Ποιες στιγμές θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε μοιραίες και συγκλονιστικές; Σίγουρα αυτές που ο συναισθηματικός κατακλυσμός που νιώθουμε όταν συνέβη το συγκεκριμένο γεγονός το κατέστησαν ανεξίτηλο στη μνήμη. Υπάρχουν στιγμές που ο Θεός, η μοίρα ή το σύμπαν με τον πιο σκληρό τρόπο σου υπαγορεύουν τα γεγονότα θέτοντάς σε προ αυτών. Κάπως έτσι η συνείδηση μετατρέπει στιγμιαία το γεγονός σε πληγή και μετά όσο περνάει ο καιρός σε αγκάθια που σε τσιμπούν στις μακριές νύχτες της θλίψης.
Πρωινό αλκυονίδας, με τον ανώριμο χειμερινό ήλιο να ζεσταίνει πρόωρα πέτρες και ψυχές, με τα αρώματα να προβάλλουν μαζί με τα μπουμπούκια της αμυγδαλιάς δειλά μέσα από την παγωμένη γη και να μεθούν με το νοερό χάδι τους ανθρώπους. Εκείνο το πρωί της αλκυονίδας Δευτέρας εξωθούσε κάθε χειμαρρώδη νέο να καβαλήσει το μηχανάκι του και να αισθανθεί για λίγο ιππότης της ασφάλτου, ελεύθερος, ατίθασος, θεωρώντας ότι τίποτα δεν στέκεται ανάμεσα σε αυτόν και τον καθαρό αέρα του δρόμου, χωρίς καν τον περιορισμό ενός κράνους, χωρίς τίποτα. Έτσι ελεύθερος και αδάμαστος.
Δευτέρα, πρωινό εφημερίας σε ένα μεγάλο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, στα εξωτερικά ιατρεία και στον θάλαμο εισαγωγής επειγόντων περιστατικών. Εννέα παρά το τηλέφωνο χτυπάει, μία φωνή ακούγεται: «Φέρνουν βαρύ περιστατικό από τροχαίο». Περιμένουμε και μετά από λίγο το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ φτάνει. Όλοι, ιατροί, νοσηλευτές και φοιτητές τρέχουμε.
Μέσα στην ένταση, σαν καλοστημένη παράσταση μας φαίνεται. Σαν κραυγές ακούγονται οι παραγγελίες για υλικά, για καλλιέργειες, για αίματα και εξετάσεις. Βγάζουμε τα ρούχα του τραυματισμένου. Πλέον αποκαλύπτεται όλο το μέγεθος της τραγωδίας. Ματωμένο ήταν το πρόσωπο και τα γένια, αίμα έβγαινε από παντού. Παραμορφωμένα ήταν τα ωραία νεανικά χαρακτηριστικά. Εξαρθρωμένο από τα ανοικτά και κλειστά κατάγματα ήταν το νεαρό σώμα, που είχε χάσει όλο το σφρίγος της ηλικίας μέσα σε λίγα λεπτά. Το στήθος παλλόταν με δυσκολία, σημάδι για αυτούς που ξέρουν ότι ο θώρακας από τις εσωτερικές πληγές είχε γεμίσει με αίμα, πράγμα που προκαλούσε σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των πνευμόνων. Πάνω από όλα ένα ήταν το σημάδι που υποδείκνυε το τραγικό του περιστατικού, η ανισοκορία, αποτέλεσμα εγκεφαλικής ισχαιμίας που προκλήθηκε από υποσκληρίδιο αιμάτωμα. Αυτό ήταν. Αυτό το παιδί που κείτονταν μπροστά μας όπως ο Έκτορας μετά τη μάχη με τον Αχιλλέα βρισκόταν στους κήπους του Άδη και όλοι εμείς, όπως μπορούσε και όπως όφειλε, κάναμε ό,τι ήταν δυνατόν δίνοντας και την ψυχή μας για να τον φέρουμε πίσω.
Ποιος ήταν; Πόσο χρονών ήταν δεν ξέραμε. Για αυτό και τον καταχώρησαν ως ασθενή αγνώστων στοιχείων. Για να το μάθουν αγγάρεψαν δύο από εμάς τους ασκούμενους φοιτητές να ψάξουμε τα πράγματά του για να βρούμε στοιχεία. Το πρώτο στοιχείο που βρέθηκε ήταν μια ταυτότητα αιμοδότη (αργότερα μάθαμε πως ήταν και δωρητής οργάνων). Κεραυνοί με χτύπησαν όταν είδα την ημερομηνία γέννησης, 1998. «Θεέ μου, ούτε είκοσι χρονών δεν είναι, Χριστέ μου, θα μπορούσα να ήμουν εγώ» σκέφτηκα τις πρώτες στιγμές του σοκ.
Η δουλειά στον θάλαμο επειγόντων είχε τελειώσει, τώρα η κουστωδία με τον ασθενή, τους ιατρούς, τις νοσηλεύτριες και τους παρατρεχάμενους φοιτητές βάδιζε προς τον αξονικό τομογράφο. Λίγοι μείναμε πίσω, βουβοί σύντροφοι στον άχαρο θάλαμο, για να καταγράψουμε τα προσωπικά αντικείμενα του νέου. Από εκεί και πέρα τον λόγο είχε η ΜΕΘ. Εν τω μεταξύ μάθαμε λεπτομέρειες για το τραγικό συμβάν. Το παιδί ήταν πάνω σε μηχανάκι, χωρίς κράνος, και ένα αμάξι τον χτύπησε από το αντίθετο ρεύμα. Πώς έγινε; Ποιος έφταιγε λίγη σημασία έχει όταν παίζεις διελκυστίνδα με τον θάνατο.
Δώδεκα ημέρες αρκούσαν για να γίνει το συμβάν μέσα στους ατομικούς μας ωκεανούς όχι τίποτα περισσότερο από ένα τόσο δα αγκαθάκι στη μνήμη, που μας τσιμπούσε καμιά φορά πού και πού. Κανένας μας από τους μη εμπλεκόμενους, ειλικρινά, δεν ήθελε να μάθει για την πορεία του, κανείς δεν ήθελε να δει το πρόβλημα στα μάτια, γιατί ξέραμε πως ήταν του χάρου όλος δικός του. Θέταμε την άγνοιά μας ασπίδα στη δυστυχία. Μέσα στην πολυπλοκότητα των ελληνικών νοσοκομείων όλα γίνονται απρόσωπα και οι πληροφορίες δεν είναι εύκολες.
Μια σύμπτωση διέλυσε την ασπίδα της άγνοιάς μου, μια σύμπτωση τόσο σπάνια στη ζωή, που οι περισσότεροι από εμάς μόνον στα μυθιστορήματα του Ζολά και του Μπαλζάκ έχουμε διαβάσει. Μέσα σε ένα ταξί έμαθα ότι ο οδηγός ήταν ο καλύτερος φίλος του παιδιού. Από αυτόν έμαθα για τα όνειρα του νέου που γέρασαν και μαράθηκαν μέσα σε λίγη ώρα, για τη δεκαεπτάχρονη κοπέλα του που στεκόταν καρτερική μυροφόρα έξω από τη ΜΕΘ περιμένοντας ένα θαύμα, για τους ισοπεδωμένους γονείς. Δέκα ημέρες πάλεψε ο νέος, αλλά στο τέλος δόθηκε πλέον στον χάρο, όλος δικός του, σαν όλους τους νεκρούς του κόσμου τούτου.
Δυστυχώς αυτή η ιστορία είναι τόσο αληθινή, που επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε μέρα. Δεν την ξεχωρίζει τίποτα από τις χιλιάδες ιστορίες με θύματα νέους ανθρώπους στην άσφαλτο. Η προσωπική αυτή εμπειρία καταγράφηκε για αυτούς που θα έρθουν, για αυτούς που θα θελήσουν στο μέλλον να καβαλικέψουν μία μηχανή ελεύθεροι και ατίθασοι χωρίς κράνος, χωρίς προφυλάξεις, έτσι για να γίνουν κύριοι της μοίρας τους και της μοίρας των γονιών τους, που θα ξέρουν ότι τίποτα δεν θα φέρει πίσω τα παιδιά τους.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
12°
