Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για τον HIV

Είχα να κάνω εξετάσεις 12 χρόνια και όσο να ’ναι μια αγωνία υπήρχε. Ο άνθρωπος μου πήρε το δάχτυλο, το τσίμπησε λιγάκι ίσα να βγει μια σταγόνα αίμα, το ανακάτεψε με ένα άλλο υγρό και μετά με κοίταξε με χαμόγελο. Είχε χρειαστεί μόλις ένα λεπτό για να μάθω αν είμαι φορέας του ιού HIV.

Το Checkpoint του συλλόγου οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή» είναι ένα κέντρο πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον ιό HIV όπου μπορείς να κάνεις εξέταση ανώνυμα, κλείνοντας ραντεβού μία ημέρα πριν με το μικρό σου μόνο όνομα και να ενημερωθείς σε γλώσσα απλή και καθημερινή. Σε αυτή τη γλώσσα μου μίλησαν ο υπεύθυνος επικοινωνίας, Γιώργος Τσακαλάκης, και ο Μιχάλης Βασιλάκης, ο οποίος είναι ενημερωτής και κάνει το τεστ (Rapid test), με τη διαδικασία να βρίσκεται υπό την εποπτεία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ακολουθούν επιγραμματικά κάποια από όσα μου είπαν.

Τρόποι μετάδοσης

Η νούμερο ένα υψηλού ρίσκου σεξουαλική συμπεριφορά είναι να τελειώσει κάποιος στον πρωκτό σου. Υπάρχει περίπτωση, έστω και με πολύ μικρές πιθανότητες, μετάδοσης του ιού με το στοματικό σεξ αλλά και αν πεταχτεί σπέρμα στα μάτια. Σε ό,τι αφορά το στοματικό σεξ, μπορεί κανείς να παίρνει κάποιες προφυλάξεις, όπως να μην έχει βουρτσίσει τα δόντια του αμέσως πριν, να μην το κάνει αν ξέρει ότι έχει ανοιχτή πληγή, ίσως από επίσκεψη στον οδοντίατρο κ.λπ.

Ο ιός δεν μεταδίδεται με σάλιο, ιδρώτα, ούρα και δάκρυα. Μεταδίδεται με αίμα, σπέρμα (συμπεριλαμβανομένων των προσπερματικών, κολπικών και πρωκτικών υγρών) και μητρικό γάλα. Εκτός του σεξ, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με την κοινή χρήση συριγγών, με τη μετάγγιση μολυσμένου αίματος (αλλά ο κίνδυνος αυτός έχει ελαχιστοποιηθεί στις μέρες μας γιατί γίνεται έλεγχος στην αιμοδοσία) και από μια οροθετική μητέρα στο μωρό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού, αν όμως η μητέρα έχει την κατάλληλη ιατροφαρμακευτική παρακολούθηση το ενδεχόμενο μετάδοσης είναι αμελητέο.

Με προφυλακτικό που δεν θα σπάσει ή που δεν είναι αλλοιωμένο δεν υπάρχει περίπτωση μετάδοσης.

Προσοχή χρειάζεται στα ερασιτεχνικά τατουάζ και piercing.

Ο Γιώργος Τσιακαλάκης λέει ότι οι πιο ευάλωτες ομάδες είναι οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες και οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών.

Ο ιός, το προσδόκιμο ζωής και τα φάρμακα

HIV είναι ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας και προσβάλει το ανοσοποιητικό σύστημα. Το AIDS προκαλείται μόνο αν ο ιός HIV δεν διαγνωστεί εγκαίρως και δεν αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Σύμφωνα με το ΚΚΕΛΠΝΟ, μέχρι τις 31/10 είχαν καταγραφεί στη χώρα μας 15.109 περιστατικά HIV λοίμωξης (82,7% άνδρες). Οι 3.782 έχουν εμφανίσει AIDS και περίπου οι 7.700 βρίσκονται σε θεραπεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται σε 2.562. Τους πρώτους μήνες του 2015 δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ 667 HIV λοιμώξεις, εκ των οποίων οι 590 (88,5%) αφορούσαν σε άνδρες.

Ο κ. Τσιακαλάκης υπογραμμίζει πως «υπό την προϋπόθεση ότι κάποιος παρακολουθείται από το γιατρό του και τηρεί σωστά την αγωγή του πλέον έχει προσδόκιμο ζωής εφάμιλλο με αυτό του γενικού πληθυσμού». Κάθε οροθετικός θα πρέπει να παίρνει από ένα έως και τρία χάπια την ημέρα, κάτι που καθιστά μη ανιχνεύσιμο το ιικό φορτίο στον οργανισμό. Βέβαια, όπως και όλα τα φάρμακα έτσι και αυτά έχουν τις παρενέργειές τους, όμως από το 1996 που παρουσιάστηκε η νέα γενιά τους είναι πολύ λιγότερο τοξικά και πολύ περισσότερο αποτελεσματικά. Τα φάρμακα είναι δωρεάν για όλους και διατίθενται από τα φαρμακεία των δημόσιων νοσοκομείων. Όμως, λέει ο κ. Τσιακαλάκης, «η κρίση έχει αφήσει και εδώ το σημάδι της, καθώς συχνά παρατηρούνται ελλείψεις».

Το στίγμα

Η έλλειψη ενημέρωσης γύρω από τον τρόπο μετάδοσης είναι αυτή που προκαλεί το στίγμα. «Ενώ η ιατρική έχει κάνει άλματα μπροστά, στην κοινωνική διάσταση του θέματος το στίγμα είναι μεγάλο και σε κάθε επίπεδο», λέει ο κ. Τσιακαλάκης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός ότι ο Άρειος Πάγος δικαίωσε εργοδότη ο οποίος απέλυσε οροθετικό υπάλληλό του, με το δικαστήριο να δέχεται ότι διαταράχθηκε η κοινωνική ειρήνη στον εργασιακό χώρο. Ο υπάλληλος αυτός δικαιώθηκε στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όμως σε εξέλιξη βρίσκεται σήμερα στα ελληνικά δικαστήρια μια παρόμοια υπόθεση, όπου η Θετική Φωνή στηρίζει την υπεράσπιση του ανθρώπου που έχασε τη δουλειά του επειδή είναι οροθετικός.

Το τεστ

Το τεστ έχει ποσοστό επιτυχίας 99,96 - 99,98%, όπως και όλα τα τεστ. Όμως, αν ο ενδιαφερόμενος ήρθε σε επαφή με τον ιό το τελευταίο τρίμηνο δεν θα το δείξει το τεστ.

Το Checkpoint της Αθήνας λειτουργεί τρία χρόνια, στη Θεσσαλονίκη από τον Μάρτιο του 2014 και υπάρχει και μια κινητή μονάδα για την περιφέρεια (η οποία ενισχύει και το διάλογο για το θέμα στην τοπική κοινωνία). Συνολικά έχουν γίνει περίπου 22.500 εξετάσεις σε περίπου 20.000 ανθρώπους. Το 2014 το 19% των νέων διαγνώσεων έγινε στα Checkpoint και το 2015 ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει στο 30%.

Ο Μιχάλης Βασιλάκης λέει ότι οι αντιδράσεις των ανθρώπων που το τεστ τους βγάζει θετικά αντιδρώντες στον ιό είναι διαφορετικές, ανάλογα με το βαθμό ενημέρωσής τους. «Αν κάποιος γνωρίζει κάποιον οροθετικό για παράδειγμα, ξέρει ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου, ότι δεν θα πεθάνει. Αυτός θα αντιδράσει πιο ψύχραιμα. Αν κάποιος είναι λιγότερο ενημερωμένος, οι συγκινησιακές αντιδράσεις θα είναι εντονότερες. Υπάρχει μεγάλο άγχος πώς θα το πουν στην οικογένεια, στους φίλους, στον/στην σύντροφο. Εγώ, βέβαια, λέω ότι δεν αξίζει να χάσεις μια καλή σχέση με κάποιον επειδή είναι οροθετικός».

Στην περίπτωση που κάποιος φανεί στο τεστ ότι o οργανισμός του έχει αναπτύξει αντισώματα εναντίον του HIV, θα κλειστεί ραντεβού για την επόμενη ημέρα σε δημόσιο νοσοκομείο, όπου ο ενδιαφερόμενος θα συνοδεύεται, εάν θέλει, από κάποιο μέλος του Checkpoint. Τα αποτελέσματα του δεύτερου τεστ, του νοσοκομείου, γίνονται γνωστά μετά από μία εβδομάδα.

Στη Βρετανία τα Rapid test πωλούνται από τα φαρμακεία. Το ίδιο συνέβαινε και σε κάποιες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά απαγορεύτηκε όταν κάποιοι αυτοκτόνησαν.

Info: Αθήνα: Πιττάκη 4, Μοναστηράκι, 210 3310400, www.athcheckpoint.gr / Θεσσαλονίκη: Αλ. Σβώλου 15 & Παλ. Π. Γερμανού, 2310 282284, www.thesscheckpoint.gr / Θετική Φωνή: Αγίων Αναργύρων 13, 210 8627572, www.positivevoice.gr