Πριν από 38 χρόνια γεννήθηκε το πρώτο παιδί με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF). Από τότε έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, η εξωσωματική πλέον έχει γίνει μέθοδος ασφαλής και αποτελεσματική, καθώς μία στις τρεις γυναίκες μπορεί να αποκτήσει παιδί με την πρώτη προσπάθεια, επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Ε. Κωσταράς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρός Αναπαραγωγής μονάδας «Institute of Life» - ΙΑΣΩ.
Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το αθροιστικό αποτέλεσμα έξι έως εννέα προσπαθειών μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα γέννησης παιδιού περί το 70% ενώ κατά άλλους περί το 80%. Η νέα τεχνική της κατάψυξης των ωαρίων, «υαλοποίηση», έχει αλλάξει το τοπίο, διευρύνοντας την εφαρμογή της εξωσωματικής τόσο σε υπογόνιμες αλλά και γόνιμες γυναίκες.
«Υαλοποίηση», η νέα τεχνική κρυοσυντήρησης
Με την παλαιότερη τεχνική κρυοσυντήρησης των ωαρίων, απαιτούνταν περίπου 100 ωάρια για να γεννηθεί ένα παιδί. Σήμερα, με τη νέα τεχνική κρυοσυντήρησης «υαλοποίηση», απαιτούνται μόνο 8 έως 15 ωάρια. Τα ωάρια λόγω του μεγέθους τους, της υψηλής περιεκτικότητας σε νερό και της διάταξης των χρωμοσωμάτων στη μιτωτική άτρακτο, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο σχηματισμό κρυστάλλων πάγου κατά τη διαδικασία της κρυοσυντήρησης. Τώρα, με την τεχνική της «υαλοποίησης», χρησιμοποιώντας νέα κρυοπροστατευτικά διαλύματα υψηλής συγκέντρωσης, με την υπερταχεία κατάψυξη, τα κύτταρα αποκτούν μια συμπαγή μορφή σαν γυαλί, χωρίς το σχηματισμό κρυστάλλων πάγου. Έτσι αυξάνεται σημαντικά η επιβίωση των ωαρίων και τα ποσοστά των κυήσεων και των γεννήσεων. Σύμφωνα με την ASRM (Αμερικανική εταιρεία Αναπαραγωγής) από το 2013 η κρυοσυντήρηση των ωαρίων δεν θεωρείται πλέον πειραματική μέθοδος.
Η αποτελεσματικότητα της κρυοσυντήρησης κρίνεται από τα ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων και τα ποσοστά των κυήσεων και γεννήσεων που επιτυγχάνονται. Αυτά είναι συνάρτηση της ηλικίας της γυναίκας, άλλων παραγόντων υπογονιμότητάς της και του αριθμού των κατεψυχθέντων ωαρίων. Τα ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων και η επίτευξη κυήσεων είναι υψηλότερα σε υγιείς γυναίκες, κάτω των 35 ετών, χωρίς προβλήματα γονιμότητας. Σε πρόσφατες μελέτες της Cobo που αφορούσαν 42.000 κρυοσυντηρημένα ωάρια τόσο δοτριών όσο και υγιών γυναικών, η επιβίωση ήταν άνω του 95%, ενώ οι κυήσεις ανά εμβρυομεταφορά από 45% έως 53%. Στις ηλικίες άνω των 36 ετών, τα ποσοστά επιβίωσης ήταν 83% και τα ποσοστά των κυήσεων έως 36%. Σε άλλη μελέτη 1.283 κρυοσυντηρημένων ωαρίων μη δοτριών, η επιβίωση ήταν 86%. Τα ποσοστά των γεννήσεων δεν διέφεραν σημαντικά από τα αντίστοιχα ποσοστά των «φρέσκων» ωαρίων. Στα 100 κρυοσυντηρημένα ωάρια αντιστοιχεί ένα ποσοστό γεννήσεων 6,4%, ποσοστό ίδιο με αυτό που προκύπτει από τη χρήση «φρέσκων» ωαρίων.
Η πιθανότητα απόκτησης παιδιών εξαρτάται από τον αριθμό κρυοσυντηρημένων ωαρίων αλλά και την ηλικία της γυναίκας. Η ηλικία των 36-38 ετών φαίνεται να αποτελεί οριακό σημείο χωρίς να αποκλείει τις μεγαλύτερες ηλικίες.
8-10 κρυοσυντηρημένα ωάρια έχουν πιθανότητα γέννησης παιδιού 10% έως 30%, ενώ ο ίδιος αριθμός ωαρίων σε γυναίκες κάτω των 35 ετών έχει πιθανότητα 40% έως 60%. Εάν κρυοσυντηρηθούν 15-20 ωάρια σε γυναίκες κάτω των 38 ετών έχουν 70% πιθανότητα γέννησης ενός παιδιού. Στην ηλικία των 38-40 ετών έχουν ανάλογη πιθανότητα, αν κρυοσυντηρήσουν 25-30 ωάρια.
Δεν έχει καθορισθεί ποια είναι ιδανική χρονική στιγμή που πρέπει η γυναίκα να επιλέξει την κρυοσυντήρηση για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη διατήρηση της γονιμότητάς της. Στις μικρότερες ηλικίες τα ωάρια έχουν την καλύτερη ποιότητα και απαιτείται μικρότερος αριθμός για κρυοσυντήρηση. Στις μεγαλύτερες απαιτείται μεγαλύτερος αριθμός ωαρίων για να επιτύχουμε ανάλογα ποσοστά κυήσεων και γεννήσεων. Είναι επιλογή κάθε γυναίκας να «επενδύσει» στην ασφαλή λύση της κατάψυξης των ωαρίων. Μπορεί να προταθεί ανεξαρτήτως ηλικίας ακόμα και σε πολύ νεαρές γυναίκες εάν έχουν μειωμένη ωοθηκική επάρκεια ή οικογενειακό ιστορικό ή οποιοδήποτε λόγο που αποκλείεται η εγκυμοσύνη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Φαίνεται χαρακτηριστικά σε πρόσφατη μελέτη ότι αν μια γυναίκα επιλέξει να μεταθέσει το χρόνο της μητρότητας στα 40, και έχει ήδη καταψύξει ωάρια στην ηλικία των 35, θα έχει αυξήσει τη πιθανότητά της να γεννήσει δικό της παιδί κατά 48% ενώ παράλληλα θα έχει μειώσει το κόστος κατά 27% τουλάχιστον!
Με την τεχνική της «υαλοποίησης» έχουν γεννηθεί 6.000 παιδιά. Θεωρείται ασφαλής, διότι τα παιδιά αυτά δεν παρουσίασαν αυξημένα ποσοστά χρωμοσωμιακών ανωμαλιών και το περιγεννητικό αποτέλεσμα ήταν όμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού (συγγενείς ανωμαλίες, αναπτυξιακά προβλήματα κ.λπ.). Αυτά τα αποτελέσματα είναι πολύ σημαντικά αλλά και ενθαρρυντικά για όλες τις γυναίκες που για διαφορετικούς προσωπικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και επαγγελματικούς λόγους, θέλουν να μεταθέσουν χρονικά την απόφαση τους να γίνουν μητέρες.
Τα τελευταία οχτώ χρόνια, η χρήση της κρυοσυντήρησης ωαρίων, από γυναίκες χωρίς ιατρικά ογκολογικά προβλήματα, έχει πενταπλασιαστεί. Η προσφυγή στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή από γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω, παρουσιάζει αύξηση περίπου 50%, και η ηλικία της πρώτης εγκυμοσύνης συνεχώς αυξάνεται. Αυτό είναι αποτέλεσμα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας και των επιπτώσεων που έχει στο lifestyle κάθε γυναίκας. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η γονιμότητα έχει χρονικά όρια. Στην ηλικία των 40 το 80% των ωαρίων παρουσιάζει χρωμοσωμιακές διαταραχές. Έτσι, σε αυτήν την ηλικία, απαιτείται πιο εξατομικευμένη αντιμετώπιση και πιθανή χρήση της προμφυτευτικής διάγνωσης. Τα κατεψυγμένα ωάρια μπορεί να έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα με τα νωπά.
Επομένως, η κρυοσυντήρηση των ωαρίων εξασφαλίζει τη δυνατότητα στη γυναίκα να «παγώσει» το χρόνο και να επιλέξει πότε θα γίνει μητέρα.
Η ανωτέρω τεχνική δεν είναι απλή. Απαιτεί εμπειρία και αξιόπιστο σύστημα κρυοσυντήρησης. Διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της εξωσωματικής και σε γόνιμες γυναίκες συμβάλλοντας καθοριστικά στη διατήρηση της γονιμότητας της γυναίκας.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
5°
