Αστικός αμπελώνας Θεσσαλονίκης: Η πρώτη δημοπρασία κρασιών για φιλανθρωπικό σκοπό

Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν φέρνουν στο νου τους ένα αμπέλι, φαντάζονται μεγάλες εκτάσεις γης, απομακρυσμένες και έρημες. Σήμερα όμως, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες συναντάμε τους αστικούς αμπελώνες, αμπέλια δηλαδή που βρίσκονται μέσα στο κέντρο της πόλης. Η οινοποίηση δεν είναι μοναδική περίπτωση παραγωγής ποτού στο αστικό περιβάλλον. Το μοντέλο αυτό έχει δοκιμαστεί τόσο από τη ζυθοποιία, όσο και από τα αποστακτήρια. Ωστόσο, στην περίπτωση των αστικών αμπελώνων, το εγχείρημα έχει συχνά αμφισβητηθεί, διότι η οινοποίηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια παραδοσιακή εικόνα του αμπελοτοπιού.

Στην πραγματικότητα όμως, τα αμπέλια, που καλλιεργούνται μέσα στις πόλεις, είναι πραγματικοί θησαυροί βιοποικιλότητας. Η Ελλάδα έχει το δικό της αστικό αμπελώνα και αυτός βρίσκεται στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Σε μια έκταση δύο στρεμμάτων απέναντι από το Καυτανζόγλειο Στάδιο, το οποίο παλαιότερα λειτουργούσε ως μηχανουργείο του Δήμου Θεσσαλονίκης, παράγεται η περίφημη «Γοργόνα», το κρασί της πόλης.

Ένας αστικός αμπελώνας αποτελεί πρόκληση, ακόμη και για τις πλουσιότερες χώρες, επειδή μεταξύ άλλων το έδαφος είναι φτωχό και ο αέρας είναι γεμάτος αιθάλη. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έφερε εις πέρας αυτό το πρωτοποριακό έργο χάρη στη γνώση του Εργαστηρίου Αμπελουργίας της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στην ευγενική προσφορά του Κτήματος Γεροβασιλείου.

Η ιστορία του αστικού αμπελώνα της Θεσσαλονίκης

Το 2013 ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος την περίοδο εκείνη διατελούσε Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Πρασίνου, πήρε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει τον αστικό αμπελώνα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Οι άνθρωποι του Δήμου, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, και το Κτήμα Γεροβασιλείου συνέβαλαν με την έμπνευση, το όραμα και τη θέλησή τους. Έτσι, πολύ γρήγορα φυτεύτηκαν στο αμπέλι οι πρώτες οινοποιήσιμες ποικιλίες. Από τις λευκές ποικιλίες επιλέχθηκαν η ρομπόλα και η μαλαγουζιά και από τις ερυθρές το αγιωργίτικο και το ξινόμαυρο. Χρόνο με τον χρόνο -με το μεράκι, τον κόπο και την έγνοια των ανθρώπων- το αμπέλι μεγάλωσε.

O Δήμαρχος του Δήμου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας αναφέρει στην Athens Voice: «Πόλη με οινική και γαστρονομική παράδοση και κουλτούρα, η Θεσσαλονίκη απέκτησε το δικό της αμπέλι το 2013 στα πρότυπα μεγαλουπόλεων, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη. Ο αστικός αμπελώνας του Δήμου Θεσσαλονίκης, μοναδικός σε όλη τη χώρα, ήταν το αποτέλεσμα της δημιουργικής συνεργασίας του Δήμου με το Εργαστήριο Αμπελουργίας του ΑΠΘ και το Κτήμα Γεροβασιλείου. Δημιουργήθηκε με πολλή αγάπη και αγαπήθηκε εξίσου πολύ από τη γειτονιά και όλη την πόλη. Ο αμπελώνας του Δήμου Θεσσαλονίκης πρόκοψε και έδωσε καρπό. Από τον καρπό του κάθε χρόνο παράγεται το κρασί της Θεσσαλονίκης, η περίφημη “Γοργόνα”.».

Η δυναμική του αστικού αμπελώνα

Σήμερα ο αστικός αμπελώνας, πέρα από την παραγωγή του φημισμένου κρασιού της Θεσσαλονίκης, φιλοξενεί μικρούς και μεγάλους, μαθητές, δασκάλους, φοιτητές και τουρίστες, που επιθυμούν να τον επισκεφτούν. Την προηγούμενη χρονιά, ο χώρος αξιοποιήθηκε στο πλαίσιο της συναυλίας του Δημήτρη Μαραμή, ο οποίος παρουσίασε το «Συμπόσιον», έναν κύκλο τραγουδιών με μελοποιημένα ποιήματα και κείμενα με θέμα τον οίνο και τον έρωτα.

Ο οινοποιός Βαγγέλης Γεροβασιλείου εκτιμά ότι φέτος θα παραχθούν περίπου 800 φιάλες κρασιού. Μάλιστα, για πρώτη χρονιά το 2023, εκτός από το κόκκινο και το λευκό, θα βγει και ροζέ κρασί.

Η πρώτη δημοπρασία κρασιών του αστικού αμπελώνα

Από το Clos Montmartre του Παρισιού, τον πιο διάσημο αστικό αμπελώνα στον κόσμο, μέχρι το Rooftop Reds της Νέας Υόρκης, οι αστικοί αμπελώνες παράγουν λίγα και εκλεκτά κρασιά, τα οποία όμως προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες. Εναρμονισμένος με τον διεθνή χαρακτήρα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης διοργανώνει για πρώτη φορά το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου στις 19:00 μια δημοπρασία στον χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Casa Bianca. Εκατόν πενήντα φιάλες κρασιού της επιτυχημένης περσινής σοδειάς θα δημοπρατηθούν σε εξήντα δυο διαφορετικά πακέτα-προτάσεις: κατά μόνας, σε δυάδες, τριάδες, τετράδες και εξάδες. Καθένα από τα κρασιά θα φέρουν ετικέτες από έργα τέχνης της Δημοτικής Πινακοθήκης, που ανήκουν σε  σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο Γύζης, ο Εγγονόπουλος, ο Κεσσανλής, ο Λούστας, ο Φασιανός, και ο Μόραλης. Το πιο σημαντικό απ’ όλα: τα έσοδα της εκδήλωσης θα διατεθούν για την υποστήριξη του Δημοτικού Βρεφοκομείου «Ο Άγιος Στυλιανός». «Φέτος για πρώτη φορά τα κρασιά της Θεσσαλονίκης θα δημοπρατηθούν για καλό σκοπό και καλούμε τον κόσμο να στηρίξει αυτήν την προσπάθεια» σημειώνει ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας.