Οι συχνές εκσπερματίσεις «ασπίδα» για τον καρκίνο του προστάτη

Μειωμένος είναι ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι άνδρες για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη όταν εκσπερματίζουν συχνά, όπως καταδεικνύει μια επικαιροποιημένη ανασκόπηση μελέτης σε σχεδόν 32.000 άνδρες. Ειδικότερα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης εξέτασαν στοιχεία 31.925 ανδρών, μέσης ηλικίας 59 ετών κατά την έναρξη της μελέτης, το  1992, οι οποίοι ήταν κατά πλειοψηφία παντρεμένοι. Είχαν υποβληθεί δε σε 5 τεστ PSA, κατά μέσο όρο, μέχρι το 2008. 

Οι ερευνητές αρχικά συγκέντρωσαν στοιχεία για τη μέση μηνιαία συχνότητα εκσπερμάτισης μέσω ενός ερωτηματολογίου, στο οποίο οι συμμετέχοντες  ανέφεραν τις «επιδόσεις» τους  κατά τη διάρκεια τριών περιόδων: στην ηλικία των 20 έως 29 ετών, στην ηλικία των 40 έως 49 ετών και κατά το προηγούμενο έτος (1991). Στις ηλικίες από 40 έως 49 οι περισσότεροι άνδρες (38,0%) ανέφεραν 8 έως 12 εκσπερματώσεις το μήνα, ενώ μόνο το 8,8% ανέφερε τουλάχιστον 21 εκσπερματώσεις μηνιαίως.

Στην περίοδο των 18 ετών της παρακολούθησης των συμμετεχόντων στη μελέτη, μέχρι δηλαδή το 2010, 3.839 άνδρες ανέπτυξαν καρκίνο του προστάτη, εκ των οποίων οι 384 έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο.

«Η ηλικία αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη, με τις πιθανότητες να αυξάνονται ταχύτατα με το πέρασμα του χρόνου. Είναι σπάνιος σε άνδρες κάτω των 40, ενώ το 60% των περιστατικών διαγιγνώσκεται σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Η κληρονομικότητα και οι μεταλλάξεις αφορούν μικρό αριθμό κρουσμάτων, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία συμβαίνει σε άνδρες χωρίς οικογενειακό ιστορικό. Μελέτες για τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, περιβαλλοντικούς και όσους αφορούν τον τρόπο ζωής όπως το κάπνισμα, τη διατροφή και την έκθεση σε χημικά δεν έχουν δώσει σαφείς απαντήσεις. Η παχυσαρκία όμως φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο και γι’ αυτό συστήνεται η στόχευση στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους με την υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και καθημερινής άσκησης», τονίζει ο χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης PhD FRCS(Eng) FECSM FEAA, Δ/ντης Ουρολόγος του University College Hospital of London, UK & Συνεργάτης Κλινικών "Άγιος Λουκάς" και "Κυανός Σταυρός" Θεσσαλονίκης (www.zacharakis-urology.gr).

Οι 21 εκσπερματίσεις το μήνα μειώνουν τον κίνδυνο

Αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους παράγοντες που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τα αποτελέσματά τους, ανακάλυψαν ότι ο σχετικός κίνδυνος για καρκίνο του προστάτη ήταν περίπου 20% χαμηλότερος στους άνδρες που εκσπερμάτιζαν τουλάχιστον 21 φορές το μήνα σε σχέση με τους άνδρες που περιορίζονταν σε 4 έως 7 φορές στο ίδιο χρονικό διάστημα. Σημειώνεται ότι οι άνδρες που ανέφεραν 0 - 3 εκσπερματίσεις το μήνα ήταν πάρα πολύ λίγοι, κι έτσι οι άνδρες με 4-7 χρησίμευσαν ως ομάδα αναφοράς. 

Για όσους εκσπερμάτιζαν συχνά, η μείωση του κινδύνου παρατηρήθηκε και στις τρεις χρονικές περιόδους. Όπως δήλωσε η Jennifer Rider, ScD, MPH, επιδημιολόγος του καρκίνου στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και επικεφαλής της μελέτης -η οποία δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή έκδοση του European Urology και είχε ανακοινωθεί για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του περσινού συνεδρίου της Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρείας (AUA) προκαλώντας πάταγο-  αυτή η μεγάλη προοπτική μελέτη παρέχει τις ισχυρότερες αποδείξεις μέχρι σήμερα για τον ευεργετικό ρόλο της εκσπερμάτισης στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη.

Ευεργετική ήταν επίσης η επίδραση των συχνών εκσπερματίσεων και στους άνδρες στην ηλικιακή ομάδα 40 έως 49 ετών που δήλωσαν 8-12 εκσπερματίσεις κατά μέσο όρο το μήνα, καθώς αποδείχθηκε ότι αντιμετώπισαν μειωμένο κίνδυνο κατά 10%, αλλά και  στους άνδρες που ανέφεραν 13 έως 20 εκσπερματώσεις μεταξύ 40 και 49 ετών καθώς μείωσαν έτσι τον κίνδυνο κατά 20%.

Η Dr. Rider σημείωσε όμως ότι δεν πρέπει οι άνδρες να επικεντρώνονται στους ακριβείς αριθμούς εκσπερμάτωσης, αλλά στη σχέση δόσης-απόκρισης. Συνοψίζοντας ανέφερε ότι «η ασφαλής σεξουαλική δραστηριότητα θα μπορούσε να είναι καλή για την υγεία του προστάτη».

Κι αυτό επειδή το προφίλ των ανδρών με την υψηλότερη συχνότητα εκσπερματίσεων (τουλάχιστον 21) κίνησε το ενδιαφέρον των ερευνητών. Όπως διαπίστωσαν είχαν ανθυγιεινές συνήθειες και απρόσεκτη συμπεριφορά. Συγκεκριμένα, είχαν μολυνθεί περισσότερο από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (γονόρροια και σύφιλη), κάπνιζαν ή ήταν πρώην καπνιστές, λάμβαναν περισσότερες θερμίδες μέσω της διατροφής τους, και κατανάλωναν αλκοόλ. Επίσης δεν ήταν τόσο τακτικοί με τις εξετάσεις PSA. Όπως σημείωσαν, η μείωση του κινδύνου που παρατηρήθηκε στη συγκεκριμένη ομάδα «μπορεί να οφειλόταν σε πρόωρο θάνατο από άλλες αιτίες», καθώς ο τρόπος ζωής τους ήταν επικίνδυνος για εμφάνιση νοσημάτων που θα μπορούσαν να αποβούν μοιραία.

Παρόλα αυτά οι ερευνητές διαπίστωσαν, μετά από περαιτέρω μελέτη, ότι η παρατηρημένη μείωση του κινδύνου «φαινομενικά δεν μπορεί να εξηγηθεί» από οποιοδήποτε πρόωρο θάνατο από άλλες αιτίες. Σημειωτέον ότι οι άνδρες που ανέφεραν τουλάχιστον 21 εκσπερματώσεις μηνιαίως στις ηλικίες 40-49 είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν πάρει διαζύγιο συγκριτικά με τους άνδρες που δήλωσαν λιγότερες εκσπερματώσεις (11,8% έναντι 4% - 7%).

Η μελέτη αυτή δεν ήταν η πρώτη που εντόπισε τη σχέση μεταξύ συχνότητας εκσπερμάτισης και κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη. «Μια αυστραλιανή μελέτη σε 2.338 άνδρες έχει καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα. Όλοι οι άνδρες που είχαν κατά μέσο όρο 4,6 έως 7 εκσπερματίσεις την εβδομάδα είχαν 36% λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο του προστάτη πριν από την ηλικία των 70 ετών από ό,τι οι άνδρες που εκσπερμάτιζαν λιγότερο από 2,3 φορές την εβδομάδα, κατά μέσο όρο. Η μελέτη αυτή δεν βρήκε να υπάρχει σχέση μεταξύ καρκίνου του προστάτη και αριθμού των ερωτικών συντρόφων, σε αντίθεση με κάποια άλλη η οποία είχε διαπιστώσει ότι οι άνδρες που είχαν σεξουαλική επαφή με 30 ή περισσότερες γυναίκες είχαν 2 έως 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη από τους άνδρες που είχαν μόνο έναν σύντροφο», σημειώνει ο Δρ. Ευάγγελος Ζαχαράκης.

Την ύπαρξη και άλλων μελετών για το ίδιο θέμα σημείωσε και η ίδια η ερευνητική ομάδα, η οποία όμως ισχυρίστηκε ότι η δική της πλεονεκτεί σε τρία σημεία: είναι προοπτική, συμπεριέλαβε μεγαλύτερο αριθμό ανδρών συγκριτικά με παλαιότερες και έχει συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την εκσπερμάτωση, καθώς οι ερευνητές  ζήτησαν ξεκάθαρες απαντήσεις για εκσπερματώσεις από σεξουαλική επαφή, αυνανισμό, και ονειρώξεις.

Παρά την αρτιότητα της μελέτης, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι υπάρχει συσχετισμός αλλά όχι και την αιτιώδη συνάφεια. Για το θέμα η  Dr. Rider παρέπεμψε στην πιθανότητα ο προστάτης να συσσωρεύει καρκινογόνες εκκρίσεις που μπορεί να οδηγούν σε καρκίνο του προστάτη. Περαιτέρω έρευνες είναι απαραίτητες για την ανακάλυψη των πιθανών προστατευτικών μηχανισμών. Ανεξάρτητα όμως απ’ αυτές οι άνδρες πρέπει να έχουν στο νου τους ότι η εκσπερμάτιση δεν προκαλεί μόνο ευχάριστη, αλλά έχει και θετικές επιδράσεις στην υγεία του προστάτη.