Ινομυώματα: Αφορούν τρεις στις τέσσερις γυναίκες

Τα ινομυώματα της μήτρας είναι μη καρκινικές μάζες (όγκοι) της μήτρας που συχνά εμφανίζονται κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Τα ινομυώματα, που ονομάζονται επίσης και μυώματα, δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου της μήτρας και σχεδόν ποτέ δεν αναπτύσσονται σε καρκίνο, διευκρινίζει ο Dr. Παναγιώτης Θ. Πολύζος, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος, Ειδικός Αναπαραγωγής Μέλος του Institute of Life - Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης στο Μαιευτήριο Ιασώ (www.drpolyzos.gr).

Μερικά ινομυώματα αναπτύσσονται ταχύτατα και μερικά μπορεί να συρρικνωθούν από μόνα τους, ποικίλουν σε μέγεθος, από μικρά όσο ένας σπόρος, μέχρι μία μεγάλη μάζα που μπορεί να διογκώσει τη μήτρα. Τρεις στις τέσσερις γυναίκες, τονίζει ο Δρ Πολύζος, θα αναπτύξουν ινομυώματα της μήτρας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Μία στις τρεις Ελληνίδες εμφανίζει ινομυώματα στη μήτρα μέχρι την ηλικία των 35 χρονών.

Τα ινομυώματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες

1. Τα εσωτερικά ινομυώματα της μήτρας, τα οποία μπορεί:

● Να εμποδίσουν τη φυσιολογική σύλληψη και τη διακίνηση των σπερματοζωαρίων.

● Να δυσκολέψουν την εμφύτευση εμβρύων κατά την πραγματοποίηση εξωσωματικής γονιμοποίησης.

2. Τα μεγάλα ινομυώματα εξωτερικά της μήτρας, που μπορεί :

● Να επηρεάσουν τη συλληπτική λειτουργία των σαλπίγγων.

● Να προκαλέσουν ανωμαλίες στο μυομήτριο και διαταραχή της φυσιολογίας του.

● Να αυξήσουν την πιθανότητα αποβολών.

Τα εσωτερικά ινομυώματα και κυρίως τα άνω του ενός εκατοστού, πρέπει να αφαιρούνται με τη μέθοδο της υστεροσκόπησης. Τα δε εξωτερικά αντιμετωπίζονται συνήθως λαπαροσκοπικά, εκτός αν είναι σχετικά μικρά σε μέγεθος (κάτω των 4 εκατοστών), που συνήθως δεν ενοχλούν και δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν.

Συμπτώματα

Περίπου μία στις δύο γυναίκες παρουσιάζουν συμπτώματα όπως:

● Μη φυσιολογική μητρορραγία ● Πυελική πίεση ● Πόνο στη λεκάνη ή στην πλάτη ● Δυσκοιλιότητα ● Ενοχλήσεις στο ουροποιητικό σύστημα ● Υπογονιμότητα ● Επιπλοκές στην εγκυμοσύνη

Αίτια εμφάνισης ινομυωμάτων

Οι γιατροί δεν γνωρίζουν τα ακριβή αίτια, αλλά έρευνες και κλινική εμπειρία υποδεικνύουν τους παρακάτω παράγοντες:

● Γενετικές αλλαγές: Σε πολλά ινομυώματα, που διαφέρουν από τα φυσιολογικά κύτταρα των μυών της μήτρας, βρίσκονται γονιδιακές αλλαγές. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα ινομυώματα είναι κληρονομικά.

● Ορμόνες: Οιστρογόνα και προγεστερόνη, δύο ορμόνες που τονώνουν την ανάπτυξη των τοιχωμάτων της μήτρας, φαίνεται ότι προωθούν την ανάπτυξη ινομυωμάτων. Τα ινομυώματα τείνουν να συρρικνώνονται μετά την εμμηνόπαυση.

● Άλλοι παράγοντες κινδύνου: Ουσίες που βοηθούν το σώμα να διατηρήσει ιστούς όπως η ινσουλίνη, μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη ινομυωμάτων.

Παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν λίγοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου, εκτός από το να είναι μια γυναίκα στην αναπαραγωγική ηλικία:

● Κληρονομικότητα: Μια γυναίκα με μητέρα ή αδερφή που είχαν ινομυώματα, είναι σε υψηλό κίνδυνο να αναπτύξει και η ίδια.

● Φυλή: Οι μαύρες γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν ινομυώματα από τις γυναίκες άλλων φυλετικών ομάδων.

● Άλλοι παράγοντες: Η εμφάνιση της περιόδου σε μικρή ηλικία, η διατροφή (πολύ κόκκινο κρέας και λιγότερο σε λαχανικά και φρούτα), η κατανάλωση αλκοόλ, φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ινομυωμάτων.

Εξετάσεις και διάγνωση

Τα ινομυώματα συχνά εντοπίζονται κατά τη διάρκεια μίας εξέτασης ρουτίνας της πυέλου. Αν υπάρχουν συμπτώματα, ο γιατρός θα δώσει εντολή για κάποιες από τις παρακάτω εξετάσεις:

● Υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων

● Εργαστηριακές εξετάσεις: Περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος, όπως για να αποκλειστούν διαταραχές αιμορραγίας, προβλήματα θυρεοειδούς κ.λπ.

● Μαγνητική Τομογραφία (MRI)

● Υστερο-υπερηχογράφημα

● Υστερο-σαπλιγγογραφία

● Υστεροσκόπηση

Θεραπεία ινομυωμάτων

Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι μια απόφαση που θα ληφθεί από κοινού με το γιατρό. Υπάρχουν διάφορες παράμετροι που συνυπολογίζονται, όπως η ηλικία, η επιθυμία για εγκυμοσύνη, το μέγεθος και ο αριθμός των ινομυωμάτων. Η θεραπεία των ινομυωμάτων διακρίνεται σε φαρμακευτική - συντηρητική και σε χειρουργική θεραπεία. Η συντηρητική θεραπεία έγκειται σε τακτική παρακολούθηση και ορμονική αγωγή. Η δε χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη όταν τα ινομυώματα παρουσιάζουν αύξηση του μεγέθους (ιδίως ταχεία).

Η συνηθέστερη μορφή θεραπείας είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Η αφαίρεση μπορεί να γίνει με ινομυωματεκτομή ή με υστερεκτομή. Η ινομυωματεκτομή διατηρεί τη μήτρα και δίνει τη δυνατότητα στην ασθενή να κάνει παιδιά. Μπορεί να γίνει είτε λαπαροσκοπικά, είτε με ανοιχτό χειρουργείο. Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος, τον αριθμό και τη θέση των ινομυωμάτων.

Η λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή είμαι μέθοδος με σαφή συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι της ανοιχτής, καθώς μετά την επιτυχή αφαίρεση των ινομυωμάτων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα η γυναίκα επιστρέφει στις καθημερινές της δραστηριότητες.

Υποβλεννογόνα ινομυώματα

Τα υποβλεννογόνα ινομυώματα που εντοπίζονται κάτω από την εσωτερική στιβάδα της μήτρας, μπορούν να αντιμετωπισθούν με υστεροσκοπική ινομυωματεκτομή. Σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται καμία απολύτως τομή, ενώ δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί νοσηλεία. Σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από την υστερεκτομή, υπάρχει ποσοστό υποτροπής. Μικροί όγκοι που δεν ανιχνεύει ο γιατρός ούτε στο χειρουργείο, μπορεί τελικά να αναπτυχθούν και να χρήζουν πάλι θεραπείας. Μπορεί επίσης να αναπτυχθούν νέα ινομυώματα που να απαιτούν ή όχι θεραπεία.