Αλλάζει το φαγητό ή αλλάζουμε εμείς όσο μεγαλώνουμε;

Φίλος ο οποίος έσκιζε τις ζαμπονοτυρόπιτες δύο-δύο όσο ήμασταν έφηβοι και νέοι, τα τελευταία περίπου δέκα χρόνια δεν μπορεί να φάει «ζύμες», ψητό ζυμάρι, αποφεύγει οτιδήποτε σε πίτα: του κάθονται βαριές οι πίτες κάθε είδους, δεν καταφέρνει να τις χωνέψει, ταλαιπωρείται όταν υποκύπτει στον πειρασμό, οπότε τις έχει κόψει για να ησυχάσει. Κατά τα άλλα, ο φίλος μου είναι στην κατηγορία «όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει» - εκτός από τυρόπιτες, σπανακόπιτες κλπ, που είναι καταστροφή για τη χώνεψη και την ηρεμία του. Άλλη φίλη δεν τρώει σπόρια, σουσάμια και οτιδήποτε περιέχει ξηρούς καρπούς, μικρούς, γιατί καρύδια, φιστίκια και κόκονατ, πχ, τα αντέχει. Κάμποσα φιλικά μου άτομα έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, που δεν την είχανε όταν ήτανε νέα αυτά τα ίδια άτομα, η δυσανεξία η άτιμη αναπτύχθηκε λόγω ηλικίας. Έχω φίλο που είναι πολυσυλλεκτικός στο φαγητό, δεν τρώει τηγανιτά, σάλτσες, σπόρια, γλουτένη, αυγά και «ζουμερά πράγματα», δηλαδή σουπο-ειδή. Είναι να απορεί κανείς πως καταφέρνουμε να τρώμε παρέα, όταν καθόμαστε όλοι αντάμα σε ένα τραπέζι…

Πώς αλλάζει το φαγητό που τρώμε όσο μεγαλώνουμε;

Βέβαια μιλάω από τη ριψοκίνδυνη θέση του επίσης πολύ παράξενου ανθρώπου: δεν τρώω τηγανιτά φαγητά χρόνια τώρα, εκτός αν είναι ψάρια, οπότε κάνω μια εξαίρεση, ούτε τα περισσότερα αλλαντικά, ούτε μακαρόνια επειδή δεν μου αρέσουν. Οι τρεις αυτές βασικές παραξενιές μου είναι παλιές, τις κουβαλάω εδώ και πολλές δεκαετίες – το μόνο που άλλαξε με την ηλικία είναι η (μη) ανοχή στο αλκοόλ η οποία αυξήθηκε κατακόρυφα (=όσο λίγο και να πιώ, έχω πονοκέφαλο όλη τη νύχτα και ξυπνάω λες και ήπια όλη την κάβα σε Βανδή/Ρέμο). Επίσης, ένα βράδυ που έφαγα σούσι κάπως αργά, το ένοιωθα να κολυμπάει μέσα μου μέχρι το μεσημέρι της επόμενης μέρας. Αργά το βράδυ, αν πρέπει να φάω κάτι επειδή πεινάω, φροντίζω να είναι ανάλαφρο, συχνά γιαγιαδέξ, και σίγουρα όχι σούσι, ή τουλάχιστον όχι μετά τις 10.00 μμ. Ή 10.30; Ίσως 11.00 μμ.; Πάντως υπάρχει κάποιο χρονικό όριο βραδινής ώρας πέρα από το οποίο ό,τι και να φας σου κάθεται σαν κοτρώνα, εκτός αν είναι φιδές, τραχανάς ή γιαούρτι. Πιο γιαγιαδέξ, πεθαίνεις.  

Οι φίλες και φίλοι μου, κοντά στη δική μου ηλικία κατά το «πέντε πάνω, πέντε κάτω», τα φιλικά μου πρόσωπα που ξεκίνησαν με μηδέν παραξενιές, δυσανεξίες και διατροφικές απαγορεύσεις στα 20-25 τους, έχουν αναπτύξει ένα σκασμό «θέματα», και δεν αναφέρομαι καν στα στάνταρ (περιορισμό ζάχαρης και αλατιού π.χ. για λόγους υγείας). Αν τύχει να βήξει κάποιος, ακούει από την ομήγυρη ότι σίγουρα έχει οισοφαγική παλινδρόμηση, πολύ συνηθισμένη πάθηση από τα 60 και πάνω, και πολύ ενοχλητική, από ό,τι ακούω. Οι δυσπεψίες είναι πέντε τον παρά, μαζί με τις δυσανεξίες. Το στομάχι μάλλον είναι το πρώτο όργανο που βαράει μπιέλες, με το έντερο, αυτή τη μουχρίτσα, λεπτό και παχύ, να ακολουθεί πιστά, μη τυχόν και χάσει καμιά τελεία. Οι γαστρικές διαταραχές συνοδεύονται από εντερικές διαταραχές, με κολικούς, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ξαφνικούς πόνους/σφάχτες και ενοχλήσεις μετά από φασολάδα/καυτερή πιπεριά/φάβα/φακή/λαχανοντολμάδες. Δηλαδή, ήμαρτον. Για ένα φαί μιλάμε, και περάσαμε σε ιατρικό ανακοινωθέν.

Όσο μεγαλώνεις, βάζεις φρένο στις διατροφικές σου συνήθειες

Αναγκαστικά, καθώς μεγαλώνεις και απολαμβάνεις τις πολλές χαρές της προχώ ηλικίας σου, προσέχεις περισσότερο τι σκατά τρως. Προσέχεις τι τρως με τρόπο που δεν πρόσεχες ποτέ, και που δεν φανταζόσουν ποτέ ότι θα προσέξεις. Ρωτάς αν η σαλάτα έχει ηλιόσπορο ή μπατιρόσπορο, αν η γαρίδα μέσα στο ρολάκι σούσι είναι τηγανητή (ναι). Αν η πιπεριά είναι πολύ ή μέτρια καυτερή, αν τα κρεμμύδια είναι σοταρισμένα ή τηγανισμένα, αν η φακή μπελούγκα είναι μαλακή ή σαν σκάγια αεροβόλου. Τρως πιο αργά, μασάς προσεκτικά, και καταναλώνεις μικρότερες ποσότητες. Έχω φίλο που τρώει τις ίδιες και μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές τις οποίες έσκιζε στα τριάντα του, αλλά ο γιατρός του σκοτώνεται ότι πρέπει να χάσει βάρος… και το βάρος είναι άλλο ένα χούι της προχώ ηλικίας: το παίρνεις εύκολα και το χάνεις δύσκολα, οπότε, αν υποθέσουμε ότι δεν έχεις άλλους λόγους να προσέξεις, τότε τουλάχιστον σκέφτεσαι το έξτρα βάρος ή/και τον γιατρό σου, και προσέχεις να μην περιδρομιάζεις ένα βόδι στην καθισιά.

Όλα αυτά ακούγονται  βαρετά και λιγάκι δυσοίωνα – βάζεις φρένο στις διατροφικές σου συνήθειες όσο μεγαλώνεις, προσέχεις συνέχεια, κόβεις ένα σωρό νόστιμα πράγματα αλλά ποτέ τα καταραμένα άνοστα πράγματα, πχ τα βραστά κολοκυθάκια ή το στήθος κοτόπουλου ή το νερόβραστο κοτόπουλο γενικά. Αλλά όλα στη ζωή παίρνουν την σημασία που τους δίνουμε εμείς: αν βλέπεις ως τραγικό και μεγάλο παλούκι το ότι δεν τρως τηγανιτά, γίνεται πράγματι τραγικό και παλούκι. Αν το βλέπεις σαν ένα στάδιο, μια φάση που εξυπηρετεί καλύτερα το σώμα σου κι εσένα το ίδιο το άτομο, δεν είναι τραγικό καθόλου. Η αγαπημένη συγγραφέας Αγκάθα Κρίστι, στην υπέροχη αυτοβιογραφία της, γραμμένη στα 80+ της, λέει πώς από μια ηλικία και μετά «…κόβεις τα τραγανά μήλα γιατί δεν σε βολεύουν καθόλου, είτε με τα δόντια που σου έχουνε απομείνει είτε με τη μασέλα, αλλά τρως ωραίες κρέμες, ζελέ, μους, άλλα μαλακά γλυκάκια, σοκολάτα, μέλι, νόστιμες σούπες, και ανακαλύπτεις ότι σου αρέσουν τρόφιμα που τα είχες ξεχάσει». Δεν τα λέει ακριβώς έτσι, τα μεταφέρω όπως τα θυμάμαι γιατί το βιβλίο το διάβασα όταν ήμουν 35, αλλά το νόημα είναι το ίδιο.

Έστω ότι κατάφερες με πολύ κόπο και μερικές φορές σαν από θαύμα, επειδή είχες άγιο, να περάσεις τα 60 χρόνια. Μπορείς να καμαρώνεις άνετα επειδή πρόκειται πράγματι για μεγάλη προσωπική σου επιτυχία. Μπορείς επίσης να χτυπήσεις μια, σόλο, τηγανιτή γαριδούλα, λίγες μπουκιές καβουρόψιχα, μια τηγανιτή σαρδελίτσα σε ώρα ανάγκης, αλλά όχι ολόκληρη τη μερίδα. Την έκανες με τα κρεμμυδάκια την ίδια μερίδα όταν ήσουν 25, 35, 45, ίσως και 55, τώρα μπάστα, τελείωσε εκείνη η λαμπρή, διατροφικά, περίοδος της ζωής σου και μπήκες με τα τσαρούχια σε μια άλλη, λίγο πιο στριμόκωλη περίοδο. Λαμπρή κι αυτή, απλώς όχι τόσο ξεροτηγανισμένη…