Εμβληματική συντομογραφία της αντοχής και της επιμονής, το τρέξιμο, πέρα από τη χαρά, τη γνώριμη στο σώμα, διδάσκει με έναν τρόπο σιωπηρό. Με κάθε έξοδο, με κάθε βήμα, πλουτίζει σταθερά και ήσυχα την αίσθηση που έχουμε για τη ζωή και βαθαίνει τη γνώση για εμάς. «Φωτογραφίζει» αυτό που είμαστε με μια αμεσότητα που υπερβαίνει αναλύσεις και κλείνει περιπαικτικά το μάτι σε αδοκίμαστες θεωρίες.
Την ίδια στιγμή, το τρέξιμο μας μαθαίνει ό,τι χρειάζεται να ξέρουμε για την προσπάθεια. Και, φυσικά, για την επιτυχία, αυτό το κοινό ζητούμενο που διατρέχει εποχές και συνενώνει διαφορετικούς χώρους και επιδιώξεις. Στην εποχή όπου η αναζήτηση της επιτυχίας είναι προτεραιότητα για το συντριπτικό ποσοστό των ανθρώπων παραγωγικής ηλικίας και η χαρτογράφηση της διαδρομής που οδηγεί σε αυτήν προτεραιότητα, η εμπειρία του τρεξίματος έχει να μας πει πολλά και χρήσιμα -κι εκτός δρόμου.
Άθλημα της επανάληψης, καθώς είναι, το τρέξιμο θυμίζει στην πράξη πως η προσήλωση στην καθημερινή δουλειά είναι τόσο σημαντική όσο η προσήλωση στον στόχο. Με άλλα λόγια, επιβεβαιώνει πως η δέσμευση στο επιθυμητό αποτέλεσμα είναι ανώφελη αν παραμένει επιθυμία, αν δεν στηρίζεται στη δουλειά που μπορεί να οδηγήσει ως εκεί. Στον δρόμο, το αποτέλεσμα – η απόσταση, ο χρόνος, το ρεκόρ – κατακτιέται με μικρά και σταθερά βήματα που αθροίζονται. Κι αυτή η διπλή ματιά, αφενός στον μακρινό στόχο κι αφετέρου στο αμέσως επόμενο βήμα, ενώνει τις κουκίδες της διαδρομής, οδηγώντας στο τέρμα.
Επανάληψη σημαίνει να κάνεις το βήμα όχι μόνον όταν νιώθεις πως το χρειάζεσαι, αλλά κι όταν σου διαφεύγει. Όταν στριμώχνεσαι, αλλά και στις καλές μέρες, όταν τα πράγματα μοιάζουν τακτοποιημένα κι ο επόμενος αγώνας αργεί. Επανάληψη σημαίνει στάση ζωής. Να μην επαναπαύεσαι, αλλά να προσαρμόζεις την τακτική σου. Να συνεχίζεις την προπόνηση κι ας προτιμάς την τεμπελιά ή εκείνο το έξτρα μισάωρο στο κρεβάτι. Μοιάζει λίγο με την αιώνια συμβουλή των γονιών μας όταν ήμασταν μαθητές: «να διαβάσεις το παρακάτω μάθημα». Φράση που συχνά μας σύγχιζε όταν θέλαμε να ησυχάσουμε πια, μα είχε πάντοτε αποτέλεσμα. Ήταν αυτό που έκαναν οι καλύτεροι μαθητές: μια απλή μα αλάνθαστη τακτική.
Όπως μαθαίνει βιωματικά ο δρομέας, η πορεία προς την επιτυχία δεν είναι ποτέ ανέφελη, ούτε πάντοτε σταθερά ανηφορική. Μοιάζει περισσότερο με καρδιογράφημα – με εναλλαγή ανάμεσα σε ξαφνικές δυσκολίες, εύκολα περάσματα και κατηφόρες που σε επιστρέφουν σε κάτι λιγότερο από το σημείο εκκίνησης. Κατανοώντας το τεραίν του, χρειάζεσαι ένα χάδι. Να μην περιμένεις το τέλος για να σε επιβραβεύσεις, αλλά να χαίρεσαι τα ενδιάμεσα στάδια. Να αφήνεις να νιώσεις ικανοποίηση και για την πιο μικρή κατάκτηση: ένα χιλιόμετρο παραπάνω, μια καλύτερη καταγραφή στο ρολόι σου, μια ωραία μέρα στον δρόμο. Να χαίρεσαι και να τιμάς όλη τη διαδρομή –όχι μόνον τον μεγάλο στόχο.
Στον αντίποδα, μαθαίνεις να αντιμετωπίζεις τις ήττες με μέτρο. Να τις αντιλαμβάνεσαι σαν ευκαιρία για γνώση αντί αφορμή για αυτομαστίγωμα. Σαν ένα δύσκολο «φροντιστήριο» που θα σε βγάλει στον δρόμο πιο έτοιμο και πιο δυνατό, πιο σίγουρο. Όχι να χαίρεσαι -θα’ταν παράλογη μια τέτοια παραίνεση- μα να κατανοείς γρήγορα, να προσαρμόζεσαι εύκολα και να συνεχίζεις, ακόμα κι αν είναι μικρά και φοβισμένα τα βήματα. Να μην εγκαταλείπεις.
Είναι πολλά τα αποφθέγματα που περιγράφουν με προσωπικό τρόπο το αποτέλεσμα αυτής της καθημερινής διαδρομής. Παραφράζοντας μια σκέψη του Dean Karnazes που φωτογραφίζει τη δική μου αίσθηση, το να προσπαθείς και ενίοτε να υποφέρεις είναι η ουσία μιας ζωής που αξίζει να τη ζήσεις. Αν δεν ωθείς τον εαυτό σου να δοκιμάσει τα όριά του και να τα ξεπεράσει, αν δεν του ζητάς περισσότερα, αν δεν μαθαίνεις και δεν διευρύνεις τον κόσμο σου όσο προχωράς, διαλέγεις να ζήσεις μια ζωή άχρωμη. Στερείς από τον εαυτό σου ένα μοναδικό ταξίδι.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
6°
