Πριν πενήντα χρόνια, στα είκοσί της, γράφτηκε στον Μαραθώνιο της Βοστόνης δηλώνοντας μόνον τα αρχικά της πριν το επώνυμο: K.S. Switzer. To όνομα δεν ήταν διαγνωστικό του φύλου, κι αυτός ήταν ο σκοπός. Οι γυναίκες απαγορευόταν να συμμετέχουν, καθώς η απόσταση θεωρείτο αποτρεπτική για το εύθραυστο σκαρί τους. Ο προπονητής της επέμενε πως δεν μπορούσε να καταφέρει ολόκληρη τη διαδρομή, αλλά η ίδια προπονήθηκε χωρίς να αμφισβητήσει ούτε μια στιγμή τη δυνατότητα. Ήθελε να τρέξει τον ιστορικό αγώνα και «μπήκε» με τον αριθμό 261, συμμετέχοντας στην αθλητική ομάδα των Syracuse Harriers. Έτρεξε μαζί με τους συναθλητές της από το πανεπιστήμιο, μέχρι τη στιγμή που ένας από τους διοργανωτές του αγώνα, ο Jock Semple, την εντόπισε και προσπάθησε να την τραβήξει κυριολεκτικά έξω από τον δρόμο και να της αφαιρέσει τον αριθμό, φωνάζοντας πως ο αγώνας ήταν μόνον για άντρες και πως είχε εξαπατήσει τη διοργάνωση. Ήταν πολύ θυμωμένος κι έχασε τον έλεγχο. Ο φίλος της Switzer, ένας ογκωδέστατος πρώην αθλητής του αμερικάνικου ποδοσφαίρου και ρίπτης, που έτρεχε μαζί της, πέταξε κυριολεκτικά τον Semple στο πεζοδρόμιο και την άφησε να συνεχίσει. Το επεισόδιο αποτυπώθηκε σε φωτογραφίες που έκαναν το γύρο του κόσμου και έμειναν στην ιστορία.
Και η στιγμή αποδείχτηκε πραγματικά ιστορική, καθώς ξεκίνησε τον διάλογο για το αν οι γυναίκες μπορούν η δεν μπορούν να τρέξουν μαραθώνιο, κι αν πρέπει ή όχι να γίνονται δεκτές. Πέρασαν άλλα πέντε χρόνια, ως το 1972, για να μπορέσουν οι γυναίκες να τρέξουν επισήμως στον Μαραθώνιο της Βοστόνης για πρώτη φορά, ενώ το αγώνισμα εντάχθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα για τις γυναίκες μόλις το 1984.
Η Switzer πέρασε πολλά χρόνια εκτός αγώνων. Στράφηκε στη δικηγορία, έχοντας ωστόσο αφήσει πίσω της σημαντικές δρομικές στιγμές -ανάμεσά τους την πρώτη νίκη στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης το 1974 και ένα 2:51:37 στη Βοστόνη το 1975. Έγραψε βιβλία για το τρέξιμο, έγραψε τις δικές της αναμνήσεις και συμμετείχε σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές ως σχολιαστής για αγώνες μεγάλων αποστάσεων. Η στάση της το 1967 αλλά και οι παρεμβάσεις της στη συνέχεια, εντός και εκτός δρόμου, ήταν καίριες για τη διαμόρφωση του γυναικείου δρομικού κινήματος. Χρησιμοποίησε την ιστορία της για να δυναμώσει τις γυναίκες και να αλλάξει την καθιερωμένη άποψη για τις δυνατότητές τους. Και τα κατάφερε.
Πριν μια εβδομάδα, η Switzer, στα εβδομήντα της φέτος, στάθηκε ξανά στην αφετηρία της Βοστόνης. Είχε ξανά στο μπλουζάκι της τον ίδιο αριθμό, το ιστορικό 261 του πρώτου της αγώνα. Μόνον που αυτή τη φορά, αντί να τρέχει στα κρυφά, συνοδευόταν από περίπου 14.000 γυναίκες, σχεδόν τις μισές συμμετοχές στον αγώνα. Τερμάτισε σε 4:44:31. Όσο για τον αριθμό της, η Boston Athletic Association, διοργανώτρια του αγώνα, αποφάσισε πως δεν θα τον δώσει στο εξής σε κανέναν άλλο δρομέα, τιμής ένεκεν.
Πώς αποφάσισε να σταθεί ξανά στην αφετηρία; Αντλώντας έμπνευση από τον κόσμο που για χρόνια εμπνεύστηκε από το δικό της παράδειγμα. Για χρόνια ήταν αποδέκτης των μηνυμάτων πολλών γυναικών, που της έγραφαν ή τη συναντούσαν για να της μεταφέρουν τον θαυμασμό και τις ευχαριστίες τους. Καταλάβαινε πως το 261, ο αριθμός της, είχε αποκτήσει συμβολικές διαστάσεις -σαν ιδεόγραμμα της έλλειψης φόβου και της τόλμης στον δρόμο και, εκ μεταφοράς, στη ζωή. Κι έβλεπε πως, χάρη στο δικό της ερέθισμα, οι γυναίκες έφτασαν να αποτελούν το μισό των δρομέων μεγάλων αποστάσεων -για την ακρίβεια, το 58% στις Ηνωμένες Πολιτείες, με αντίστοιχα ποσοστά σε πολλές χώρες στον δυτικό κόσμο. Έβλεπε πως γυναίκες μεγαλύτερές της έτρεχαν πια σε αγώνες, κι εκείνη έμενε εκτός. Και η ώρα ήρθε. Άρχισε να προπονείται στα 62 και στα 70 της ήταν πάλι εκεί!
Το αποτύπωμα της διαδρομής το περιγράφουν τα δικά της λόγια:
«Το τρέξιμο, και ο αθλητισμός γενικά, μεταμορφώνουν. Όταν μια γυναίκα νιώθει τη δύναμή της, μεταμορφώνεται. Πιστεύει στον εαυτό της και ξέρει πως μπορεί να κάνει περισσότερα. Και όλα αλλάζουν!».
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
14°
