NOLOποτά: Υποχρέωση ή συνειδητή επιλογή;

Δύο σημαντικά φαινόμενα σχετικά με το αλκοόλ παρατηρήθηκαν το διάστημα αυτό των σχεδόν δύο χρόνων από το ξέσπασμα της πανδημίας. Δύο τάσεις που αναδιαμόρφωσαν τις συνήθειες και την καθημερινότητά μας στην κατανάλωση αλκοόλ, είτε εντός σπιτιού είτε στα μπαρ. Δυνάμεις που θεωρητικά δρουν αντίθετα ως διελκυστίνδα, κατεβάζοντας και ανεβάζοντάς την κατ’ όγκο παγκόσμια κατανάλωση αλκοόλ, οι οποίες όμως φαίνεται πως αφορούν διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και ομάδες διαφορετικού μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Η μία είναι αυτή που δείχνει ότι αυξήθηκε η παγκόσμια κατανάλωση σε αλκοόλ, εκείνη όμως που μας ενδιαφέρει στο παρόν άρθρο είναι η αύξηση της ζήτησης για ποτά χωρίς ή με λίγο αλκοόλ, αυτά που έγιναν γνωστά διεθνώς με το ακρωνύμιο NOLO (No/LowAlcohol). Και φυσικά, τα κίνητρα αυτών που την υιοθετούν.

Σύμφωνα με επίσημες έρευνες η παγκόσμια κατανάλωση κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκε. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε έντονα σε χώρες με ασταθές οικονομικοπολιτικό πλαίσιο και σε ομάδες πληθυσμού με χαμηλό βιωτικό επίπεδο. Εδώ όμως, αφενός, παρατηρείται ένα πολύ σημαντικό στοιχείο· ιδιαίτερα στις δυτικές χώρες, επιθυμία της πλειονότητας αυτών που καταναλώνουν αλκοόλ είναι η μείωσή του. Στην τριετία 2018-2021 ένα ποσοστό που κυμαίνεται 52% με 80% επιθυμεί να αλλάξει την καθημερινότητά του σε σχέση με το αλκοόλ, καταναλώνοντας μικρότερες ποσότητες.

Αφετέρου, ειδικά μεταξύ των νεαρών ενηλίκων, παρατηρείται τόσο το φαινόμενο της πλήρους αποχής από το αλκοόλ (το 25% των νεαρών ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο) όσο –και πιο σημαντικά– της συνειδητής επιλογής στην κατανάλωση από ολόκληρο το φάσμα των αλκοολούχων ποτών (0%-50% αλκοολικών βαθμών).

Η κατηγορία των ποτών χωρίς ή με λίγο αλκοόλ, στην οποία όλα αυτά τα χρόνια κυριαρχούσαν οι μπίρες χωρίς αλκοόλ, έχει εδώ και λίγο καιρό έναν νέο παίκτη – τα αποστάγματα χωρίς αλκοόλ και τα κοκτέιλ με λίγο αλκοόλ. Και οι καταναλωτές δείχνουν παγκοσμίως την προτίμησή τους σε αυτά, αυξάνοντας κάθε χρόνο με διψήφιο αριθμητικό ποσοστό την κατανάλωσή τους.

Δυστυχώς από την Ελλάδα δεν έχω βρει κάποια επίσημη έρευνα σχετικά με την ανταπόκριση των καταναλωτών στην κατηγορία των NOLOποτών, παρ’ όλα αυτά ολοένα και περισσότερα μπαρ και εστιατόρια ενσωματώνουν αντίστοιχες επιλογές στα μενού τους. Δεν θα μπορούσε αυτό να συμβαίνει τυχαία.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον συγκεκριμένο τομέα και η δημιουργικότητα των παραγωγών έχουν δημιουργήσει προϊόντα που μιμούνται εξαιρετικά τη γεύση και τα αρώματα των αλκοολούχων αποσταγμάτων, προσφέροντας στον καταναλωτή μια σπουδαία εναλλακτική. Και οι προβλέψεις για εκείνους που επένδυσαν νωρίς στη συγκεκριμένη κατηγορία είναι υπέρλαμπρες. Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, προβλέπεται πως μέχρι το 2024 τα ποτά χωρίς ή με λίγο αλκοόλ θα αναπτυχθούν μέχρι και 34% σε όγκο κατανάλωσης, ενώ σε τζίρο έως και 400%! Τι όμως πυροδότησε μια τέτοια παγκόσμια τάση;

Ό,τι δεν κατάφερε να πετύχει η ποτοαπαγόρευση στις ΗΠΑ το 1920, καταγράφοντας το μεγαλύτερο ίσως φιάσκο στη νομοθετική ιστορία τους, φαίνεται πως το γέννησαν οι κοινωνικές ζυμώσεις. Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση της υγιεινής διατροφής, στο πλαίσιο της γενικότερης ευζωίας, οι νεότερες γενιές φαίνεται πως αποφασίζουν bona fide να καταναλώσουν λιγότερο αλκοόλ. Ακόμη πιο σημαντικό όμως, τις περισσότερες φορές το κάνουν χωρίς αυστηρούς αυτοπεριορισμούς και χωρίς καμία διατροφική, κοινωνική ή θρησκευτική ταμπέλα, παρά έχοντας ως μοναδικό τους οδηγό την αυθεντική ενσυνείδηση.

Οι νεαροί ενήλικες φαίνεται πως πλέον επιλέγουν, συνειδητά, προϊόντα και υπηρεσίες με γνώμονα τόσο την απόλαυση όσο και τη διαφάνεια, την αειφορία στην παραγωγή και φυσικά την προσωπική τους υγεία. Ενημερώνονται, ακούν και συζητούν για τις επιλογές τους και επαναφέρουν για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες το «πίνειν κατά περίσταση», υιοθετώντας και στην κατανάλωση αλκοόλ κάτι αντίστοιχο με το διατροφικό flexitarianism, που εξυμνείται παγκοσμίως και που απέχει παρασάγγας από το δογματικό veganism/vegetarianism.

Οι σύγχρονοι καταναλωτές έχουν σταματήσει να είναι δέσμιοι των «πρέπει» της όποιας κοινωνικής ή διατροφικής και μη σέχτας. Επιθυμούν να διαθέτουν πληθώρα νόστιμων, τίμιων και αειφόρων επιλογών –ναι, ακόμη και στο ποτό– και το δείχνουν με την παγκόσμια αυτή τάση την οποία τρέχουν να προλάβουν πολυεθνικές εταιρείες και μικροί παραγωγοί. Μπορούν κάλλιστα να απολαύσουν ένα σκωτσέζικο single malt ουίσκι παρέα με τους φίλους τους, ένα γκουρμέ κοκτέιλ που θα τους προτείνει ο αγαπημένος τους μπάρμαν, μια μπίρα ή ένα ποτήρι κρασί για το φαγητό, ένα χαμηλό σε αλκοόλ spritz κάτω από τον μεσογειακό ήλιο ή ένα ποτό χωρίς καθόλου αλκοόλ, προκειμένου να μετριάσουν την εβδομαδιαία τους κατανάλωση, ώστε να καταφέρουν να αυξήσουν τις γυμναστικές τους επιδόσεις. Και το κάνουν αυθεντικά και ανεπιτήδευτα.

Και ενώ πολλοί μπορεί να καταναλώνουν πλέον περισσότερα αλκοολούχα στο σπίτι, η επιθυμία ολοένα και περισσότερων, ενσυνείδητων καταναλωτών για μείωση της πρόσληψης αλκοόλ οδηγεί στην αυξανόμενη ζήτηση για καινοτόμα προϊόντα χωρίς ή με λίγο αλκοόλ. Και, φυσικά, η αγορά βρίσκεται εκεί για να τα προσφέρει.

Αν δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ, ίσως τώρα να είναι η ώρα. Η ελληνική εταιρεία Roots έχει δημιουργήσει δύο εξαιρετικά βερμούτ χωρίς αλκοόλ, η βρετανική Seedlip δηγεί την κούρσα με τα αποστάγματα χωρίς αλκοόλ της –τα οποία είναι ακριβά μεν, πεντανόστιμα δε– και το Anaperitivo, ένα ψαγμένο απεριτίφ χωρίς αλκοόλ από την Κοπεγχάγη, το οποίο δυστυχώς δεν είναι ακόμη διαθέσιμο στην Ελλάδα, θα σας προσφέρει γεύσεις και αρώματα χωρίς το «βάρος» του αλκοόλ.