Health & Fitness

Πολλαπλή Σκλήρυνση

Σύγχρονες από του στόματος θεραπείες έναρξης

62222-137653.jpg
A.V. Team
ΤΕΥΧΟΣ 651
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
momkid.jpg

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι η συνηθέστερη αιτία αναπηρίας των νέων, μετά τα ατυχήματα. Στην Ελλάδα πάσχουν περίπου 12.000-13.000 και παγκοσμίως 2.500.000. Η πλειοψηφία των ασθενών προσβάλλεται σε ηλικία 20-40 ετών και οι γυναίκες περίπου 2,5 φορές συχνότερα από τους άνδρες. 

konstantinidis.jpg
Θεόδωρος Κωνστατινίδης
Η συχνότερη μορφή της νόσου, εξηγεί  ο Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, νευρολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Νευροφυσιολογίας, είναι η Υποτροπιάζουσα-Υφιέμενη (ΥΥ), δηλαδή με εξάρσεις συμπτωμάτων (επίμονα μουδιάσματα, θάμβος οράσεως, μυική αδυναμία, αταξία βαδίσεως, σφιγκτηριακές διαταραχές και άλλα) και ακολούθως μερικές ή πλήρεις υφέσεις τους. Η υποτροπή συνήθως υφίεται σε λίγες μέρες ή εβδομάδες με χορήγηση ενδοφλέβιας κορτιζόνης επί 5 ημέρες. 

Η συχνότητα όμως και η βαρύτητα των υποτροπών παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία μεταξύ των ασθενών. Τελικά ποσοστό μικρότερο του 10% καταλήγει σε αναπηρικό καρότσι, ενώ το 10-20% των ασθενών παρουσιάζει μόνο πλήρως υφιέμενες υποτροπές χωρίς υπολλειμματική αναπηρία (η καλοήθης μορφή της νόσου). 
Οι ασθενείς με ΠΣ παρουσιάζουν 7,5 φορές μεγαλύτερο αριθμό αυτοκτονιών από τον γενικό πληθυσμό και 75% μεγαλύτερο ετήσιο αριθμό διαζυγίων. Επιπλέον, η ανεργία πλήττει 2 στους 3 ασθενείς με ΥΥ μορφή της νόσου. 

Διάγνωση, παρακολούθηση και  θεραπευτικές επιλογές

Η ΠΣ είναι αυτοάνοση νόσος, δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα (για άγνωστο λόγο) «επιτίθεται» στο περίβλημα μυελίνης των αξόνων των νευρικών κυττάρων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αυτό κινητοποιεί φλεγμονώδεις μηχανισμούς που προκαλούν τις υποτροπές. Παράλληλα, ενεργοποιούνται και νευροεκφυλιστικοί μηχανισμοί (κυτταρικός θάνατος) που οδηγούν στην ατροφία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Στην εκδήλωση της ΠΣ συμβάλλουν γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, αν και η κληρονομικότητα μεταξύ συγγενών 1ου βαθμού είναι 1-3%. 

Η κύρια μέθοδος διάγνωσης και παρακολούθησης της νόσου είναι η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού.

Η ετερογένεια της νόσου απαιτεί την εξατομίκευση της αγωγής, καθώς κάθε ασθενής έχει διαφορετικές ανάγκες. Πλέον διατίθενται αρκετές θεραπευτικές επιλογές και αυτό καθιστά εφικτή την εξατομίκευση. Ο γιατρός σταθμίζει το ισοζύγιο οφέλους - επιβάρυνσης στην επιλογή  της αγωγής. Το όφελος από την αγωγή αξιολογείται ως η μείωση της φλεγμονώδους διαδικασίας η οποία εκφράζεται με βλάβες στη μαγνητική απεικόνιση και κλινικές υποτροπές, αλλά σημαντικότερος είναι ο μακροπρόθεσμος έλεγχος της νόσου, δηλαδή η καθυστέρηση στην εξέλιξη της αναπηρίας και η μετάπτωσή της σε προϊούσα μορφή. Ειδικά για τους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς που συνήθως είναι νεαρής ηλικίας άτομα, ο αποτελεσματικός έλεγχος της μακροχρόνιας εξέλιξης της νόσου είναι αυτός που βαρύνει περισσότερο στην επιλογή της θεραπείας. Επιπρόσθετα, η μακροπρόθεσμη ασφάλεια, οι ανάγκες παρακολούθησης και ο τρόπος χορήγησης είναι επίσης σημαντικά και λαμβάνονται υπόψη, καθώς επίσης και η ποιότητα ζωής των ασθενών που θέλουν η νόσος τους να μη βάζει σημαντικά εμπόδια στην καθημερινότητά τους και να μπορούν να ζουν μια φυσιολογική ζωή.

Νεότερες από του στόματος θεραπείες

Φαίνεται ότι οι παραπάνω στόχοι επιτυγχάνονται σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια με την κυκλοφορία των νεότερων από του στόματος (per os) θεραπειών, που αντικαθιστούν τις παλαιότερες ενέσιμες θεραπείες με ιντερφερόνες-β, καθώς και το Glatiramer Acetetate, που χρησιμοποιήθηκαν από το 1995 και μετά.

Δύο per os θεραπείες έχουν εγκριθεί για χορήγηση σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς (θεραπείες 1ης γραμμής) με ΥΔΠΣ: η Τεριφλουνομίδη και ο Φουμαρικός Διμεθυλεστέρας (DMF). Η Φινγκολιμόδη (Fingolimod) είναι επίσης ένα per os φάρμακο για την Π.Σ., όχι όμως σαν θεραπεία έναρξης σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς. Η Teriflunοmide έδειξε στη διετία αποτελεσματικότητα στη μείωση των υποτροπών, με μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 31,5% και στην υψηλή δόση των 14mg εξέλιξη της αναπηρίας παρουσίασε το 21,7% έναντι 27,3% του  εικονικού φαρμάκου. To DMF επίσης στη διετία μείωσε, στο σύνολο των ασθενών, την ετήσια συχνότητα υποτροπών κατά 49% και τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας κατά 32%, ενώ στους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς αντίστοιχα κατά 56% και 71%. Δεδομένα μακροχρόνιας λήψης του, που ανακοινώθηκαν πρόσφατα (ευρωπαϊκό συνέδριο για την ΠΣ - ECTRIMS), υποστηρίζουν ότι το φάρμακο παρέχει πολυετή έλεγχο της νόσου, καθώς παραμένουν χωρίς κλινικά συμπτώματα περισσότεροι από τους μισούς νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς μετά από 8 χρόνια  συνεχούς λήψης του, αλλά και περισσότεροι από 8 στους 10 χωρίς εξέλιξη της αναπηρίας. Επιπρόσθετα, ο Φουμαρικός Διμεθυλεστέρας φαίνεται να έχει ένα θετικό ισοζύγιο  οφέλους - επιβάρυνσης, καθώς έχει ένα καλά μελετημένο προφίλ ασφάλειας, με κατά κανόνα ήπιες και διαχειρίσιμες ανεπιθύμητες ενέργειες, ενώ με σωστή εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης των ασθενών είναι σε μεγάλο βαθμό και προβλέψιμες.

Η συσσωρευμένη εμπειρία από τη χρήση των  per os φαρμάκων είναι μεγαλύτερη στο Φουμαρικό Διμεθυλεστέρα (>270.000 ασθενείς). Η εμπειρία αυτή επιβεβαιώνει τα παραπάνω αναφερθέντα αποτελέσματα των κλινικών μελετών.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.