7 χρόνια φαγούρα

*Της Βικεντίας Κατσανεβάκη

Ξυπνάς το πρωί με κόκκινα, ευαίσθητα κολλημένα μάτια; Είναι ένας συνηθισμένος επισκέπτης του καλοκαιριού. Χρήσιμες συμβουλές για να μάθεις πώς να τον αποφύγεις.

Η άνοιξη και οι αρχές καλοκαιριού είναι οι κατ’ εξοχήν περίοδοι που εμφανίζονται οι οφθαλμικές αλλεργίες. Αφορούν το άσπρο μέρος του ματιού ανάμεσα στα βλέφαρα, που εμφανίζεται κόκκινο και ερεθισμένο. Στο πρωινό ξύπνημα τα μάτια μπορεί να είναι κολλημένα με εκκρίσεις και συχνά υπάρχει έντονη φαγούρα. Αν είστε άτυχοι, η αλλεργική επιπεφυκίτιδα (όπως λέγεται) μπορεί να συνοδεύεται και από πρησμένα βλέφαρα, δακρύρροια, ενόχληση από το φως και ίσως ελαφρά θολή όραση. Με λίγα λόγια, αρκετά συμπτώματα για να ρισκάρουν τις πολύτιμες διακοπές σας.

Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα (όπως όλες οι φλεγμονές του άσπρου μέρους του ματιού) είναι, όπως λέμε, αυτοπεριοριζόμενες. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν δεν κάνετε καμία θεραπεία, θα περάσουν μόνες τους. Απλά θα σας ταλαιπωρήσουν. Αν η κατάσταση σας βρει ενώ είστε ακόμη στην πόλη, τα πράγματα είναι λιγότερο πολύπλοκα γιατί όλο και κάποιος οφθαλμίατρος θα έχει ξεμείνει στη γειτονιά. Τι γίνεται όμως όταν έχεις μόλις ξυπνήσει στην απομακρυσμένη βουνοκορφή - χωριό - παραλία που ονειρευόσουν όλο το χειμώνα με τα μάτια κατακόκκινα και το κινητό του οφθαλμιάτρου σου απενεργοποιημένο;

Μικρές πρακτικές συμβουλές μπορεί να σε βοηθήσουν να ξεπεράσεις τη δυσκολία της στιγμής και αυτή η δυσάρεστη κατάσταση να μη χαλάσει τις πολυπόθητες διακοπές σου: Η επιπεφυκίτιδα προκύπτει από την προσβολή του ματιού από διάφορα αλλεργιογόνα. Αν δεν υπάρχει προφανής λόγος προσβολής, επι παραδείγματι ένα καινούριο καλλυντικό, προϊόν μακιγιάζ, αντηλιακό (έως και το βερνίκι των νυχιών μπορεί να ενοχοποιηθεί), πρακτικά είναι αδύνατο να βρεθεί το αίτιο.

Διέκοψε λοιπόν τη χρήση κάθε καινούργιου προϊόντος και φρόντισε τα συμπτώματα: κρύες κομπρέσες ή τακτικά πλύσιμο του προσώπου με κρύο νερό θα βελτιώσουν την υπεραιμία (κοκκινίλα) και θα σε ανακουφίσουν.

Για τον ίδιο λόγο, αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται σημαντικά με τον ήλιο.

Η ζέστη στην ηλιακή έκθεση διαστέλλει τα αγγεία και επιδεινώνει τον ερεθισμό των ματιών σου. Φρόντισε να φοράς καπέλο και σκούρα γυαλιά στην παραλία και αν είναι δυνατό φρόντισε να κάθεσαι σε σκιερό μέρος. Η εξερεύνηση του νησιού ή τα ψώνια στο νησί μέσα στο μεσημέρι σίγουρα δεν είναι καλή ιδέα. Αν πρόκειται να κολυμπήσεις στη θάλασσα ή ακόμα χειρότερα σε πισίνα, καλό θα ήταν να το κάνεις με ειδικά γυαλιά.

Οι χρήστες φακών επαφής εννοείται πως για λίγες μέρες και μέχρι τα μάτια να επανέλθουν πλήρως θα πρέπει να διακόψουν τη χρήση και να γυρίσουν στα γυαλιά τους. Δεν είναι σπάνιες οι φορές που την κατάσταση εξαρχής έχουν προκαλέσει οι φακοί επαφής.

Τα τεχνητά δάκρυα θα βοηθήσουν πολύ. Η φλεγμονή στο μάτι σου επιδεινώνει σημαντικά την παραγωγή δακρύων. Προκαλείται λοιπόν ένας φαύλος κύκλος φλεγμονής - ξηρότητας - παραπάνω φλεγμονής που τα τεχνητά δάκρυα μπορεί να βοηθήσουν να λυθεί. Εκτός από την ενυδάτωση, τα τεχνητά δάκρυα απομακρύνουν επίσης και τις εκκρίσεις του ματιού που φλεγμαίνει, όπως και τα τυχόν αλλεργιογόνα της ατμόσφαιρας. Η τακτική ενστάλλαξη θα βοηθήσει και σίγουρα δεν θα κάνει κακό. Προτιμήστε τεχνητά δάκρυα σε μονοδόσεις για να μην επιβαρυνθείται με χημικά συντηριτικά που έχουν οι συσκευασίες σε μπουκάλι. Συχνά ο φαρμακοποιός του νησιού θα προτείνει κάποιο θεραπευτικό κολλύριο. Από την εμπειρία μου, χορηγούν αντιβιοτικά που σε αυτές τις περιπτώσεις δεν βοηθούν καθόλου ενώ, αντίθετα, μπορεί να επιβαρύνουν την προσβλημένη επιφάνεια του ματιού. Κακά τα ψέματα. Αν πρόκειται να μιλήσουμε για θεραπεία πρέπει να χορηγηθεί κορτιζόνη. Όπως όλα τα φάρμακα, η κορτιζόνη κάνει θαύματα όταν χορηγηθεί σωστά και υπό παρακολούθηση ειδικού, αλλά το ίδιο φάρμακο να έχει δυσάρεστες συνέπειες στην εμπειρική χρήση. Αποφύγετε τη χρήση οποιουδήποτε θεραπευτικού σκευάσματος λοιπόν αν δεν εξασφαλίσετε πως αυτός που το χορηγεί ξέρει γιατί το δίνει και κάντε λίγο υπομονή. Αν τα πράγματα φαίνονται εκτός ελέγχου, αναζητήστε κάποιον ειδικό αλλά κρατήστε στο μυαλό σας πως αυτή η κατάσταση είναι ενοχλητική αλλά όχι επικίνδυνη για τα μάτια σας. Καλό καλοκαίρι!

* Χειρουργός-οφθαλμίατρος, MD, PhD Clinical fellow Moorfields Eye Hospita, Οφθαλμολογικό κέντρο ORASIS