Κάναμε βόλτα στη Χριστουγεννιάτικη Αθήνα και, ανάμεσα σε ζεστά κάστανα, κεράσματα του δρόμου και μουσικές που ξεχύνονταν από παντού, συζητούσαμε τα σχέδια των Χριστουγέννων. Τι θα κάνουμε την παραμονή και τι ανήμερα τα Χριστούγεννα, κι έπειτα, χωρίς να έχουμε καλοαποφασίσει γι΄αυτό, τι θα κάνουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Αποκλείστηκαν καταρχάς όλα τα φασαριόζικα: το έξω, οι δυνατές μουσικές, οι κοσμικότητες. Τα «μπουζούκια» και τα θέατρα. Με συνοπτικές διαδικασίες βγήκαν επίσης από τον σχεδιασμό τα τραπέζια-υπερπαραγωγή, με προετοιμασία δυσανάλογη σε χρόνο προς την απόλαυση. Καταλήξαμε στο ένα: φίλους ζωής για να γιορτάσουμε απλά τα «μεγάλα γενέθλια» στο σπίτι μας, που συμπίπτουν με τη γιορτή. Ως τα Χριστούγεννα, καλά.
«Εντάξει με τα Χριστούγεννα», είπα. «Τα κλείσαμε. Και την Πρωτοχρονιά;». Η παρέα σώπασε προς στιγμήν. «Στο σπίτι μας, με ζεστασιά, ησυχία και αγάπη. Και το πρωί της Πρωτοχρονιάς να βγούμε για τρέξιμο, όπως παλιά», είπε ο Κωστής. Και η συζήτηση έκλεισε εκεί.
Δεν είχα ποτέ άγχος στις γιορτές. Ή, μάλλον, δεν είχα άγχος δυσανάλογο με τη συνθήκη. Απομυθοποίησα νωρίς –ευτυχώς- την ιδέα της μοναδικότητας των ημερών. Την υποχρέωση να νιώσεις γιορτινά και να κάνεις, οπωσδήποτε, κάτι εντυπωσιακό με όρους «αγοράς». Να κάνεις κάτι «για να το θυμάσαι», για να εντυπωσιάσεις ή για να δείχνει ωραία στις φωτογραφίες. Με άλλα λόγια, να κάνεις κάτι περισσότερο για τους άλλους παρά για σένα.
Γιορτές είναι αυτό που βρίσκει μέσα μας μια θέση μοναδική. Που μετακινεί με θετικό πρόσημο τη ζωή που, συλλογικά, όλο και δυσχεραίνει. Που δίνει χρόνο για περισυλλογή και προσανατολισμό, ανοίγοντας χώρο για το καινούργιο. Που γιορτάζει το τώρα, ακόμα κι αν στρέφει σταθερά το βλέμμα στα επόμενα. Γιορτές είναι αυτό που δίνει μια ανάσα να υπάρξουμε χωρίς την επιταγή να είμαστε πετυχημένοι, δυνατοί, ευτυχισμένοι, αλάνθαστοι, τέλειοι. Που επιτρέπει απλώς να υπάρχουμε λίγο πιο χαλαροί, πιο αυθεντικά εμείς. Τρυφεροί, δοτικοί, «τσαλακωμένοι, συνεπείς προς τις δικές μας αξίες.
Γιορτάζουμε με ό,τι για εμάς σημαίνει γιορτή. Με γεμάτο σπίτι ή με πολυκοσμία, με ένα βιβλίο ανοιχτό ή την ησυχία της ευεργετικής ολιγοήμερης απραξίας. Γιορτάζουμε με τις συλλογικές μας χαρές: τη μυρωδιά της κανέλλας, το στολισμένο δέντρο, την εμμονική επανάληψη των ίδιων τραγουδιών, τα δώρα των παιδιών.
Γιορτάζουμε εξίσου με τα δικά μας. Με τον τρόπο που μετράει για εμάς, ειδικά. Με προσωπικές παραδόσεις που κάποτε είναι ακατανόητες στους άλλους, κι ούτε χρειάζεται να ερμηνευτούν –που να πάρει, δεν χρειάζονται ανάλυση και οι κώδικες της χαράς.
Γιορτάζω με τα ελάχιστα -και πιο πολύτιμα μαζί. Με την παρουσία των αγαπημένων στο προσκλητήριο της συνύπαρξης –στην κοινή ζωή, όχι μόνον στις μέρες της γιορτής. Με τους αναστεναγμούς ανακούφισης για τις μέρες που τελείωσαν και μας άφησαν όρθιους, ακόμα στα πόδια μας. Με όσα ακόμα ονειρεύομαι, εις πείσμα. Με την προσδοκία των αλλαγών που με φέρνουν πιο κοντά στον πυρήνα μου. Με τη λαχτάρα για τον ανοιχτό δρόμο –συντομογραφία για το πεδίο όπου δοκιμάζομαι. Με ένα ζευγάρι παπούτσια και το βλέμμα ψηλά, σταθερά, στο τέρμα της διαδρομής ή στην επόμενη στροφή της. Με τις ιστορίες που ύφαναν το χρόνο που τελειώνει και προοιωνίζονται τη συνέχεια. Με τη βεβαιότητα που διδάσκει το τρέξιμο για το καινούργιο: κάθε μέρα που δένεις τα κορδόνια σου και βγαίνεις στο δρόμο, στέκεσαι σε μια άλλη αφετηρία. Και ο δρόμος ανοίγεται μπροστά σου. Γιορτάζω στο δρόμο, λοιπόν.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
12°
