Αλέξανδρος Γκικόπουλος: Ο Έλληνας που επέστρεψε από την Καραϊβική

Eνα νέο ρούμι θα κυκλοφορήσει τις επόμενες εβδομάδες στην αγορά. Και θα έχει το πρόσωπο ενός Έλληνα επάνω στη φιάλη. Ο Αλέξανδρος Γκικόπουλος μπορεί να μην είναι πειρατής –αν και θα μπορούσε–, είναι όμως ένας από τους πιο γνωστούς και επιδραστικούς bartenders της Αθήνας, ο οποίος μάλιστα από το τελευταίο του ταξίδι στην Αγία Λουκία της Καραϊβικής έφερε στην Ελλάδα ένα ολόκληρο βαρέλι με ρούμι, το οποίο και εμφιάλωσε σε 361 φιάλες. Μαζί του έφερε γεύσεις, εικόνες και μια ντουζίνα ιστορίες με πρωταγωνιστή αυτό το μαγικό απόσταγμα από ζαχαροκάλαμο.

Το ζαχαροκάλαμο πρωτοκαλλιεργήθηκε στην Ινδονησία και στη Νέα Γουινέα ως τροφή για τα γουρούνια. Σαφέστατα, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως αρκετούς αιώνες αργότερα θα ευθυνόταν για ουκ ολίγες κοινωνικοπολιτικές ζυμώσεις, ούτε πως θα αποτελούσε βασικό συστατικό της διατροφής ολόκληρου του πλανήτη. Η επεξεργασία του για την παραγωγή ζάχαρης ξεκίνησε στην Ινδία από τους Άραβες –σήμερα το 79% της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης προέρχεται από την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου–, όμως οι Ευρωπαίοι ήταν αυτοί που το έφεραν πρώτοι στη Γηραιά Ήπειρο και στη συνέχεια, με τον Χριστόφορο Κολόμβο, στην Καραϊβική, όπου το κλίμα ήταν πιο ευνοϊκό για καλλιέργεια.

Η συνέχεια, λίγο-πολύ, γνωστή. Το σκλαβοπάζαρο του εμπορικού τριγώνου μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Νέου Kόσμου διήρκεσε τρεις αιώνες, προκειμένου να συντηρήσει την ολοκαίνουργια οικονομία που άνθησε στην Καραϊβική και που στιγμάτισε την αποικιοκρατία. Μεταξύ τυρού και αχλαδίου δημιουργήθηκε και το ρούμι. Χρησιμοποιώντας το υποπροϊόν της διαδικασίας παραγωγής της ζάχαρης, τη μελάσα, σκλάβοι στις φυτείες του ζαχαροκάλαμου και Ευρωπαίοι άποικοι βρήκαν πως αυτή μπορεί να ζυμωθεί σε αλκοόλ και να αποσταχθεί, προκειμένου να συγκεντρωθεί το ποσοστό του αλκοόλ. Μέσα από τα σπάργανα του δουλεμπορίου ακόμα ένα νέο προϊόν είχε μόλις γεννηθεί.

Το ρούμι από την Καραϊβική έγινε γνωστό σε όλον τον κόσμο. Πειρατές και καραβοκύρηδες το μετέφεραν από νησί σε νησί, μερικές φορές και πίσω στην Ευρώπη. Ο Αλέξανδρος Γκικόπουλος επισκέφθηκε ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Καραϊβικής, την Αγία Λουκία, και έφερε στα πάτρια εδάφη ένα ολόκληρο βαρέλι ρούμι. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ο Αλέξανδρος επισκέφθηκε για πρώτη φορά τις εγκαταστάσεις παραγωγής του ρουμιού Chairman’s Reserve, στην Αγία Λουκία, το 2017. Τη δεύτερη φορά που βρέθηκε στην «Ελένη των Δυτικών Ινδιών», γνωρίστηκε και με τον cellar master του Chairman’s Reserve, τον Cyril Mangal.

Με τον υπεύθυνο των βαρελιών, μέσα στα οποία ωριμάζουν τα αποστάγματα μελάσας και χυμού ζαχαροκάλαμου που χρησιμοποιεί το Chairman’s Reserve, είχε μια πρώτη κουβέντα για το πρότζεκτ που έμελλε να ολοκληρωθεί μερικά χρόνια αργότερα. Ο Αλέξανδρος Γκικόπουλος περιηγήθηκε στο κελάρι με τα βαρέλια, τα άνοιξε, δοκίμασε και διάλεξε αυτά που του άρεσαν πιο πολύ. Τα χρόνια που μεσολάβησαν οι υπεύθυνοι παραγωγής έστελναν ανά εξάμηνο δείγματα από την Αγία Λουκία στην Αθήνα από τα βαρέλια που είχε διαλέξει ο Αλέξανδρος, προκειμένου εκείνος να παρακολουθήσει την εξέλιξη της ωρίμανσης του αποστάγματος. Από αυτά τα δείγματα διάλεξε ένα. Και αποφάσισε να εμφιαλώσει ολόκληρο το βαρέλι του σε 361 φιάλες.

Το Chairman’s Reserve Master’s Selection for Alexandros Gkikopoulos είναι ένα ρούμι από την Αγία Λουκία, λοιπόν, απόσταγμα μόνο από μελάσα (συνήθως στο Chairman’s ανακατεύουν αποστάγματα μελάσας και χυμού ζαχαροκάλαμου), εννέα ετών ωρίμανσης και εμφιαλωμένο στους 45,9% αλκοολικούς βαθμούς. Στις πιο geeky πληροφορίες, το ταξίδι του συγκεκριμένου ρουμιού ξεκίνησε με τη μελάσα να ζυμώνεται επί 36 ώρες σε ανοικτή δεξαμενή, με τους «άγριους» ζυμομύκητες να κάνουν πάρτι βουτώντας στις δεξαμενές, ενώ για την απόσταξη χρησιμοποιήθηκε μόνο η διπλή αποστακτική στήλη τύπου Coffey, η μοναδική συνεχούς απόσταξης στο νησί.

Το απόσταγμα στη συνέχεια μπήκε σε βαρέλια 250 λίτρων που πριν περιείχαν μπέρμπον και πέρασε τα πρώτα εννέα χρόνια της ζωής του. Όσα λίτρα γλίτωσαν από το «Μερίδιο των Αγγέλων»* της Καραϊβικής βγήκαν το 2020 από το βαρέλι της αμερικανικής δρυός και στους 64,9% αλκοολικούς βαθμούς. Στο ώριμο πλέον απόσταγμα προστέθηκε νερό και μόνο, μέχρι εκείνο να φθάσει τους 45,9% αλκοολικούς βαθμούς, σημείο ιδανικό, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Γκικόπουλο, ώστε να εκφράσει τα αρώματα που εκείνος ήθελε και να αποτελεί ταυτόχρονα και ένα ρούμι που θα μπορεί να το πιει ο καθένας.

Με τον Αλέξανδρο συμφωνήσαμε να βρεθούμε ένα απόγευμα σε ένα αγαπημένο μας μπαρ στην Αθήνα, ώστε να ανοίξουμε μία από τις 361 φιάλες, λίγο πριν οι υπόλοιπες διατεθούν σε επιλεγμένες κάβες σε όλη την Ελλάδα. Και κάπως έτσι, μεταφερθήκαμε νοητά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σε μαγικές συναντήσεις με πειρατές και καραβοκύρηδες, κάτω από τον ήλιο των Τροπικών. Όχι κι άσχημα για ένα μουντό, χειμωνιάτικο απόγευμα καθημερινής στην Αθήνα.

*«Μερίδιο των Αγγέλων» αποκαλείται λυρικά στον χώρο της διεθνούς ποτοποιίας το ετήσιο ποσοστό του αποστάγματος που εξατμίζεται μέσα από τα βαρέλια στα οποία αυτό ωριμάζει. Ο θρύλος θέλει αυτή η ποσότητα να πηγαίνει στον ουρανό για να την απολαύσουν οι άγγελοι.