Έρευνα: Ποια αιθέρια έλαια μπορεί να προκαλέσουν γυναικομαστία στα αγόρια

Τα αιθέρια έλαια από φυτά διαφημίζονται ότι έχουν πολλά οφέλη για την υγεία, αλλά αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκη ότι είναι τελείως αβλαβή. Επιστήμονες στις ΗΠΑ παρουσίασαν νέες ενδείξεις ότι μπορεί να οδηγήσουν σε διόγκωση του στήθους των ανδρών (μεγαλομαστία ή γυναικομαστία).

Οι χημικές ουσίες σε δύο έλαια, της λεβάντας και του τεϊόδεντρου, φαίνεται πως μιμούνται τις θηλυκές ορμόνες στο σώμα, με αποτέλεσμα μερικές φορές ένα αγόρι να βλέπει τα στήθη του να μεγαλώνουν.

Η λεβάντα χρησιμοποιείται συχνά ως χαλαρωτικό, ενώ το τεϊόδεντρο ως αντισηπτικό και αντιψειρικό. Και τα δύο -όπως άλλωστε τα περισσότερα έλαια- μπορούν να έχουν παρενέργειες.

Το 2007 οι γιατροί είχαν αναφέρει τις περιπτώσεις τριών αγοριών στην προεφηβική ηλικία, που είχαν αρχίσει να αναπτύσσουν μικρά στήθη. Και στα τρία παιδιά η ανάπτυξη είχε παρατηρηθεί, αφότου άρχισαν να χρησιμοποιούν προϊόντα (σαπούνια, σαμπουάν, λοσιόν κ.α.) που περιείχαν τα δύο συγκεκριμένα αιθέρια έλαια. Όταν σταμάτησαν τη χρήση των προϊόντων αυτών, τα συμπτώματα υποχώρησαν.

Αυτή τη φορά, οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Τάλιερ Ράμσεϊ και Κένεθ Κόρατς του Εθνικού Ινστιτούτου Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας των ΗΠΑ, που έκαναν σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας στο Σικάγο, σύμφωνα με το BBC και το "New Scientist", μελέτησαν οκτώ χημικές ουσίες, τις οποίες περιέχουν αυτά τα αιθέρια έλαια.

Διαπιστώθηκε ότι όταν εφαρμόσθηκαν σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του μαστού στο εργαστήριο, άλλαξαν τη δραστηριότητα των γονιδίων τους, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι θηλυκές ορμόνες (οιστρογόνα) και αντίθετα να μειωθεί η ανδρική (τεστοστερόνη).

Οι ερευνητές δεν απέκλεισαν ότι ανάλογη ορμονική διαταραχή μπορεί να συμβαίνει και στα κορίτσια που χρησιμοποιούν αυτά τα αιθέρια έλαια, απλώς στη δική τους περίπτωση η ανάπτυξη του στήθους αποδίδεται σε πρόωρη εφηβεία.

«Η κοινωνία μας θεωρεί ασφαλή τα αιθέρια έλαια. Όμως περιέχουν διάφορα χημικά και πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, επειδή μερικές από αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να επιφέρουν ορμονικές διαταραχές» ανέφερε ο κ. Ράμσεϊ.

«Τα έλαια της λεβάντας και του τεϊόδεντρου προκαλούν πιθανές ανησυχίες στο πεδίο της περιβαλλοντικής υγείας και γι' αυτό πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω» τόνισε και πρόσθεσε ότι πολλές από τις χημικές ουσίες που ελέγχθηκαν στη νέα μελέτη, υπάρχουν σε τουλάχιστον 65 άλλα αιθέρια έλαια, πράγμα που αποτελεί πηγή πρόσθετης ανησυχίας.

Άλλοι επιστήμονες, όπως ο παιδιατρικός ενδοκρινολόγος δρ Ροντ Μίτσελ του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών Queens του Εδιμβούργου, επεσήμαναν ότι προς το παρόν είναι ανεπαρκή τα στοιχεία για να ειπωθεί με βεβαιότητα ότι η έκθεση στα έλαια λεβάντας και τεϊόδεντρου μπορεί να προκαλέσει γυναικομαστία στα παιδιά. Τόνισαν όμως ότι είναι ανάγκη να γίνουν μεγαλύτερες επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες πάνω στο ζήτημα.

Ο ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ Γιούαν Χιουζ διευκρίνισε ότι δεν αντιδρούν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο στα αιθέρια έλαια (μερικοί είναι πιο ευαίσθητοι από άλλους) και ότι δεν πρέπει να αναμένεται πως θα εμφανίσει γυναικομαστία κάθε αγόρι ή άνδρας. Όμως, όπως τόνισε, «σαφώς είναι άγνωστες οι επιπτώσεις αυτών των ελαίων σε βάθος χρόνου».

Σύμφωνα με τους αρωματοθεραπευτές, τα αιθέρια έλαια δεν πρέπει να εφαρμόζονται αδιάλυτα απευθείας στο δέρμα, ενώ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αδιάλυτα σε παιδιά κάτω των τριών ετών, ούτε από τις εγκύους (για λόγους προφύλαξης).