Θεματα

Oι συνταγές της ζωής μου

Ένα βιβλίο μαγειρικής με ιστορία, γεμάτο συνταγές της δικής μου ιστορίας

Μανίνα Ζουμπουλάκη
Μανίνα Ζουμπουλάκη
ΤΕΥΧΟΣ 942
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Oι συνταγές της ζωής μου

Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γράφει για τις συνταγές που συλλέγουμε στη διάρκεια της ζωής μας και τη σημασία τους

Τυχαία πρόσεξα ότι ο «τσελεμεντές», το μεγάλο βιβλίο μαγειρικής στο ράφι της κουζίνας μου, ξεχειλίζει από χαρτάκια, χαρτονάκια, σημειωματάκια και έξτρα κόλλες χαρτιού: συνταγές είτε γραμμένες με το χέρι, δικό μου ή αγαπημένου προσώπου, είτε φωτοτυπίες από βιβλία και περιοδικά, είτε εκτυπώσεις νεότερων χρόνων, από τις εκατομμύρια συνταγές του διαδικτύου. Επειδή το ίδιο το βιβλίο, η «Νέα Μαγειρική Ζαχαροπλαστική» της Χρύσας Παραδείση, ο αρχαίος μπορντό τόμος με τα κάποτε χρυσά γράμματα, έχει χάσει το δέσιμό του και παραπαίει λίγο σαν παλιά παντόφλα εδώ και χρόνια, αποφάσισα να ξεκαθαρίσω τις έξτρα συνταγές. Να πετάξω δηλαδή μισό κιλό χαρτάκια που βαραίνουν ανάμεσα στο μπρος και στο πίσω εξώφυλλο του βιβλίου ή και ανάμεσα στις σελίδες.

Οι συνταγές της ζωής μου

Δεν ξέρω αν σας έτυχε κάτι τέτοιο, μια ανάλογη εμπειρία γύρω από συνταγές με ιστορία: να πιάσετε στα χέρια σας ένα βιβλίο μαγειρικής-ζαχαροπλαστικής πενήντα και βάλε ετών, δικό σας, της μαμάς ή της γιαγιάς σας. Αν όχι, συνεχίζω ακάθεκτη, αν ναι… έχετε σταθεί κι εσείς πάνω από αντίστοιχα χαρτάκια, έχετε θυμηθεί ξεχασμένες συνταγές, έχετε αναρωτηθεί πώς/γιατί πέρασαν οχτακόσια χρόνια από την τελευταία φορά που φτιάξατε κέικ πορτοκάλι με γλάσο αμυγδάλου ή ακόμα και ταπεινά γιουβαρλάκια αυγοκομμένα (εκτός αν τα παιδιά/εγγόνια σας είναι μικρά ακόμα, οπότε οι συνταγές παραμένουν επίκαιρες). Τη «Νέα Μαγειρική Ζαχαροπλαστική», όπως γράφει στο εξώφυλλο, μου την είχε χαρίσει η γιαγιά μας η Μάο το μακρινό 1981, «για να μάθω να μαγειρεύω σωστά», όπως είχε πει, λες και έβλεπε ένα μέλλον στο οποίο ποτέ, δυστυχώς, δεν θα μάθαινα περισσότερα από τα βασικά. Το βιβλίο είναι τόσο παλιό, που η εκδότρια εταιρεία, η Βιβλιοεκδοτική, έχει εξαψήφιο τηλέφωνο (617214), και η τιμή του είναι 75 δραχμές. Περιλαμβάνει συνταγές όπως αγριόπαπια σαλμί, αγριογούρουνο ψητό κατσαρόλας, αγκινάρες μουσακά, αστακό καρντινάλ – και είμαστε ακόμα στο άλφα.

Oι συνταγές της ζωής μου

Ωστόσο… το βιβλίο το άνοιξα γιατί, σε σύντομη επίσκεψή τους, τα μικρότερα παιδιά μου ζήτησαν γιουβαρλάκια, κι είχα τόσα χρόνια να φτιάξω άξιουαλ γιουβαρλάκια, που είχα ξεχάσει πώς γίνονται. Άνοιξα κατευθείαν στη σελίδα 34, γιουβαρλάκια σούπα, επειδή στο ίδιο σημείο είχα σταματήσει πολλές φορές όσο ήταν μικρός ο πρώτος γιος μου και μετά όσο ήταν μικρά τα αδέρφια του, δηλαδή μέχρι πριν από εννιά-δέκα χρόνια. Βρήκα την κλασική συνταγή της Χρύσας Παραδείση, δίπλα στο γιουβέτσι με πάστα και το γκούλας, όπως πάντα. Κι έπειτα πρόσεξα τα χαρτάκια, τα ένθετα, τα επιπλέον, τα χειρόγραφα, τις φωτοτυπίες χωμένες όπως όπως ανάμεσα στις σελίδες. Πέταξα μάνι μάνι κάτι κομπλικέ συνταγές για αμερικάνικα μπισκότα, για κέικ με ανανά, σούπες με κουνουπίδι, κάτι περίεργες που δεν τις έχω φτιάξει ποτέ, αλλά, ποιος ξέρει γιατί, τις κράτησα είκοσι ή σαράντα χρόνια.

Συνταγές που μας έδωσαν αγαπημένοι άνθρωποι

Μετά άρχισα να πέφτω πάνω σε συνταγές με ονόματα: το κέικ σοκολάτας της κυρίας Αλίς. Ουάου! Θυμήθηκα τη γεύση, την πηχτή μαύρη σοκολάτα στο μαγικό κέικ που έφτιαχνε η Αρμένισσα φίλη των γονιών μας. Το παντεσπάνι της μαμάς μας, Νίκης – ένα από τα λίγα γλυκά που πετύχαινε, με παντεσπάνι ρολό, μαρμελάδα και ζάχαρη άχνη. Πετύχαινε και το ανάποδο κέικ με ροδάκινο, μάλλον με το ίδιο παντεσπάνι, μια και είχε πάρει το κολάι, αλλά δεν βρήκα τη συνταγή στα χαρτάκια· αντίθετα, βρήκα τα κουλουράκια με σουσάμι της θείας Άννας, σε δύο βερσιόν, από το χέρι της ίδιας της θείας και από αυτό της κόρης της – ένα ολόκληρο πακέτο βιτάμ! Έτσι εξηγείται γιατί ήταν τόσο νόστιμα αυτά τα τραγανά κουλουράκια με σχήμα μισοφέγγαρου. Βρήκα τρεις συνταγές του Μπάμπη, αγαπημένου φίλου: κρέπες, φοντάν σοκολάτας και τρούφες. Τα έχω φτιάξει και τα τρία κατά καιρούς, άλλοτε με επιτυχία, άλλοτε όχι. Οι κρέπες υπάρχουν και σε συνταγή της Σβέτλας, σχεδόν ίδιες με αυτές του Μπάμπη. Η πάστα φλώρα της Νάντιας πετάχτηκε, επειδή έχει πολλή δουλειά και δεν πρόκειται να καταπιαστώ μαζί της, ας είναι καλά η Νάντια, που έχω χίλια χρόνια να τη δω. Τα μπατόν σαλέ της Σοφίας Μ. επίσης πήρανε δρόμο, όπως και η τροπική τάρτα λάιμ της Γεωργίας, που πρέπει να ζει στην Αμερική και την έφτιαχνε υπέροχη όταν ζούσε στην Καβάλα, άρα αποκλείεται να την πετύχω στο δικό της ύψος. Πέταξα το ραβανί της Βίκυς, επειδή δεν το θυμάμαι καθόλου, αν και θυμάμαι πάντα τη Βίκυ με πολλή αγάπη. Το νόστιμο, πιτσιλωτό μαντί της γιαγιάς Μαρίκας δεν δοκίμασα να το φιλοτεχνήσω ποτέ, γιατί είναι κέντημα κανονικό, και το λάχανο σουκρούτ της γιαγιάς Μάο δεν έπιασε ως γεύση σε κανένα από τα παιδιά μου. Των οποίων ανακάλυψα συνταγή για κουλουράκια από το νηπιαγωγείο των διδύμων – την είχαμε τελειοποιήσει, γιατί στα περιθώρια, ανάμεσα στις παιδικές ζωγραφιές, έχουμε διορθώσεις με μολύβι για τον χρόνο ψησίματος· όχι παίζουμε. Το κέικ καρότο της Χριστίνας είναι ζήτημα να το έφτιαξα μία φορά – το ξύσιμο εκατό καρότων είναι χοντροδουλειά και κούραση, αδερφέ μου, για να φας ένα κομμάτι κέικ μετά, στο οποίο ούτε που το καταλαβαίνεις το παλιοκαρότο.

Ανάμεσα στα χαρτάκια βρήκα ένα ποίημα, γραμμένο στα 80s, ψάξε βρες για ποιο ατυχές γκομενικό μου, στην περίοδο «Μάνος Ελευθερίου» (όπως πολλοί άνθρωποι που γράφουν, έτσι κι εγώ περνούσα περιόδους κατά τις οποίες αντέγραφα το ύφος μεγάλων ποιητών και συγγραφέων, πάντα στην κουζίνα, μια και «εκεί», όπως έλεγε ο μεγάλος ποιητής Μίμης Σουλιώτης, «χτυπάει η καρδιά του δημιουργού»…)

Στην πίτα κανέλας (με λάδι, φανουρόπιτα), σελ. 268, της Χρύσας Παραδείση, που άρεσε πολύ στον μπαμπά μας κι έχω πάψει πια να την ψήνω, έπιασα ένα τετράγωνο κιτρινισμένο χαρτάκι που από τη μία μεριά λέει «κούκις» κι από την άλλη έχει ένα σημείωμα του μπαμπάκα μας του ίδιου: «Μπιρ γκιουν γκαλαντί Μπαηραμά», γράφει με τα πλαγιαστά, μυτερά και μικρά γραμματάκια του, σίγουρα λίγο πριν χάσει εντελώς το φως του, επειδή οι λέξεις γέρνουν στο τελείωμα του χαρτιού, λες και είναι έτοιμες να πάρουν δρόμο. «Μία μέρα έμεινε για το Μπαϊράμι» (το Πάσχα των μουσουλμάνων).

Oι συνταγές της ζωής μου

Έμεινα με το χαρτάκι στο χέρι κάμποση ώρα, με χαζό χαμόγελο, πάνω από το καταλεκιασμένο (με λάδια, σιρόπια κ.λπ.) δισέλιδο της πίτας κανέλας. Η φράση σημαίνει «κάνε υπομονή». Σημαίνει «τελειώνουν τα δύσκολα». Σημαίνει «έρχονται καλύτερες μέρες». Το Μπαϊράμι είναι πάντα κοντά.

Τέλος πάντων, μερικά χαρτάκια, μερικές συνταγές είναι αδύνατο να πεταχτούν, τουλάχιστον από εμένα. Οπότε βάζω το σημείωμα του μπαμπά μας μαζί με τη συνταγή για το κέικ της κυρίας Αλίς. Κι όταν ξανάρθουν τα παιδιά μου στο σπίτι, θα καθίσω να το φτιάξω οπωσδήποτε…

Κέικ σοκολάτα της κυρίας Αλίς Ματοσιάν

  • 1 φλιτζάνι αλεύρι
  • 1 ½ φλιτζάνι ζάχαρη
  • ¾ φλιτζανιού βούτυρο
  • 2 κουτ. γλυκού μπέικιν
  • 4 αυγά
  • ½ φλιτζανάκι του καφέ γάλα πλήρες
  • 5 κουτ. σούπας κουβερτούρα τριμμένη
  • 5 κουτ. σούπας κακάο

Χτυπάς στο μίξερ τα ασπράδια με τη ζάχαρη, ρίχνοντάς τη μισή μισή. Χτυπάς τα κροκάδια με το βούτυρο. Τα ανακατεύεις αργά. Προσθέτεις τα υπόλοιπα υλικά. Ψήνεις σε βουτυρωμένη φόρμα, σε μέτριο φούρνο, μέχρι να γίνει (περίπου μία ώρα).

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.