Η υγεία αποτυπώνεται στο δέρμα του προσώπου

Οι αλλαγές στην εμφάνιση και στη χροιά του δέρματος στο πρόσωπο δεν είναι πάντοτε αθώα σημάδια γήρανσης ή ελλιπούς φροντίδας. Μερικές φορές αποτελούν ένδειξη σοβαρών ασθενειών που αφορούν άλλα όργανα και ιστούς. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζονται έγκαιρο έλεγχο από τον δερματολόγο ιατρό. 

Ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική), εξηγεί ποια συνηθισμένα συμπτώματα και σημάδια στο δέρμα μπορεί να είναι ύποπτα και ποια νοσήματα και διαταραχές θα μπορούσαν να τα προκαλούν.

Πτώση βλεφάρων
Η βλεφαρόπτωση στο ένα ή και στα δύο μάτια μπορεί να οφείλεται στην ηλικία (η συχνότερη αιτία της), σε τραυματισμό ή σε διάφορες παθήσεις (π.χ. του εγκεφάλου, των νεύρων κ.λπ.). Αν συμβεί απότομα, σε λίγες ώρες ή μέρες, ή αν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα στο πρόσωπο πρέπει αμέσως να απευθυνθείτε σε έναν γιατρό, διότι θα μπορούσε να είναι ένδειξη ακόμα και για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες των μαύρων κύκλων είναι η μείωση του λίπους γύρω από τα μάτια λόγω ηλικίας και η ανατομία της περιοχής. Μπορεί όμως να προκληθούν και από διατροφικές ανεπάρκειες (π.χ. σιδήρου, βιταμίνης Β12), αφυδάτωση ή και από την έλλειψη ύπνου.

Κιτρινωπές, επίπεδες πλάκες στα βλέφαρα 
Μπορεί να εμφανιστούν στο πάνω ή στο κάτω βλέφαρο, συνήθως προς τη μύτη. Η ιατρική ονομασία τους είναι ξανθελάσματα και μπορεί οφείλονται σε διαταραχή των επιπέδων των λιπιδίων (χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων) στο αίμα.

Πρησμένα μάτια
Η συσσώρευση υγρού κάτω από τα μάτια που τα κάνει να φαίνονται πρησμένα μπορεί να έχει πολλές αιτίες, όπως έλλειψη ύπνου, υπερκατανάλωση άλατος ή ορμονικές αλλαγές. Αν εκτός από πρησμένα, τα μάτια σας είναι και κόκκινα και προκαλούν κνησμό, μπορεί να ευθύνεται αλλεργική αντίδραση σε οτιδήποτε, από τη γύρη έως κάτι που φάγατε. Όταν τα πρησμένα μάτια συνοδεύονται από εξάνθημα στα βλέφαρα, μπορεί να έχετε δερματίτιδα εξ επαφής, δηλαδή αλλεργική αντίδραση σε κάτι που ακούμπησε το δέρμα σας (από το πινέλο του μακιγιάζ έως την υδατική σας).

Κιτρινωπό δέρμα και μάτια
Η κίτρινη απόχρωση του δέρματος και του εσωτερικού των ματιών οφείλεται στον ίκτερο, ο οποίος εκδηλώνεται όταν αυξάνονται τα επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα (η χολερυθρίνη είναι ένα υποπροϊόν του μεταβολισμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων). Ο ίκτερος είναι πολύ συνηθισμένος (και συνήθως αβλαβής) στα μωρά που γεννιούνται πριν την 38η εβδομάδα της κυήσεως, αλλά στους ενήλικες μπορεί να υποδηλώνει διάφορες παθήσεις. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. ηπατίτιδα, λοιμώδης μονοπυρήνωση), ασθένειες του ήπατος, της χοληδόχου κύστης ή του παγκρέατος, καθώς και η κατάχρηση αλκοόλ.

Σκασμένα χείλη
Μερικές φορές οφείλονται σε αλλεργική αντίδραση σε προϊόντα όπως τα κραγιόν ή η οδοντόπαστα, οπότε πρέπει να τα αλλάξετε. Αν εμφανιστεί κοκκίνισμα, απολέπιση (ξεφλούδισμα) ή «σκισίματα» (σχισμές) στις γωνίες του στόματος, η αιτία μπορεί να είναι η γωνιακή χειλίτιδα (ή στοματίτιδα). Η γωνιακή χειλίτιδα αρχίζει από διατροφικές ανεπάρκειες (κυρίως βιταμίνης Β2, σιδήρου και ψευδαργύρου) που σχετίζονται με την κακή διατροφή ή/και με παθολογικές καταστάσεις όπως η κοιλιοκάκη. 

Σπυράκια στο πηγούνι και τη γραμμή της γνάθου
Τα σπυράκια που εμφανίζονται σε αυτές τις περιοχές μπορεί να υποκρύπτουν διαταραχή της ορμονικής ισορροπίας. Είναι συχνά σε γυναίκες οι οποίες δεν πέρασαν ακμή στην εφηβική ηλικία, ενώ έχουν την τάση να επιδεινώνονται με το στρες, στη διάρκεια της έμμηνης ρύσης ή κατά την εμμηνόπαυση.

Εξάνθημα που μοιάζει σαν πεταλούδα
Το έντονο εξάνθημα και στα δύο μάγουλα μέχρι τη μύτη που δημιουργεί σχήμα πεταλούδας αποτελεί συνηθισμένη ένδειξη ερυθηματώδους λύκου, μίας χρόνιας αυτοάνοσης πάθησης. Άλλα ύποπτα  συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν συστηματική νόσο είναι φωτοευαισθησία (εμφανίζεται εξάνθημα στο δέρμα όταν αυτό εκτεθεί στον ήλιο), τριχόπτωση, πληγές στο στόμα κ.λπ.

Κοκκίνισμα και ξεφλούδισμα στο «Τ»
Το κοκκίνισμα και η απολέπιση κυρίως στο «Τ» του προσώπου (δηλαδή στη περιοχή των φρυδιών και στα πλάγια της μύτης), που συνήθως συνοδεύεται από έντονη ξηροδερμία στο τριχωτό της κεφαλής μπορεί να αποτελεί ένδειξη σμηγματορροϊκής δερματίτιδας. Πρόκειται για μια μορφή εκζέματος που χρειάζεται την κατάλληλη αγωγή για να καταπολεμηθεί.

Συνεχές κοκκίνισμα
Το χρόνιο κοκκίνισμα στο μέτωπο, στα μάγουλα και στη μύτη μπορεί να οφείλεται στην ροδόχρου νόσο ή/και στη ροδόχρου ακμή, μία χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια που εκδηλώνεται κυρίως στους ενήλικες. Έντονο κοκκίνισμα στο πρόσωπο μπορεί να προκαλέσουν στις γυναίκες και οι ορμονικές αλλαγές (π.χ. εμμηνόπαυση). Αν το κοκκίνισμα εμφανιστεί ξαφνικά και δεν υποχωρεί, αλλά συνοδεύεται και από πρήξιμο, μπορεί να έχετε οξεία αλλεργική αντίδραση, επομένως πηγαίνετε αμέσως στον γιατρό.

Μέλασμα (ή πανάδες)
Είναι καφέ ή γκριζωπές πλάκες που εμφανίζονται κυρίως στις γυναίκες και κυρίως στα ζυγωματικά, στο πηγούνι, το μέτωπο και το άνω χείλος. Αν και η ακριβής αιτία τους δεν είναι γνωστή, σχετίζονται με την έκθεση στον ήλιο. Μπορεί επίσης να προκληθούν από τις ορμονικές αλλαγές (π.χ. της εγκυμοσύνης, της εμμηνόπαυσης) και τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντισυλληπτικά). Σε κάποιες περιπτώσεις υποχωρούν όταν εκλείψει το ορμονικό αίτιο (π.χ. όταν γεννηθεί το μωρό ή διακοπεί η λήψη αντισυλληπτικών) αλλά μπορεί και να επιμείνουν για χρόνια. Ανάλογα με το βάθος της βλάβης στο δέρμα, συνιστώνται και οι αντίστοιχες θεραπείες.

Απώλεια βλεφαρίδων και φρυδιών
Αν χάνετε τις βλεφαρίδες ή τα φρύδια σας και αποκτάτε άτριχα τμήματα στο κεφάλι σας, μπορεί να πάσχετε από γυροειδή αλωπεκία, μία αυτοάνοση μορφή τριχόπτωσης.

Τριχοφυΐα σε ασυνήθιστα μέρη
Η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο στις νεαρές γυναίκες (π.χ. στο άνω χείλος, στο πηγούνι, στα πλάγια του προσώπου) μπορεί να αποτελεί ένδειξη συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, μίας ορμονικής διαταραχής. Άλλα ύποπτα συμπτώματα του συνδρόμου είναι η ακατάστατη έμμηνος ρύση, η αυξημένη λιπαρότητα και ακμή, και η παχυσαρκία.