Του Ξάιδου τα γλυκά, της Τούμπας το καμάρι

Κάθε φορά που ο δρόμος με βγάζει στη Λαμπράκη (μετάφραση: η Τσιμισκή της Τούμπας, με ολίγη και από Λαδάδικα, εφόσον εδώ διαδραματίζονται καθημερινά σκηνές αχαλίνωτου σόπινγκ και μαζικής εστίασης), ο αξιακός βιολογικός μου κώδικας λαμβάνει σήματα πανομοιότυπα με αυτά που εισπράττω όταν βρίσκομαι στο κέντρο: Όραση και ακοή επικεντρώνουν σε διπλοπαρκαρισμένα και new age μπεργκεράδικα, κόντρα στα κλασικά τουμπιώτικα σουβλατζίδικα του παλιού καιρού, τυροπιτάδικα, τιμή και δόξα στου Famous Rooster την κότα, πλήθος από κοντοσουβλακερί (να μου ζήσεις, Τσολιά μου!), glossy ή low cost ρουχάδικα, καλλυντικάδικα, μικροβιολογικά εξεταστικά κέντρα, φαρμακεία και της πολυκοσμίας το ανάγνωσμα. 

Αυτή είναι η Λαμπράκη, στην οποία άλλη μια προσομοίωση που ταιριάζει, πλην της Τσιμισκή γωνία με Λαδάδικα, είναι και αυτή της πλατείας Αριστοτέλους. Η πιο κεντρική λεωφόρος της Τούμπας είναι τίγκα στα καφεϊνάδικα με άλλα να υπακούουν στις σικ χωροταξίες του κανόνα που θέτουν οι επώνυμες αλυσίδες κι άλλα παρελαύνουν σε διάταξη παλιάς καλής «καφτέριας», χύμα κατάσταση με ατόφιες εικόνες από τον παλιό κόσμο του φραπεδοαράγματος. Προσοχή: το σημερινό Mixtape, δεν είναι μια περιήγηση στην Τούμπα, που για να καταγράψεις και να αναλύσεις την allure της απαιτείται σύμπραξη πολλών ειδικοτήτων, Ιστορία, Εθνογραφία, Αρχαιολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία και φυσικά ενδελεχής μελέτη όλου του αρχείου της εμβληματικής εφημερίδας Σπορ του Βορρά που έκλεισε. Μια γρήγορη περασιά σας έκανα στον κόσμο της Γρηγορίου Λαμπράκη, όπως τη χάζευα διασχίζοντάς την από την αρχή της [Παλιό Ιταλικό Νοσοκομείο-Λοιμωδών, Λεκεδαιμόνιος (τι μαγικό όνομα για dry cleaning services) και Εκκλησία Αγίας Βαρβάρας], ώσπου να φτάσω στην άκρη της. Εκεί που η Λαμπράκη τελειώνει και ξεκινά η 17η Νοεμβρίου και η νεόδμητη Πυλαία, όπως θεωρούνται πλέον τα Κωνσταντινουπολίτικα, με το ζαχαροπλαστείο του Ξάιδου να στέκει ακριβώς στην κόψη των συνόρων, όπως παλιά το Check Point Charlie χώριζε τα δύο Βερολίνα. 

Κανονικά θα έπρεπε να πω «του νέου Ξάιδου», του πιο λάουντζ, του πιο κοσμικού, με τα τραπεζάκια και την πιο πατισερί εσάνς που βγάζει, σε αντίθεση με τον Ξάιδο της Περραιβού. Ο Ξάιδος Περαιβού, η μάνα να τον πω, το ξεκίνημα της αυτοκρατορίας, είναι από εκείνα τα παλιά, τα βίνταζ, τα παλιοκαιρίσια τα ζαχαροπλαστεία, τέρμα αδυναμία μου. Το «Ξάιδος νά ’ναι κι ό,τι να ’ναι» ισχύει απολύτως για περίπτωση της φίρμας, που, από το 1972 που πρωτάνοιξε στην Αγίου Δημητρίου ως Τοπάζ και στη συνέχεια στην Περραιβού (γωνία με Πανταζίδου), ως και σήμερα που στο χλιδάτο υποκατάστημα της Λαμπράκη με έξοδο για Περιφερειακό, γίνεται το έλα να δεις. 

Προπαγανδίζω: αυτό είναι το πιο αγαπημένο ζαχαροπλαστείο της Άνω Τούμπας, με πρωινές τυροπιτοκουρουσφολιάτες που σκοτώνουν, Πολίτικα σιροπιαστά που φέρνουν δάκρυ, τάρτες, τούρτες και πάστες που, αν είσαι γλυκατζής, μεταδημοτεύεις για να ζήσεις δίπλα τους. Και φυσικά από εδώ προμηθεύομαι το Ξάιδος τσουρέκι φετίχ, μια πλεξούδα που λίγες στη Θεσσαλονίκη τολμούν να το κοιτάξουν στα μάτια το αυγό και το μαστιχωτό μαχλέπι της. 

Για τους κατέχοντες βαθιά την ιστορία της θεσσαλονικιώτικης γλυκοσύνης, η κυρία Σοφία κι ο κύριος Σταύρος πριν ανοίξουν τον Ξάιδο, ιερουργούσαν στο διάσημο Τοπάζ της Αγίας Δημητρίου, εξίσου μεγάλο κεφάλαιο της γευστικής μνήμης της πόλης. Φωτογραφίζω την κυρία Σοφία ανάμεσα σε Πασχαλινά αυγά (ε-ε-έρχεται!), κέικ, ζαχαρωτά, ποτά (άλλος ένας λόγος που αγαπώ τα βίνταζ ζαχαροπλαστεία είναι και το ότι διαθέτουν λικέρ store) και φυσικά τα αδιανόητης γευστικής αξίας σκαλτσούνια της. Η ζαχαροπλαστική μουσειολογία του μέλλοντος θα πρέπει να αφιερώσει μια ειδική πτέρυγα για τα σκαλτσούνια του Ξάιδου και για το χαμόγελο της κυρίας Σοφίας. Την αγαπώ, όπως και την οδό Περραιβού, που δεν είναι της παρούσης να αναλύσω τους ιδιαίτερους λόγους που ο δρόμος μου δημιουργεί τέτοιες συναισθηματικές αναταράξεις, σε σημείο που βάφτισα Άλκη Περραιβό τον πρωταγωνιστή του τελευταίου μου μυθιστορήματος. 

Το μόνο που θέλω είναι να αφιερώσω το σημερινό σημείωμα σε όλους τους γλυκατζήδες Θεσσαλονικιούς, που για μια τζούρα ευτυχίας Ξάιδου κάνουν ταξίδι ως την Τούμπα για να τη γευτούν.

Ζαχαροπλαστεία Ξάιδος: 17ης Νοέμβρη 1, 2310906906 και Χ. Περραιβού 13, 2310930116