Ο ρόλος της απολέπισης στο δέρμα μας

Αν και είναι συχνή πρακτική η αφαίρεση των νεκρών κυττάρων από την επιδερμίδα μας με απολέπιση χρειάζεται προσοχή γιατί μπορεί να κάνει περισσότερο κακό απ΄ ότι καλό! Αν και ο περισσότερος κόσμος νομίζει πως όλα τα προϊόντα απολέπισης είναι κατάλληλα για όλους τους τύπους επιδερμίδας, αυτό δεν ισχύει, ενώ πολλές δερματικές καταστάσεις καθιστούν απαγορευτική την όλη διαδικασία.

«Όταν η απολέπιση γίνεται με λάθος προϊόν ή από άτομα που θα έπρεπε να την αποφεύγουν, το επακόλουθο μπορεί να είναι επιδείνωση της κατάστασης του δέρματος με έξαρση, για παράδειγμα, της ακμής ή εμφάνιση ερυθρότητας», λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Σε τέτοια περίπτωση, όμως, ακυρώνονται τα πιθανά οφέλη της, που συμπεριλαμβάνουν βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος, αυξημένη αποδοτικότητα των τοπικών θεραπειών γιατί εισδύουν πιο βαθιά στο δέρμα όταν αφαιρεθούν τα νεκρά κύτταρα και, μακροπρόθεσμα, αυξημένη παραγωγή κολλαγόνου που κάνει το δέρμα πιο νεανικό. Συνεπώς, όποιος θέλει να κάνει απολέπιση, πρέπει να την κάνει σωστά και με ασφάλεια».

Η απολέπιση μπορεί να γίνει με χημικό ή μηχανικό τρόπο.

Η χημική απολέπιση περιλαμβάνει την εφαρμογή ενός οξέος (άλφα ή βήτα υδροξυοξέα, τριχλωροξικό, σαλικυλικό κ.λπ.) που θα διαλύσει τα κερτατινοκύτταρα τα οποία συσσωρεύονται στην πιο επιφανειακή στοιβάδα της επιδερμίδας. Η μηχανική απολέπιση γίνεται με βούρτσα, σφουγγάρι ή ένα scrub που εφαρμόζεται με τριβή στο δέρμα για να αφαιρέσει τα κύτταρα. Στα πλαίσια της μηχανικής απολέπισης εφαρμόζονται στα ιατρεία και τα μηχανήματα μικροδερμοαπόξεσης.

Τα άτομα που μπορεί να ωφεληθούν από την απολέπιση είναι όσοι έχουν πρόωρη γήρανση του δέρματος εξαιτίας έκθεσης στον ήλιο, καθώς και όσοι πάσχουν από μη φλεγμονώδη ακμή, δηλαδή από ακμή που εκδηλώνεται με μαύρους ή λευκούς φαγέσωρες (μπιμπίκια), χωρίς σπυράκια με φλεγμονή (πύον).

Αντίθετα, όσοι έχουν φλεγμονώδη ακμή που χαρακτηρίζεται από κύστεις, βλατίδες (μικρά κόκκινα σπυράκια) και φλυκταινίδια (σπυράκια με πύον), πρέπει να συμβουλευθούν ένα δερματολόγο πριν διαλέξουν μέθοδο απολέπισης, γιατί οι πιο επιθετικές χημικές ή μηχανικές θεραπείες μπορεί να την επιδεινώσουν. Το ίδιο ισχύει και για άτομα με ροδόχρου ακμή, στα οποία η απολέπιση μπορεί να εντείνει την ερυθρότητα του προσώπου, λέει ο Δρ. Μιχελάκης.

Ένας άλλος κίνδυνος με τη χρήση λανθασμένων προϊόντων απολέπισης είναι η προφλεγμονώδης υπερμελάγχρωση ή αλλιώς η εμφάνιση σκούρων κηλίδων στο δέρμα σαν να έχει πάθει έγκαυμα. Η κατάσταση αυτή είναι πιο συχνή σε όσους έχουν σκουρόχρωμη επιδερμίδα και σε όσους αναπτύσσουν σκούρες κηλίδες μετά από ένα ηλιακό έγκαυμα ή δάγκωμα εντόμου, διευκρινίζει ο ειδικός και προσθέτει πως τα άτομα αυτά πρέπει να αποφεύγουν την επιθετική απολέπιση.

Η απολέπιση μπορεί επίσης να επιδεινώσει δερματοπάθειες όπως ο απλός έρπης, η μολυσματική τέρμινθος και τα θηλώματα (μυρμηγκιές) επειδή συχνά αυτές οι καταστάσεις προκαλούν τη δημιουργία επαρμάτων γεμάτων υγρό τα οποία μπορεί να διανοιχθούν και να μολυνθούν. «Όποιος πάσχει από οποιαδήποτε δερματοπάθεια, καλό είναι να συμβουλεύεται έναν δερματολόγο ιατρό πριν αρχίσει να κάνει απολέπιση», συνιστά ο Δρ. Μιχελάκης.

Ανεξάρτητα, όμως, από το ατομικό ιστορικό, για να κάνει κανείς απολέπιση με ασφάλεια πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα εξής, συνεχίζει:

* Τον τύπο του δέρματος. Οι βασικοί τύποι είναι: α) ευαίσθητο δέρμα (συχνά καίγεται από τον ήλιο ή το νιώθετε να σας «τσιμπάει» όταν το αλείφετε με καλλυντικά προϊόντα), β) φυσιολογικό δέρμα (είναι καθαρό, χωρίς ενδείξεις ευαισθησίας), γ) ξηρό δέρμα (δημιουργεί κνησμό, είναι σκληρό ή ξεφλουδίζει), δ) λιπαρό δέρμα (λάμπει από το λίπος που συσσωρεύεται πάνω του), και ε) μικτό δέρμα (σε άλλα σημεία είναι ξηρό και σε άλλα λιπαρό).

Αν έχετε ξηρό ή ευαίσθητο δέρμα, να επιλέγετε προϊόντα ήπιας χημικής απολέπισης, όπως τα πήλινγκ σαλικυλικού οξέος που γίνονται στο ιατρείο του δερματολόγου. Αν έχετε λιπαρό, παχύ δέρμα, μπορεί να αντέξει τις πιο ισχυρές χημικές θεραπείες όπως τα wash με 2% σαλικυλικό οξύ ή και τις θεραπείες μηχανικής απολέπισης. Αν έχετε σκούρο δέρμα, ίσως δεν αντιδράσει καλά στα σκληρά απολεπιστικά προϊόντα.

* Τη συχνότητα. Πόσο συχνά πρέπει να κάνει κάποιος απολέπιση; Ο Δρ. Μιχελάκης απαντά ότι αυτό εξαρτάται από τον τύπο του δέρματος και την ισχύ της απολεπιστικής μεθόδου. Τα άτομα με λιπαρό και ανθεκτικό δέρμα μπορεί να χρειαστούν μέχρι και μία φορά την ημέρα, ενώ όσοι έχουν ξηρό ή ευαίσθητο δέρμα πρέπει να περιορίζουν την απολέπιση σε μία ή δύο φορές την εβδομάδα.

Ο γενικός κανόνας είναι πως όσο πιο επιθετική είναι η θεραπεία, τόσο πιο αραιά πρέπει να εφαρμόζεται. Αυτός είναι, για παράδειγμα, ο λόγος που τα χημικά πήλινγκ και η μικροδερμοαπόξεση που εφαρμόζει ο δερματολόγος ιατρός χορηγούνται μία-δύο φορές σε διάστημα μιας-δύο εβδομάδων ή και περισσότερο ανάλογα την περίπτωση και στη συνέχεια σταματούν, αφού παρέχουν μακράς διάρκειας αποτελέσματα. Αν κάνετε απολέπιση συχνότερα απ’ όσο πρέπει, το δέρμα σας μπορεί να απομείνει κόκκινο και ερεθισμένο.

* Τα προϊόντα. Στα καταστήματα και διαδικτυακά πωλούνται δεκάδες προϊόντα απολέπισης, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι όλα ασφαλή και αποτελεσματικά. Γι’ αυτό πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί στις αγορές σας, προτιμώντας προϊόντα από γνωστές, αξιόπιστες εταιρείες. Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να αγοράζετε πολύ ισχυρά απολεπιστικά προϊόντα, αλλά όσα έχουν χαμηλή συγκέντρωση οξέων (όχι πάνω από 10% γλυκολικό οξύ ή 2% σαλικυλικό οξύ). 

* Τα φάρμακα που ήδη παίρνετε και τα καλλυντικά σας. Μερικά, όπως οι κρέμες με ρετινοειδή, κάνουν πιο ευαίσθητο το δέρμα και αν συνδυαστούν με απολεπιστικά προϊόντα μπορεί να προκαλέσουν έντονη ξηροδερμία ή έξαρση της ακμής.

* Την κατάσταση του δέρματός σας. Μην κάνετε ποτέ απολέπιση σε δέρμα με κοψίματα, ηλιακά εγκαύματα ή άλλη βλάβη. Μην τρίβετε πολύ στο δέρμα σας τα scrubs ή τα προϊόντα χημικής απολέπισης (συνήθως αρκούν 30 δευτερόλεπτα απαλών, κυκλικών κινήσεων) και να τα ξεβγάζετε με χλιαρό νερό.

* Την ενυδάτωση. Αμέσως μετά την απολέπιση πρέπει να ενυδατώσετε πολύ καλά το δέρμα σας.

Αν έχετε την παραμικρή απορία, απευθυνθείτε σε έναν δερματολόγο ο οποίος θα αξιολογήσει το δέρμα σας και θα σας βοηθήσει να καταλάβετε αν η απολέπιση είναι κατάλληλη για εσάς ή όχι, καταλήγει ο Δρ. Μιχελάκης.