Η υγεία των Ελλήνων

Η μελέτη του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης ΔιαΝΕΟsis σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προληπτικής Ιατρικής (με συντονιστή τον Γιάννη Τούντα) και τη Metron Analysis προσφέρει ένα πλούσιο υλικό για συμπεράσματα σχετικά με την κατάσταση της υγείας στη χώρα μας.

Όπως φαίνεται και όπως ήταν αναμενόμενο, η οικονομική κρίση –ιδίως επειδή είναι παρατεταμένη και δεν τελειώνει– έχει προκαλέσει επιδείνωση της υγείας κυρίως της ψυχικής, ιδιαίτερα στα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα.

Η μειωμένη ιατρική περίθαλψη είναι ιδιαίτερα οξύ πρόβλημα ιδίως στους άνεργους, τους συνταξιούχους αλλά και στους ελεύθερους επαγγελματίες που συχνά βρίσκονται εκτός ασφαλιστικού συστήματος λόγω αδυναμίας καταβολής των εισφορών. Δύσκολη επίσης είναι η πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα. Το 65% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι πληρώνουν και από την τσέπη τους, ενώ το 77% ότι υπήρχε φορά που δεν έλαβαν την απαραίτητη θεραπευτική αγωγή. Αιτία, φυσικά, το κόστος. Το 50% των Ελλήνων ξοδεύουν10-50 ευρώ το μήνα σε φάρμακα.

Το 19% «πολύ» και το 18% «αρκετά» πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση επηρέασε την υγεία τους.

Για το συχνά επίμαχο θέμα στα media των αυτοκτονιών ως συνέπεια της κρίσης, οι έρευνες λένε ότι τα ποσοστά κατά την περίοδο της κρίσης αυξήθηκαν κατά 5-7% ετησίως. Το ποσοστό αυτοκτονιών ανά 100.000 πληθυσμό φτάνει το 2013 στο 4,2, εντούτοις ο μέσος όρος ΟΟΣΑ είναι 12, παραμένει δηλαδή στη χώρα μας αρκετά χαμηλό το ποσοστό. Υπάρχει σοβαρός αντίλογος επιστημόνων, στο ίδιο θέμα όμως, ο οποίος ισχυρίζεται ότι διακυμάνσεις μέχρι 20% πάνω και κάτω σημειώνονται κι άλλες φορές στη διάρκεια δεκαετιών.

Το ποσοστό κατάθλιψης επίσης αυξήθηκε από 3,3% το 2008 σε 12,3% το 2013, με τις γυναίκες σε τετραπλάσιο μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους άντρες.

Η κατά κεφάλην δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, μετά από τη ραγδαία αύξηση του 2000-2009, σημειώνει εξίσου ραγδαία μείωση από το 2011 και έχει φτάσει να είναι τώρα από υψηλότερη σε χαμηλότερη του Μ.Ο. της Ε.Ε. Ενώ αντίθετα η ιδιωτική δαπάνη είναι από τις υψηλότερες του ΟΟΣΑ.

Η ασφαλιστική κάλυψη για την υγεία το 2013 έχει μειωθεί κατά 21%, καλύπτοντας το 79% του πληθυσμού από 100% πριν την οικονομική κρίση. Είναι το υψηλότερο ποσοστό υγειονομικά ανασφάλιστου πληθυσμού ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. Αυτό το 21% εξηγεί κιόλας γιατί τα συμπτώματα της οικονομικής κρίσης είναι τόσο οδυνηρά σε μια μερίδα συμπολιτών μας.

Τα δομικά προβλήματα της ελληνικής υγείας δεν φαίνονται να διορθώνονται, έχουμε πάντα τους περισσότερους γιατρούς και τη χαμηλότερη αντιστοιχία ιατρικού/νοσηλευτικού προσωπικού μεταξύ χωρών του ΟΟΣΑ. Ένα ευχάριστο εύρημα είναι ότι μειώνεται ο αριθμός των γυναικών που δεν έχουν κάτι ποτέ μαστογραφία, 53% το 2009, 38,4% το 2014 και τεστ ΠΑΠ 31,3% το 2009, 20,7% το 2014.

Παρόλο που το 2012-14 αυξήθηκε σε όγκο η κατανάλωση φαρμάκων και οι κατά κεφαλήν πωλήσεις παραμένουν υψηλές σε σχέση με την Ε.Ε., ένας στους 5 Έλληνες καθυστερεί ή δεν προμηθεύεται τη συνταγή λόγω αδυναμίας πληρωμής. Σύμφωνα με το Euro Health Consumer Index, η Ελλάδα το 2015 έπεσε στην 28η θέση από 22η το 2012.

Το προσδόκιμο ζωής δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση (78,4 άντρες - 83,5 γυναίκες). Το 2% άνω των 15 δήλωσαν ότι έχουν υποστεί έμφραγμα, με 5 στους 20 στις ηλικίες 55-64 και 9 στους 20 στις ηλικίες 65-74. Τα ίδια ποσοστά και για αγγειακό εγκεφαλικό. Ενώ το 20,4% άνω των 15 ετών παρουσιάζουν υπέρταση, το 9,2% σακχαρώδη διαβήτη και το 15,3% υψηλή χοληστερόλη.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το 2014 η Ιατρική Σχολή σε 5.000 άτομα άνω των 18, άγχος παρουσιάζουν το 24% και κατάθλιψη το 16%, ποσοστά ανησυχητικά υψηλά.

Το 37% των Ελλήνων είναι καπνιστές, με μείωση των αντρών από το 2011 έως το 2015 αλλά αύξηση των γυναικών. Τέλος το 19,6% άνω των 15 ετών θεωρούνται παχύσαρκοι.