Για ούζα, τσίπουρα και μαστίχες στην ιστορική ποτοποιία Γάτσιος της Ηπείρου

Είτε το θες είτε όχι, στην Άρτα αν βρεθείς, με κάποιο τρόπο πάντα θα περάσεις δίπλα από τον θρύλο, το γεφύρι της. Για να θαυμάσεις αυτό το αριστούργημα ή απλά για να κινηθείς σε έναν από τους δρόμους που περνάνε ακριβώς απέναντί του. Εγώ ωστόσο ακολούθησα τον ρου του Άραχθου και πριν το Ανθοχώρι έκανα στάση στην ποτοποιία Γάτσιος, που βλέπει το ήρεμο ποτάμι καθώς κυλάει στον κάμπο με τα ακτινίδια και τις πορτοκαλιές. Ο Βαγγέλης Γάτσιος με δέχτηκε με ένα ευγενέστατο χαμόγελο στο γραφείο του, πριν μπούμε στην παραγωγή για την ξενάγηση. 

Ούζο, το μαγικό (και παρεξηγημένο) ελληνικό ποτό

«Θα σου πω ποια ήταν η πρώτη επαφή, με τα προϊόντα σου. Πριν πολλά πολλά χρόνια, τη χρυσή εποχή του ούζου, είχα δοκιμάσει το δικό σου σε μια ταβέρνα κάπου κοντά στο Παρανέστι. Αυτή λοιπόν η ταβέρνα, με την κατασκευή του φράγματος, βρέθηκε στον βυθό! Κατά συνέπεια κρατάω σφιχτά στη μνήμη κάθε λεπτομέρειά της. Επιστρέφω στο σήμερα για να σου πω, ότι ερχόμενος από Τζουμέρκα, ζήτησα τσίπουρό σου και μου το φέραν "πειραγμένο". Εννοώ με ανοιγμένο μπουκάλι. Οπότε δεν μπορώ να ξέρω αν το ήπια ή με ήπιε!».

«Εσύ να το πάθεις οκ. Εμένα που μου το σέρβιραν σε καλό μαγαζί στη Σύρο και ο σερβιτόρος επέμενε για ώρα ότι ήταν της εταιρίας μου…! Ολόκληρο θέμα έγινε μέχρι που αγόρασα εμφιαλωμένο άλλου συναδέλφου. Το λέω γιατί πρέπει να κατανοήσει ο Έλληνας ότι στις μέρες μας είναι επικίνδυνο να επιλέγει εκείνο, το κάποτε αθώο "τοπικό και δικό μας, σπιτικό και παραδοσιακό…". Δεν υπάρχει αυτό. Οι έλεγχοι που γίνονται, καλώς για μένα, έχουν πετάξει πολλή σαβούρα στην άκρη. Για να καταλάβεις, μόνο η Άρτα είχε κάποτε 23 ποτοποιίες. Ασύλληπτο! Λέγανε ότι ο τόπος βγάζει ούζο και πορτοκάλια. Αρκετοί παραγωγοί δεν είχαν καμία κουλτούρα, καμία γνώση πάνω στο ποτό. Απλά έβγαινε κάτι που βαφτιζόταν ούζο και στόχευε στους τουρίστες. Αυτό ήταν το κακούργημα». 

Εμφιαλωμένο για να είσαι σίγουρος

«Μου λες τώρα ότι αυτή ήταν και η αιτία που το ούζο έχασε και συνεχίζει να χάνει έδαφος τα τελευταία χρόνια από το τσίπουρο. Ήταν δεύτερο θέμα που ήθελα να θίξω αλλά αφού ήρθε το ακούω…».

«Ισχύει αυτό. Το τσίπουρο μπήκε δυνατά τα τελευταία χρόνια γιατί, όπως είπα, το ούζο, ποτό με καθαρά ελληνική ταυτότητα, απογοήτευσε τον κόσμο με την ποιότητά του. Αυτόν τον πόλεμο, λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας και των ελέγχων όπως είπα, δεν τον έζησε το τσίπουρο ευτυχώς. Στην αγορά μας είναι πολλές πια οι ετικέτες και τα εξαιρετικά προϊόντα που μας κάνουν περήφανους». 

«Σήμερα παράγεις και τα δύο. Τι προτιμάς;».

«Εγώ, το ούζο. Είναι μαγικό ποτό και δυστυχώς δεν το ξέρει ο κόσμος. Κάποτε ήταν απλά τσίπουρο με γλυκάνισο. Σήμερα που υπάρχει η δυνατότητα να έχουμε οινόπνευμα από σιτάρι και όχι μόνο από σταφύλι που ό,τι και να του κάνεις κρατάει τον χαρακτήρα του, σήμερα λοιπόν βγαίνουν καταπληκτικά ούζα. Δεν είναι προϊόν χημείας. Τα μηχανήματα ελέγχουν απόλυτα τις θερμοκρασίες και μας δίνουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Σκέψου ότι για την παραγωγή του χρησιμοποιούνται πάνω από 35 αρωματικά και βότανα. Ρίζα αγγελικής, λεμόνι, πορτοκάλι, μαστίχα, κορίανδρος, ευκάλυπτος, γλυκάνισος, μάραθος, αστεροειδής, κανέλλα, γαρύφαλλο, φλαμούρι, μέντα και τόσα άλλα!».

Όλα έχουν τον τρόπο τους 

Επειδή αλήθεια με έχεις πείσει, ειδικά με τα αρωματικά που αγαπώ, πες μου τον τρόπο που πίνεται το ούζο. Υπάρχει;». 

«Φυσικά! Και το κακό σερβίρισμα επίσης έκανε ζημιά στο προϊόν. Πρόκειται βασικά για απεριτίφ. Το πίνουμε ή για να μας ανοίξει την όρεξη ή για να «σβήσουμε» καλύτερα το φαγητό. Στην αρχή θέλει λίγο κρύο νερό. Έπειτα μπαίνει ο πάγος αλλά αργά. Να μη σοκάρει τα αρωματικά του. Το πάγος φουλ και μετά ούζο είναι έγκλημα για το συγκεκριμένο αλκοολούχο. Το τσίπουρο είναι πιο ανθεκτικό». 

«Εντυπωσιάστηκα πρώτα πρώτα με τη συσκευασία της παλαιωμένης μαστίχας. Βέβαια η γεύση της ομολογώ ήταν ακόμη πιο ενδιαφέρουσα για μαστίχα. Έσβησε η γλυκάδα της ζάχαρης και πήρε τη θέση της το ξηρό του ξύλου. Πολύ ιδιαίτερος συνδυασμός».  

«Η αλήθεια είναι ότι ούτε εμείς το φανταζόμασταν. Τη μαστίχα την ξεκίνησε ο προπάππους μου. Πρώτος μετά τους Χιώτες και σε συνεργασία μαζί τους. Αυτό το ποτό σήμερα είναι μοναδικό στον κόσμο. Γίνεται παλαίωση σε αλκοολούχο με ζάχαρη, σε αμερικανικό δρυ αυτό, και κάπνισμα με χαμηλό υδρατμό. Η πρώτη παραγωγή που κάναμε ήταν μόνο 600 φιάλες για να το δοκιμάσουμε. Είναι και η μοναδική μαστίχα που κατευθείαν πήρε χρυσό στο International Wine & Spirit Competition. Όπως λέμε, χωρίς δεύτερη κουβέντα».

«Θέλω να κλείσω με το παλαιωμένο τσίπουρο, που έμαθα ετοιμάζετε. Είμαι λάτρης της ιδιαίτερης γεύσης που βγάζει το βαρέλι». 

«Θα ξεκινήσω με το ότι εδώ και χρόνια παράγουμε τσίπουρο από σταφύλια ποικιλίας Αμβούργου. Για το παλαιωμένο μας ωστόσο επιλέξαμε τη γιαννιώτικη ποικιλία Ντεμπίνα. Τρία χρόνια περίμενε το απόσταγμα στο βαρέλι και σήμερα είναι έτοιμο για εμφιάλωση. Ακόμη και η συσκευασία θα έχει Ηπειρώτικο χαρακτήρα με ένα υφαντό του τόπου μας. Θεωρώ, και θα το δεις, ότι έγινε ωραία δουλειά…». 

Εδώ σημειώνω, στα πρακτικά σαν, την υπόσχεση του Βαγγέλη να έχω ένα από τα δέκα πρώτα μπουκάλια που θα εμφιαλωθούν. Verba volant, scripta manent», όπως λέει και η λατινική παροιμία για τα γραπτά που μένουν. Και στη φωναχτή σκέψη που έκανα για να κρατήσω ανέπαφο το μπουκάλι που θα μου σταλεί, μου άρεσε η παρένθεση του Βαγγέλη: «τα καλά δεν τα αφήνεις ποτέ να περιμένουν». Μου κάνει  και ωραίο κλείσιμο στο story του. 

Ποτοποιία Γάτσιος: 6^ο χλμ Άρτας – Νεοχωρίου, 2681027594