Λένε ότι ζούμε σε μια μοναδική συνθήκη όπου όσοι δεν είναι ευτυχισμένοι πρέπει να αισθάνονται άσχημα. Με όλη τη συζήτηση περί ευτυχίας και τους τρόπους που ο άνθρωπος την επιδιώκει, με τους πρακτικούς οδηγούς για «λίγη ακόμα» ευτυχία, η εποχή μας αρχίζει και μοιάζει με τα εξώφυλλα των 90’ς που είχαν περαστεί με photoshop ώστε να δείχνουν όλοι ωραίοι. Κατ’ αντιστοιχία σήμερα όλοι δείχνουν ευτυχισμένοι. Γιατί εσείς δεν είστε; Μήπως η συζήτηση περί ευτυχίας είναι το σημερινό photoshop; Μήπως η ευτυχία δεν είναι το τέλος του δρόμου; Και τι στέκεται πάνω από αυτή;
Ας δούμε τους παράγοντες που η επιστήμη δείχνει ότι οδηγούν στην ευτυχία: θετικές σχέσεις, θετικά συναισθήματα, εμπλοκή, επίτευξη και νόημα. Το ερώτημα ποιο είναι το νόημα για την ευτυχία μοιάζει να οδηγεί σε φαύλο κύκλο. Θέλω νόημα για να ευτυχίσω, όμως το νόημα της ζωής είναι η ευτυχία; Ή κάτι άλλο; Τι στέκεται πάνω από αυτό;
Παραδείγματος χάριν, οι λεγόμενες ασκήσεις ευγνωμοσύνης, κατά τις οποίες πρέπει να διαλέξεις κάποια άτομα από το περιβάλλον σου τα οποία σε έχουν ωφελήσει και στη συνέχεια να εστιάσεις σε όλα τα καλά σημεία, τις ενέργειες, τα συναισθήματα ώστε να μπορέσεις να τους μιλήσεις και να τους δείξεις την ευγνωμοσύνη σου, έχει και ένα άλλο κέρδος για σένα. Ότι ενώ τα κάνεις όλα αυτά σαν προετοιμασία, ταυτόχρονα βιώνεις όλες αυτές τις θετικές σκέψεις και συναισθήματα και ωφελείσαι έτσι διπλά αφού εκπληρώνεις περισσότερες προϋποθέσεις ευτυχίας.
Άλλο παράδειγμα; Προετοιμάζεσαι να πας σε ένα ταξίδι αναψυχής. Κανονίζεις όλες τις λεπτομέρειες, ερευνάς όλες τις διαθέσιμες επιλογές, μελετάς, φαντάζεσαι, φέρνεις πιο κοντά στο μυαλό σου τις εικόνες που θα βιώσεις και στο τέλος είσαι έτοιμος να διαλέξεις τι ακριβώς θα κάνεις στο ταξίδι, με ποιον θα είσαι, που θα πας, τι θα δεις, τι θα γευτείς, τι θα ακούσεις, τι θα μυρίσεις κλπ. Κάθε πληροφορία γεμίζει την παλλέτα των αισθητηριακών πληροφοριών και οδηγεί αυτό που μοιάζει πρωθύστερη βίωση –κάποιοι το λένε ονειροπόληση- να γίνεται όλο και πιο έντονο, όλο και πιο απολαυστικό. Η χαρά και ο ενθουσιασμός αυτού του ταξιδιού είναι τόσο σημαντικά στοιχεία που δημιουργούν περισσότερες προϋποθέσεις ευτυχίας. Ακούγεται ίσως παράδοξο, όμως ακόμα και αν το ταξίδι ακυρωθεί, η χαρά του σχεδιασμού σε έχει ήδη ευεργετήσει.
Το νόημα σε όλα αυτά που κάνουμε, μικρά ή μεγαλύτερα, σχετίζεται με την προσωπική διαδικασία του καθενός. Και όπως στα προηγούμενα παραδείγματα, έτσι και το νόημα δημιουργεί προϋποθέσεις ευτυχίας και ταυτόχρονα προσκαλεί τα βιώματά της στο παρόν. Ζεις μια ζωή με νόημα. Αυτό σου επιτρέπει να απολαμβάνεις το παρόν. Αν αποτυγχάνεις να βρίσκεις νόημα στη ζωή σου, ό,τι βιώνεις αποχρωματίζεται. Χωρίς νόημα οι συνθήκες αμφισβητούνται. Μοιάζει σαν πύλη εισόδου απαραίτητη για το σκοπό σου που φαίνεται στον τίτλο του άρθρου. Λοιπόν, υπάρχει κάτι πιο πάνω από την ευτυχία; Φυσικά και μάλιστα πολύ περισσότερο που όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του εσωτερικού θεάτρου.
Τι κάνουμε εμείς λοιπόν; Κάνουμε αυτό που χρειαζόμαστε για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ευτυχίας. Και αυτές οι ενέργειές μας, οι προσπάθειές μας, ο δρόμος μας, είναι που μας χαρακτηρίζει και μας προσδίδει ταυτότητα. Όπως είπε και ο λογοτέχνης: ¨Είμαστε αυτό που κάνουμε για να αλλάξουμε αυτό που είμαστε¨. Και αυτό είναι τόσο σημαντικό όσο και ο προορισμός.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
11°
