Όσα μάθαμε (κι ήπιαμε) στο «Ελληνικό Απόσταγμα 2018»

Η φετινή χρονιά της έκθεσης Ελληνικά αποστάγματα είχε πολλές εκπλήξεις. Η μεγαλύτερη ήταν βέβαια το εγχείρημα να συνδεθούν τα ποτά, ούζα, τσίπουρα και αποστάγματα με τα συναισθήματα που προκαλούς, έτσι όπως αποτυπώθηκαν στα ελληνικά λαϊκά τραγούδια. Κι ήταν μι υπέρβαση να ξεπεραστεί η γαστριμαργική εμπειρία, που όντως με την εξέλιξη που έχουν υποστεί τα σύγχρονα αποστάγματα είναι μεγαλειώδης, αλλά θα έπρεπε να υπενθυμιστεί ότι ο πρωτεύων ρόλος των ποτών είναι άλλος.

Τα ποτά και τα αποστάγματα ανοίγουν την όρεξη, είναι συνοδευτικά ωραίων μεζέδων, φτιάχνουν τη διάθεση, απογειώνουν την αυτοπεποίθηση, απελευθερώνουν τα συναισθήματα, αλλά λειτουργούν και ως καταπραϋντικά κατά της στενοχώριας, της θλίψης και της απογοήτευσης, και που ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές μας οδηγούν σε λυτρωτικές οδύνες. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί λαϊκοί στιχουργοί και συνθέτες γράψανε πολλά τραγούδια εξυμνώντας το ούζο και το τσίπουρο ως τα πιο λαϊκά και αρχέγονα ποτά.

Τα επώνυμα ελληνικά αποστάγματα σήμερα βρίσκονται σε φάση ποιοτικής αναβάθμισης και κερδίζουν μέρα με τη μέρα τον Έλληνα καταναλωτή, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες που καθημερινά αντιμετωπίζουν στην αγορά (απίστευτα υψηλή φορολόγηση, αθέμιτος ανταγωνισμός από το χύμα τσίπουρο και το λαθραίο οινόπνευμα).

Τσίπουρα, τσικουδιές, ούζα, premium ούζα και τσίπουρα διπλής και τριπλής απόσταξης, ελληνικά αποστάγματα σταφύλης και άλλων φρούτων, μπράντι και ηδύποτα (λικέρ) –μακριά από τα ανώνυμα έως και επικίνδυνα για την υγεία χύμα προϊόντα- είναι τα ελληνικά τυποποιημένα αποστάγματα και ηδύποτα που παράγονται από καταξιωμένους αποσταγματοποιούς και διακρίνονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την ποιότητα όσο και τη συσκευασία τους.

Στην Αίγλη Ζαππείου –στον ιστορικό χώρο που από το 1905 λειτουργούσε για πολλά χρόνια ως καφενείο, δηλαδή ως ο πιο παραδοσιακός χώρος κατανάλωσης ελληνικών αποσταγμάτων –και συγκεκριμένα στην Αίθουσα Ολυμπία έγινε την Κυριακή 21/01/2018 η έκθεση «Ελληνικό Απόσταγμα 2018» από την εταιρεία Vinetum (Οινόραμα, Διονύσια, Αφρός και Φυσαλίδες, Ζυθογνωσία κ.α.).

Από τη βόλτα μας στα περίπτερα της έκθεσης εντυπωσιαστήκαμε από το υψηλό επίπεδο των εταιρειών που συμμετείχαν, αλλά και από το πλήθος κόσμου ο οποίος ανακαλύπτει σιγά-σιγά τα μικρά αυτά διαμάντια, αφήνοντας στην άκρη τα χύμα αποστάγματα που πολλές φορές είναι τόσο επικίνδυνα για την υγεία (στις ιδιωτικές οικογενειακές αποστάξεις είμαι παρών στις καζανιές και στα φιλέματα και στα γλέντια τους, αλλά αυτές γίνονται από ανθρώπους που φτιάχνουν σούμες ή τσίπουρα για να το πιουν οι ίδιοι με την παρέα τους. Κανείς δεν γνωρίζει το χύμα στην αγορά από πού προέρχεται).

Επίτιμος καλεσμένος στην εκδήλωση ήταν ο θρυλικός αποσταγματοποιός Ανέστης Μπαμπατζιμόπουλος, που με τον γνωστό, ανεπανάληπτο, γλαφυρό τρόπο του μετέφερε τη σοφία και τις γνώσεις του για το ελληνικό απόσταγμα στο κοινό της εκδήλωσης. Εκτός των ιστορικών στοιχείων –τη μετεξέλιξη της ρακής από το Βυζάντιο και την Οθωμανική αυτοκρατορία σε ούζο και τις διαφοροποιήσεις μεταξύ τους- που λίγο-πολύ για τους φίλους των αποσταγμάτων είναι γνωστά, από την αφήγησή του συγκράτησα τa εξής:

«Στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του ’50 υπήρχαν 167 εγγεγραμμένοι ποτοποιοί. Κάθε ποτοποιείο ήταν κι ένα μικρό μεζεδοπωλείο με τον μεζετζή να τηγανίζει σαρδέλες, πιπεριές και να προσφέρει τα ούζα με ελιές, τομάτες, αγγούρια. Εγώ από μικρός στον κόσμο των μεγάλων, πουλούσα ούζο, ποτήρι-ποτήρι, γύρω στα 70 κιλά την ημέρα! Και η τελετουργία ήταν η εξής: Το πρωί μέχρι τις 11.00 ο κόσμος ανάκατος, δικηγόροι, αραμπατζήδες, γιατροί, αχθοφόροι, έπιναν το κονιακάκι τους. Μετά άρχιζε η ώρα του ούζου και μετά, περασμένες 15.00, ξεκινούσε η ρετσίνα για το φαγάκι. Κι όσο το κρασί ήταν γιοματάρι –άρα φίνο (κι ανοξείδωτο)- οι μεζέδες ήταν εκλεπτισμένοι. Όσο όμως κατέβαινε, οι μεζέδες γινόταν πιο έντονοι για να σώσουν την οξείδωση.

»Το ούζο με το γλυκάνισο πηγαίνει με τα θαλασσινά και τα ψαράκια (και με τη μυρωδιά της θάλασσας και το φως του ήλιου θα πρόσθετα εγώ), ενώ το τσίπουρο πάει πιο πολύ με τα γήινα, όσπρια, κρέατα, αλλαντικά…και το τσίπουρο με γλυκάνισο με όλα!» Περισσότερα.

*Για το ούζο διαβάστε εδώ.
**Για το τσίπουρο διαβάστε εδώ.