Η ασθένεια των καπνιστών

Στον κόσμο 64 εκατομμύρια άνθρωποι έπασχαν από ΧΑΠ το 2004 (World Health Organization). Αποτελεί παγκόσμια την 4η αιτία θανάτου (αναμένεται να γίνει η 3η το 2020).

Την επόμενη δεκαετία αναμένεται κατά 30% αύξηση των θανάτων, αν δεν ληφθούν μέτρα πρόληψης για το κάπνισμα (World Health Organization, World Health Statistics: 2008 (Part1), The Global Burden of Disease: 2004 Update).

Σχεδόν 600.000 άνθρωποι στη χώρα μας, το 8% του πληθυσμό, πάσχει από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Βασικότερη αιτία είναι το κάπνισμα, αλλά και η τακτική παραμονή σε κλειστούς χώρους με καπνό.

«Η ΧΑΠ θεωρείται η ασθένεια των καπνιστών. Είναι η αντίδραση των πνευμόνων κυρίως λόγω του καπνίσματος. Η ασθένεια αυτή έχει μεγάλη γκάμα μορφών. Εξαρτάται από τον αριθμό των πακέτων που καπνίζει κάποιος την ημέρα επί τον αριθμό των χρόνων καπνίσματος. Βασικότερα συμπτώματα της ΧΑΠ είναι η δύσπνοια στο περπάτημα, τα συχνά κρυολογήματα, ο έντονος βήχας κατά τη διάρκεια της μέρας και της νύχτας» εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Καθηγητής Πνευμονολογίας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης.

Στην πιο βαριά μορφή της μπορεί να οδηγήσει σε μακρόχρονη νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, χρήση οξυγόνου στο σπίτι, ενώ οι ασθενείς με ΧΑΠ δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις πιο απλές εργασίες της καθημερινότητας.

«Η καλύτερη θεραπεία είναι η διακοπή του καπνίσματος» λέει ο κ. Γουργουλιάνης, και επισημαίνει πως «πρέπει ο ασθενής που έχει έντονο βήχα (το λεγόμενο τσιγαρόβηχα), να αντιληφθεί αν πάσχει από ΧΑΠ. Με μία απλή εξέταση, τη σπιρομέτρηση, μαθαίνει άμεσα αν πάσχει από την ασθένεια αυτή και έτσι θα μπορεί να λάβει έγκαιρα την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Όσο πιο γρήγορη είναι η διάγνωση τόσο πιο σύντομα θα έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και διατήρηση καλής ποιότητας ζωής».

Για τη θεραπεία της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, κυκλοφορεί και στην Ελλάδα η Ινδακατερόλη, μία εισπνεόμενη θεραπευτική μέθοδος 24ωρης κάλυψης και ανακούφισης των συμπτωμάτων της επιβαρυντικής νόσου μέσα σε μόλις 5 λεπτά. «Η Ινδακατερόλη αποτελεί τη βάση της βρογχοδιασταλτικής θεραπείας της ΧΑΠ, προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής και είναι απόλυτα ασφαλής, ακόμα και σε συνδυασμό με άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση και άλλων συμπτωμάτων της νόσου» αναφέρει ο κ. Γουργουλιάνης, και συμπληρώνει: «Για τη ΧΑΠ δεν υπάρχει πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας, συνήθως τον ασθενή βλέπει ένας γενικός γιατρός. Ένας παθολόγος δεν είναι επαρκώς ενημερωμένος ή δεν γνωρίζει να διαχωρίζει τη ΧΑΠ από ένα απλό κρυολόγημα, με αποτέλεσμα η αναγνώριση του προβλήματος να καθυστερεί».

Οι υπάρχουσες εξειδικευμένες Μονάδες και Κέντρα Αναπνευστικής Αποκατάστασης στη χώρα μας είναι ελάχιστα. Σύμφωνα με στοιχεία από το Ίδρυμα «Θώραξ», υπάρχει ένα Κέντρο Αναπνευστικής Αποκατάστασης στην Αττική, ενώ από τα στοιχεία των ΥΠΕ αναφέρεται μία Μονάδα Αναπνευστικής Αποκατάστασης στη Θεσσαλονίκη. Ειδικότερα, οι δομές αυτές έχουν αναπτυχθεί σε πνευμονολογικές κλινικές από προσωπικές ενέργειες ιατρών και όχι από κάποια κεντρική ή και περιφερειακή νοσοκομειακή συντονισμένη πρόταση. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν στους οργανισμούς των νοσοκομείων, υπολειτουργούν, ενώ παρουσιάζεται έλλειψη εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού (νοσηλευτών, φυσικοθεραπευτών, ψυχολόγων κ.λπ.).

Ο κ. Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης είναι πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας, πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και καθηγητής Πνευμονολογίας