Καρκίνος Προστάτη: Ποια η σχέση του με τις ώρες ύπνου;

Οι λίγες ώρες ύπνου είναι επιβλαβείς για τους άνδρες κάτω των 65 ετών, σύμφωνα με νέα μελέτη, η οποία έδειξε ότι όσοι κοιμούνται 3-5 ώρες ημερησίως αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του προστάτη κατά 55%. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ασφαλείς είναι μόνο όσοι καλύπτουν το συνιστώμενο 7ωρο ύπνου κάθε βράδυ. Ακόμα και οι 6 ώρες φάνηκε ότι έχουν αρνητική επίδραση, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο κατά 29%.

Σύμφωνα με τον χειρουργό ουρολόγο ανδρολόγο Δρ. Nίκο Μερτζιώτη, διδάκτωρα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο καρκίνος του προστάτη απαντάται συχνότερα στους ηλικιωμένους άνδρες, όσους δηλαδή έχουν περάσει τα 65. Πρόκειται για μια πολύ συχνή μορφή καρκίνου στους άνδρες, που εάν η ύπαρξή του διαπιστωθεί εγκαίρως και ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία έχει μεγάλες πιθανότητες θεραπείας.

Οι ερευνητές είχαν πραγματοποιήσει παλαιότερα μια άλλη μελέτη που είχε δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ ύπνου βραχείας διάρκειας και υψηλότερου κινδύνου θανάτου από καρκίνο του προστάτη. Αποφάσισαν να διευρύνουν την έρευνα αυτή καθώς σ’ αυτήν είχαν συμπεριλάβει μόνο εργαζόμενους με κυλιόμενο ωράριο. Συνέκριναν λοιπόν τα ευρήματά της με αυτά μιας παλαιότερης στην οποία συμμετείχαν άνδρες ανεξαρτήτως επαγγελματικών συνηθειών.

Συγκεκριμένα, εξέτασαν δεδομένα από δύο μεγάλες, μακροχρόνιες μελέτες, εκ των οποίων η πρώτη αφορούσε περισσότερους από 407.000 άνδρες μεταξύ 1950 και 1972, ενώ η δεύτερη πάνω από 416.000 άντρες από το 1982 έως το 2012. Παρότι κανένας από τους συμμετέχοντες δεν νοσούσε από καρκίνο του προστάτη κατά την έναρξη της μελέτης, περισσότεροι από 1.500 άνδρες στην πρώτη μελέτη και από 8.700 άνδρες στη δεύτερη μελέτη έχασαν τη ζωή τους από αυτή την αιτία κατά τη διάρκεια των περιόδων παρακολούθησης.

Κατόπιν μελέτης των συνήθειων ύπνου των ανδρών, αποκαλύφθηκε ότι, συγκριτικά με όσους κάλυπταν ένα 7ωρο ύπνου, όσοι άνδρες κάτω των 65 ετών κοιμούνταν από 3 έως 5 ώρες επανειλημμένως αντιμετώπισαν 55% μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τη μάχη με τον καρκίνο του προστάτη, και εκείνοι που περιορίζονταν στις 6 ώρες ύπνου διέτρεχαν 29% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Δεν παρατηρήθηκε το ίδιο όμως και στους μεγαλύτερους άνδρες: η διάρκεια ύπνου ήταν ανεξάρτητη από τον κίνδυνο θανάτου από τη συγκεκριμένη αιτία.

«Η ύπαρξη καρκίνου του προστάτη συχνά ανακαλύπτεται μέσω προληπτικών εξετάσεων, διότι στα αρχικά στάδια δεν υπάρχουν συνήθως ιδιαίτερα συμπτώματα. Η αδυναμία ούρησης, η συχνοουρία τη νύχτα, η ακράτεια, τα προβλήματα στύσης και η οδυνηρή εκσπερμάτωση είναι από τα συμπτώματα που υποδηλώνουν την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου του προστάτη, καθώς τα παραπάνω αποτελούν ενδείξεις και άλλων, καλοηθών παθήσεων. Όπως και πολλές άλλες μορφές καρκίνου έτσι και ο καρκίνος του προστάτη έχει υψηλά ποσοστά ίασης όταν διαγνωστεί σε αρχικά στάδια και με τις νέες χειρουργικές μεθόδους η θεραπεία του είναι περισσότερο εφικτή από ποτέ. Η εστιακή θεραπεία (focal therapy), που εφαρμόζεται πια και στη χώρα μας, είναι ο νέος επαναστατικός τρόπος αντιμετώπισης του πρώιμου καρκίνου του προστάτη, τα δε αποτελέσματά του είναι άριστα», σημειώνει ο Δρ. Μερτζιώτης και μας εξηγεί περαιτέρω: «Η μέθοδος στηρίζεται στην απεικόνιση που συνδυάζει τη μαγνητική τομογραφία του προστάτη με το διορθικό υπερηχογράφημα. Από τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι η ακριβής καταστροφή της καρκινικής βλάβης διαδερμικά, χωρίς τομή, που έχει ως αποτέλεσμα τον μηδενισμό των πιθανοτήτων εμφάνισης ανεπιθύμητων προβλημάτων όπως ακράτεια, στυτική δυσλειτουργία κ.ά. που προκύπτουν όταν ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση. Σημαντικό είναι επίσης ότι η διαδικασία πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και δεν απαιτείται νοσηλεία του ασθενή, παρά μόνο παραμονή λίγων ωρών στην κλινική. Όσο όμως κι αν έχει εξελιχθεί η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη κύριο μέλημα όλων των ανδρών πρέπει να είναι η πρόληψη».

Τα ευρήματα ενισχύουν αποτελέσματα παλαιότερων ερευνών τα οποία έχουν δείξει ότι ο φυσικός κύκλος ύπνου-αφύπνισης του σώματος -που ονομάζεται κιρκαδικός ρυθμός-  παίζει ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη. Ο λόγος είναι ότι ο ανεπαρκής ύπνος απενεργοποιεί τα γονίδια που προστατεύουν από την ανάπτυξη του καρκίνου και εμποδίζει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ελέγχει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης Τα χαμηλά επίπεδα της ορμόνης αυτής μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των γενετικών μεταλλάξεων, σε μείωση της αποκατάστασης του γενετικού υλικού και σε εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Όσον αφορά στους άνω των 65 ετών άνδρες, στους οποίους δεν παρατηρήθηκε η ανάλογη σχέση, οι ερευνητές πιστεύουν ότι ενδεχομένως να οφείλεται στη φυσική μείωση των επιπέδων της μελατονίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας με το πέρασμα των ετών, η οποία μπορεί να μειώσει τη σχετική επίδραση της έλλειψης ύπνου.

Εάν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα σε επόμενες μελέτες θα ενισχυθεί η σημασία της υιοθέτησης συνηθειών που θα καλύπτουν τις συνιστώμενες ώρες ύπνου προκειμένου οι άνδρες να βιώνουν μια υγιέστερη ζωή.

«Εάν δηλαδή επαληθευτούν τα αποτελέσματα της μελέτης θα σημαίνει ότι ο ποιοτικός και επαρκής ύπνος δεν προσφέρει μόνο σωματική ξεκούραση, πνευματική διαύγεια και τρόπο ανασυγκρότησης του οργανισμού, αλλά ενδεχομένως να είναι τόσο κρίσιμης σημασίας που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου», καταλήγει ο Δρ. Μερτζιώτης.