PMI Science: Σχεδιάζοντας το μέλλον χωρίς τσιγάρο

Το κάπνισμα έχει αποδειχτεί ότι ευθύνεται και είναι η βασική αιτία για την εκδήλωση αρκετών παθήσεων. Πού οφείλεται, όμως, η νοσογόνος δράση του καπνίσματος; Οι σημαντικότερες Ρυθμιστικές Αρχές για την Υγεία στον κόσμο έχουν πλέον αναγνωρίσει ότι η κύρια αιτία για την ανάπτυξη των νοσημάτων που συσχετίζονται με το τσιγάρο δεν είναι η νικοτίνη, αλλά οι τοξίνες και οι καρκινογόνες ουσίες στον καπνό.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη μεγάλη επίπτωση του καπνίσματος στη δημόσια υγεία, αλλά και το γεγονός ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ. 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως θα συνεχίζουν να καπνίζουν έως το 2025, η ανάγκη για υιοθέτηση στρατηγικών «Μείωσης της Βλάβης» από το κάπνισμα γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική. Η ενδεχόμενη Μείωση της Βλάβης από το κάπνισμα από την υιοθέτηση προϊόντων νικοτίνης χωρίς καύση του καπνού ενθαρρύνει τους καπνιστές συμβατικών τσιγάρων να απομακρυνθούν από το τσιγάρο που καίγεται. 

Υπάρχουν ήδη κάποιες Ρυθμιστικές Αρχές Υγείας παγκοσμίως που αναγνωρίζουν την αξία των εναλλακτικών επιλογών και θεωρούν ότι τα νέα καινοτόμα προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους να διακόψουν το συμβατικό κάπνισμα και να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο βλάβης, μεγιστοποιώντας τη διαθεσιμότητα ασφαλέστερων εναλλακτικών καπνίσματος. 

Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της Philip Morris International (PMI Science)

Η Philip Morris International (PMI) τα τελευταία χρόνια  έχει δεσμευτεί να αναπτύξει λιγότερο επιβλαβείς εναλλακτικές που μπορούν να υποκαταστήσουν το συμβατικό τσιγάρο. Ο Ανδρέας Καλαντζόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος (CEO) της PMI παγκοσμίως, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Φιλοδοξία μας είναι να πείσουμε όλους τους νυν ενήλικες καπνιστές που σκοπεύουν να συνεχίσουν το κάπνισμα να στραφούν σε μη καιόμενα προϊόντα το συντομότερο δυνατό».

Όμως για να επιτευχθεί η μείωση της βλάβης θα πρέπει να ικανοποιούνται δύο βασικές προϋποθέσεις. Το προϊόν επιστημονικά τεκμηριωμένα να μειώνει τον κίνδυνο βλάβης και να έχει υψηλό βαθμό αποδοχής και χρήσης του από τους καπνιστές.

Στόχος της PMI είναι να αναπτύξει ένα εύρος ποιοτικών προϊόντων (Προϊόντα Δυνητικά Μειωμένου Κινδύνου ή Π.Δ.Μ.Κ.), τα οποία να ελαττώνουν τον κίνδυνο από νοσήματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα, πλησιάζοντας σε  αποτελέσματα ανάλογα με αυτά της διακοπής του καπνίσματος, προσφέροντας ταυτόχρονα γεύση και ευχαρίστηση στους καταναλωτές. 

Το επίκεντρο των ερευνητικών προγραμμάτων βασίζεται στην ιδέα ότι θερμαίνοντας και όχι «καίγοντας» τον καπνό σχηματίζονται σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα των επιβλαβών και δυνητικά επιβλαβών συστατικών που παράγονται στις υψηλές θερμοκρασίες που συνεπάγεται η καύση. 

Η εξάλειψη της καύσης είναι η βασική αρχή στην οποία στηρίζεται η ανάπτυξη ενός Προϊόντος Δυνητικά Μειωμένου Κίνδυνου γιατί κατά την καύση ενός τσιγάρου η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει έως τους 900°C. Η καύση του καπνού έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή αερίου καπνού (ο οποίος περιέχει μία σειρά από επιβλαβείς χημικές ενώσεις) και στάχτης.

Από το συμβατικό τσιγάρο στο IQOS

Η λειτουργία του IQOS, του πρώτου Προϊόντος Δυνητικά Μειωμένου Κίνδυνου, που κυκλοφορεί η ΡΜΙ στην ελληνική αγορά από το φθινόπωρο του 2016, στηρίζεται στην αρχή της «θέρμανσης» και όχι καύσης του καπνού, η οποία επιτυγχάνεται μέσω μίας μεταλλικής λεπίδας που θερμαίνει τον καπνό και βοηθά στην έκλυση της νικοτίνης. Οι θερμοκρασίες που παράγονται στο IQOS δεν ξεπερνούν τους 350 °C. 

Τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα είναι ενθαρρυντικά και δείχνουν ότι η μετάβαση από το συμβατικό τσιγάρο στο IQOS ειναι πιθανόν να συνδέεται με μικρότερη βλάβη σε σύγκριση με τη συνέχιση του συμβατικού καπνίσματος, συμπέρασμα, που μένει να αποδειχθεί με περισσότερες έρευνες. 

▶ Δεν παράγεται, καύση και καπνός αλλά ένα αερόλυμα το οποίο περιέχει κατά μέσο όρο 90-95% χαμηλότερα επίπεδα των επιβλαβών και δυνητικά επιβλαβών συστατικών σε σύγκριση με το συμβατικό τσιγάρο, ενώ τα επίπεδα νικοτίνης που παρέχει είναι παρόμοια. 

▶ Εργαστηριακές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβών και δυνητικά επιβλαβών συστατικών στο αερόλυμα του IQOS είναι σημαντικά λιγότερο τοξικά σε σχέση με του καπνού που παράγεται από το συμβατικό τσιγάρο.

▶ Οι κλινικές μελέτες που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα επιβεβαιώνουν τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα των εργαστηριακών μελετών. Καπνιστές οι οποίοι άλλαξαν ολοκληρωτικά σε IQOS, σε 4 μελέτες μείωσαν σημαντικά την έκθεσή τους σε 15 τοξικές ουσίες. Αυτή η μείωση στην έκθεση δεν διέφερε σημαντικά από την αντίστοιχη που παρατηρήθηκε σε ανθρώπους που διέκοψαν το κάπνισμα κατά τη διάρκεια αυτών των μελετών.

▶ Μεγάλες μελέτες σε ΗΠΑ και Ιαπωνία έχουν δείξει αμελητέο ενδιαφέρον για χρήση του IQOS σε μη καπνιστές ή πρώην καπνιστές και σημαντικά ποσοστά πλήρους αντικατάστασης του συμβατικού τσιγάρου σε ενήλικους καπνιστές.

Τα τελευταία χρόνια η είσοδος στην αγορά των εναλλακτικών προϊόντων καπνίσματος έχει  οδηγήσει κάποιες Αρχές παγκοσμίως όπως στις ΗΠΑ, Αγγλία κ.α. να έχουν διαφορετική προσέγγιση στα νεότερα καινοτόμα προϊόντα καπνού, διαχωρίζοντάς τα από τα συμβατικά τσιγάρα. Ολοένα και περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα και τα δυνητικά οφέλη των εναλλακτικών μη καιόμενων προϊόντων καπνού για τη δημόσια υγεία. Στην Ελλάδα υπάρχει διαδικασία αδειοδότησης όπου πενταμελής επιστημονική επιτροπή αξιολογεί τους φακέλους των νεότερων προϊόντων καπνού προκειμένου να κυκλοφορήσουν στην αγορά.