Άντρια Κωνσταντίνου, Γεωργία Πιτσάβα: Πώς μπορείς να σώσεις ζωές

Είναι το δίδυμο του “How YOU can save a life” Άντρια Κωνσταντίνου και Γεωργία Πιτσάβα, 24 χρονών, τελειόφοιτες φοιτήτριες της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους ενημερώθηκαν από το ΚΕΔΜΟΠ - «Χάρισε Ζωή» για την εθελοντική δωρεά μυελού των οστών και τη σχετική κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Θεωρήσαμε πως κάνουν κάτι πολύ σπουδαίο και ζητήσαμε συνέντευξη. Να τι μας είπαν.

Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τη δωρεά μυελού των οστών; Συνειδητοποιήσαμε τις ελλείψεις, την παραπληροφόρηση καθώς και τα πολύ χαμηλά ποσοστά των Ελλήνων εθελοντών δοτών: <0,3% του πληθυσμού. Έναυσμα για τη δημιουργία του προγράμματός μας υπήρξαν τα απογοητευτικά ποσοστά συμμετοχής των Ελλήνων στην εθνική δεξαμενή δοτών και η έλλειψη κατάλληλων δομών για την προσέλκυσή τους. Ως αποτέλεσμα αυτού, ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του αίματος (όπως λευχαιμία), μεταξύ τους και μικρά παιδιά, να χάνονται περιμένοντας το συμβατό δότη για μεταμόσχευση. Αποφασίσαμε έτσι να πάρουμε μέρος στη διεκδίκηση των υποτροφιών «Angelopoulos Clinton GIU Fellowship». Με τη χρηματοδότηση της υποτροφίας έχουμε σκοπό να βοηθήσουμε ώστε να καλυφθεί αυτό το κενό της δημόσιας υγείας στη χώρα μας, ξεκινώντας πρώτα από τη Βόρεια Ελλάδα. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία καθώς φάνηκε από τα δεδομένα μας ότι εκεί η έλλειψη ενημέρωσης είναι ακόμα μεγαλύτερη και τα ποσοστά των εθελοντών πολύ πιο χαμηλά. Συνεργαζόμαστε στενά με το πανεπιστήμιό μας και το ΚΕΔΜΟΠ - «Χάρισε Ζωή» (Κέντρο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών του Πανεπιστημίου Πατρών). Σκοπός του κέντρου είναι η ενημέρωση και εγγραφή εθελοντών δοτών μυελού των οστών -οι οπoίοι αποτελούν μέρος της παγκόσμιας δεξαμενής δοτών BMDW - προκειμένου έτσι να βοηθήσει ασθενείς, με μόνη θεραπευτική επιλογή τη μεταμόσχευση μυελού των οστών, να βρουν το συμβατό τους δότη. Το «Χάρισε Ζωή» έχει ήδη κατορθώσει να προσφέρει 13 μοσχεύματα σε ασθενείς (Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, ΗΠΑ), και να εγγράψει 15.000 εθελοντές δότες μυελού των οστών. Σκοπός μας είναι η ευαισθητοποίηση και η σωστή ενημέρωση του κόσμου όπως και η εγγραφή όσο το δυνατόν περισσότερων εθελοντών δοτών.

Πόσο άσχημα είναι τα πράγματα στη χώρα μας σχετικά με τη δωρεά μυελού των οστών; Πόσο χαμηλά είναι τα ποσοστά δωρεών και τι συνέπειες έχει αυτό; Έχουμε πολύ χαμηλά ποσοστά των Ελλήνων εθελοντών δοτών: <0,3% του πληθυσμού. Ως αποτέλεσμα αυτού ασθενείς με πιθανά ιάσιμες αιματολογικές παθήσεις να χάνονται περιμένοντας να βρεθεί συμβατός δότης για τη μεταμόσχευση.

Και είναι άδικο, γιατί περιπτώσεις ανθρώπων που θα μπορούσαν να νικήσουν τον καρκίνο να χάνονται επειδή δεν γίνεται σωστή ενημέρωση και ο κόσμος δεν ξέρει.

Εμείς οι Έλληνες, που είμαστε τόσο «καλοί χριστιανοί», είμαστε ουραγοί στη δωρεά οργάνων! Δεν είναι κάπως αντιφατικό αυτό; Πού οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η απροθυμία των Ελλήνων να γίνουν δότες-εθελοντές; Κατά τη γνώμη μας, δεν είναι απροθυμία, αλλά έλλειψη ενημέρωσης και παραπληροφόρηση. Έλλειψη ενημέρωσης, επειδή οι περισσότεροι δεν ξέρουν τι είναι η δωρεά μυελού των οστών ή πώς γίνεται και το πόσο σπουδαία πράξη είναι, ή φοβούνται λόγω της παραπληροφόρησης.

Τι θα λέγατε σε κάποιον προκειμένου να τον πείσετε να γίνει δότης; Για να πείσουμε τον κόσμο να γίνει εθελοντής δότης μυελού των οστών συνήθως δεν χρειάζονται πολλά. Η επιλογή του ονόματός μας τα λέει όλα, «How YOU can save a life». Αρχικά γίνεται πάντα μια σύντομη επεξήγηση τι ακριβώς είναι ο μυελός των οστών και τον καίριο ρόλο του στη θεραπεία αιματολογικών παθήσεων και κυρίως καρκίνων του αίματος όπως η λευχαιμία (ο συχνότερος παιδικός καρκίνος). Μετά τονίζουμε την ανάγκη ύπαρξης μεγάλης ελληνικής δεξαμενής δοτών και γιατί δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στις δεξαμενές ξένων χωρών, καθώς αυτό μειώνει τις πιθανότητές μας να βρούμε συμβατούς δότες. Τέλος, το πιο καθησυχαστικό κομμάτι της ενημέρωσης είναι ότι το μόνο που χρειάζεται για να εγγραφεί κάποιος ως εθελοντής είναι λίγο σάλιο και σε περίπτωση που βρεθεί συμβατός με κάποιον ασθενή το μόνο που χρειάζεται είναι να δωρίσει λίγα κύτταρα από το αίμα του. Και κάπως έτσι απλά μπορείς και συ να σώσεις μια ζωή. Ο κόσμος ακόμα ίσως θυμάται την παρακέντηση. Αλλά αυτή χρησιμοποιείται πλέον σε λίγες περιπτώσεις και πάντα ερωτάται σχετικά ο δότης.

Πόσο υποφέρει κάποιος όντας δότης; Περιλαμβάνει πόνο σωματικό η προσφορά του; Εξαρτάται το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας τον πόνο! (χαχα). Η καθιερωμένη διαδικασία είναι η συλλογή από το αίμα. Όσο πονάει το τσίμπημα της βελόνας όταν δίνεις αίμα σε μία αιμοδοσία. Απλά δίνεις για περισσότερη ώρα! Όταν γνωρίζεις όμως ότι εκείνη τη στιγμή χαρίζεις ζωή σε έναν συνάνθρωπό σου…

Υπάρχουν κίνδυνοι για τον δότη; Και ποιοι; Η διαδικασία είναι ασφαλής για τον δότη. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα που συλλέγονται από το μυελό ή από το αίμα αντικαθίστανται άμεσα από τον οργανισμό μας. Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι ήπιες και περιλαμβάνουν συμπτώματα ήπιου κρυολογήματος (πονοκέφαλος, μπουκωμένη μύτη, πόνοι στα οστά). Την ίδια ημέρα ο δότης επιστρέφει σπίτι του και την επόμενη μέρα μπορεί να πάει στη δουλειά του.

Πώς γίνεται κανείς δότης; Ποια είναι η διαδικασία; Η διαδικασία για να εγγραφεί κάποιος ως εθελοντής δότης είναι πολύ εύκολη. Απλώς συμπληρώνει μία αίτηση και δίνει ένα δείγμα στοματικού επιχρίσματος (σάλιο) σε μία ειδική μπατονέτα για να διαπιστωθεί αν είναι συμβατός με κάποιον ασθενή. Το δείγμα θα σταλεί για τις εργαστηριακές εξετάσεις και στη συνέχεια ο δότης θα ενταχθεί ανώνυμα στο Εθνικό Μητρώο του ΕΟΜ και την Παγκόσμια Δεξαμενή, ώστε να γίνει πιθανός δότης που θα δώσει ελπίδα ζωής σε έναν ασθενή που τον έχει ανάγκη.

Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να επικοινωνήσει με το «Χάρισε Ζωή» (www.xarisezoi.gr, 2610997510) για να αναζητήσει το πλησιέστερο σε αυτόν σημείο όπου μπορεί να πάει να εγγραφεί ή να στείλει στο κέντρο ένα email (cbmdpatras@upatras.gr) με τα στοιχεία επικοινωνίας του (όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο) και να του αποσταλεί ένας φάκελος με τα απαραίτητα υλικά για την εγγραφή του (ο ενδιαφερόμενος πρέπει να είναι 18-50 ετών και να πληροί ορισμένα ιατρικά κριτήρια).