσι, ο άνθρωπος νιώθει αδυναμία και κόπωση, έχει πονοκεφάλους, κρύα άκρα και είναι χλωμός. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως η αναιμία μπορεί να γίνει τελικά αιτία σοβαρών επιπλοκών, όπως συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, ή να προκαλέσει ακόμα και θάνατο», προειδοποιεί ο γενικός χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής.

Η σοβαρή ανεπάρκεια σιδήρου ή αναιμία μπορεί να είναι επίσης αποτέλεσμα της ανικανότητας του οργανισμού να απορροφήσει τον σίδηρο, αλλά και ανεπαρκούς κατανάλωσης τροφών που είναι πλούσια σ’ αυτόν. Αλλά τα αίτια δεν είναι πάντα παθολογικά. Για παράδειγμα στην εγκυμοσύνη, κατά τη διάρκεια της οποίας αυξάνεται ο όγκος του αίματος, παρατηρείται πτώση του αιματοκρίτη, ενός δείκτη που μαζί με αυτόν της αιμοσφαιρίνης προσδιορίζουν εάν ο ασθενής πάσχει από αναιμία.

Ωστόσο, η αιμορραγία παραμένει η συχνότερη αιτία πρόκλησής της. Ο τραυματισμός που προκαλεί εμφανή απώλεια αίματος είναι μια άμεση και αναγνωρίσιμη αιτία. Όμως, η αιμορραγία μπορεί να είναι σταδιακή. Εκτός από το γεγονός ότι ο άνθρωπος χάνει μια μικρή ποσότητα αίματος καθημερινά, η οποία αναπληρώνεται μέσω της διατροφής, σταδιακή απώλεια αίματος επιφέρουν ορισμένες παθήσεις, όπως π.χ. η ύπαρξη πολυπόδων, ελκών και αιμορροΐδων. Ακόμα και μικρές ποσότητες για παρατεταμένες περιόδους δύνανται να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια σιδήρου ή αναιμία.

Όπως μας προειδοποιεί ο Δρ. Ξιάρχος, η αιμορραγία από το ορθό λόγω αιμορροΐδων είναι συνήθως ήπια και γίνεται αντιληπτή στο χαρτί της τουαλέτας. Όμως, υπάρχουν περιπτώσεις που είναι σοβαρή, δηλαδή η καθημερινή ποσότητα αίματος που χάνεται είναι μεγάλη και τελικά ο ασθενής εμφανίζει αναιμία. «Επειδή υπάρχουν δε πολύ πιο επικίνδυνες παθήσεις του πεπτικού που ευθύνονται για αιμορραγικά επεισόδια από το ορθό, πάντοτε θα πρέπει να ελέγχεται η αιτία, ακόμα και όταν ο ασθενής είναι γνώστης της ύπαρξης αιμορροϊδοπάθειας. Η ενδεδειγμένη εξέταση για το σκοπό αυτό είναι η κολονοσκόπηση, η οποία μπορεί να αποκλείσει (ή προσδιορίσει) άλλες πιθανές αιτίες της απώλειας αίματος οπότε και της αναιμίας ανεπάρκειας σιδήρου», επισημαίνει.

Ποιες είναι όμως οι αιμορροΐδες που αιμορραγούν; «Για να γίνει αντιληπτό πρέπει να εξηγήσουμε ότι οι αιμορροΐδες είναι φλέβες που βρίσκονται στον πρωκτό, άλλες εσωτερικά και άλλες εξωτερικά. Μοιάζουν με κιρσούς και όταν φλεγμαίνουν φουσκώνουν. Η ύπαρξη των εσωτερικών αιμορροΐδων δεν γίνεται συνήθως αισθητή, αλλά τις εξωτερικές τις καταλαβαίνει ο ασθενής απλώς με την αφή. Ανεξάρτητα από το αν είναι εσωτερικές ή εξωτερικές, χαρακτηριστικά τους είναι ο πόνος, ο κνησμός και η αιμορραγία. Τα στάδια της αιμορροϊδοπάθειας δηλώνουν την ικανότητα ανάταξής τους, αλλά δεν προσδιορίζουν απόλυτα την πιθανότητα αιμορραγίας. Ωστόσο η προχωρημένου σταδίου αιμορροϊδοπάθεια προκαλεί συνήθως περισσότερα συμπτώματα, γι’ αυτό και η αντιμετώπισή της είναι πιο επιθετική. Επίσης, η πάθηση υφίσταται περιόδους ύφεσης και έξαρσης», μας εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος.

Η θεραπεία των αιμορροΐδων, οπότε και η εξάλειψη της προκαλούμενης από αυτές αναιμίας, μπορεί να επιτευχθεί εύκολα, απλώς με την αλλαγή ορισμένων επιβλαβών συνηθειών που καταπολεμούν την αιτία δημιουργίας και επιδείνωσής τους, τη δυσκοιλιότητα. Τέτοιες είναι η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες και υγρά, και η αποφυγή της καθιστικής ζωής με την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Επίσης, η χρήση τοπικών αλοιφών μπορεί να περιορίσει τον κνησμό, τον πόνο και την αιμορραγία. Τα μέτρα αυτά για τη μείωση των συμπτωμάτων δεν επαρκούν πάντοτε, οπότε συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων. Όταν επηρεάζουν δε ολόκληρο τον οργανισμό, τότε το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά αμέσως.

«Η τεχνολογική εξέλιξη έχει δώσει τη δυνατότητα στους χειρουργούς να θεραπεύουν την αιμορροϊδοπάθεια με υπερήχους. Με τα πιο εξελιγμένα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται ο ασθενής επιστρέφει αυθημερόν στο σπίτι του και την επομένη στην εργασία του, έχοντας απαλλαγεί και από τα 3 συμπτώματα αλλά και την πρόπτωση, χωρίς να γίνεται εκτομή ή ακρωτηριασμός των ιστών», καθησυχάζει ο Δρ. Ξιάρχος.

Τάχιστη πρέπει να είναι και η έναρξη θεραπείας για την ανεπάρκεια σιδήρου ή για την αναιμία. Η καλή διατροφή και η προσθήκη τροφών που είναι πλούσιες σε σίδηρο (π.χ. αυγά, φασόλια, ξηροί καρποί, κόκκινο κρέας και συκώτι) μπορεί να αντιμετωπίσει την έλλειψη σιδήρου όταν αυτή είναι ήπια. Επόμενη επιλογή είναι τα χάπια και τα υγρά, καθώς περιέχουν σίδηρο σε μεγαλύτερη ποσότητα απ’ αυτή που περιέχεται στις τροφές. Ο θεράπων ιατρός θα προσδιορίσει το είδος και την ποσότητα που χρειάζεται ο ασθενής, αφού ο καθένας έχει διαφορετικές ανάγκες και αφού μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις υπάρχει η ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου, η οποία γίνεται σε νοσοκομείο, κλινική ή σε ιατρικό κέντρο, ενώ σε ακραίες καταστάσεις απαιτείται μετάγγιση αίματος.

Σύμφωνα με τον Δρ. Αναστάσιο Ξιάρχο η θεραπεία τόσο της αιτίας όσο και της επίπτωσης της αιμορραγίας (αναιμία) πρέπει να αναζητείται εγκαίρως, διότι σε διαφορετική περίπτωση αφενός η επιδείνωση είναι αναπόφευκτη αφετέρου οι επιπτώσεις μπορεί να γίνουν επικίνδυνες.  Η αμηχανία του ασθενή για την εξέταση και διάγνωση της αιμορροϊδοπάθειας δεν πρέπει να διαιωνίζει ένα πρόβλημα που βρίσκει γρήγορα, ανώδυνα και αποτελεσματικά λύση.