5 διευθύνσεις στην Πάτμο για νόστιμο φαγητό και ένας φούρνος για το πρωινό σου στο νησί
Σε πέντε μέρες του Αυγούστου δεν γνωρίζεις ένα νησί, ούτε θα το δεις ολόκληρο, ακόμα κι αν είναι μικρούλι σαν την Πάτμο. Ίσα που προλαβαίνεις να φας κάτι τις, οπότε σε αυτό αναφέρεσαι.
Το νησί είναι κουκλί: παραλίες η μία καλύτερη από την άλλη, οι από-δω είναι γαλήνιες σαν λίμνες όταν φυσάει στις από-κει, και το ανάποδο – πάντα υπάρχει μια λαμπερή, καταγάλανη παραλία χωρίς αέρα, χωρίς ούτε ένα ελαφρύ κυματάκι… αλλά με την απαραίτητη ταβερνούλα στη γωνία της, ή το οικογενειακό καφέ στην κορυφή της. Το φαγητό είναι προσεγμένο σε όλες τις χαριτωμένες ταβέρνες, τα εστιατόρια, καφέ-μπαρ-ρεστοράν, σε όλα τα μέρη με φαγητό στο χέρι ή σε τραπέζι, ανάλογα με τα κέφια σου.
Η εισαγωγή είναι μια σταλιά επειδή έμεινα λίγες μέρες σε αυτό το καταπληκτικό νησί, έμαθα ότι έχουν εδώ σπιτάρες η Τζένη Μπαλατσινού, η Έλλη Στάη της οποίας ο άντρας πολύ το δουλεύει το ελικοδρόμιό του (έχει ένα δικό του γιατί που να τρέχει καλοκαιριάτικα), ο Ντέηβιντ Μπάουι έχει αφήσει το πουκάμισό του σε ένα μπαράκι στη Χώρα, ο Ρίτσαρντ Γκηρ ήρθε μια μέρα, σίγουρα και άλλα σελέμπριτις. Υπάρχουν ένα σωρό μοναστήρια, το μοναστήρι σήμα-κατατεθέν είναι ολόκληρο κάστρο στην κορυφή της Χώρας, η οποία μοιάζει παραμυθένια, με σπίτια σα ζαχαρωτά και στενά δρομάκια στολισμένα απο ρουστίκ πινακίδες προς το ένα ή το άλλο μοναστήρι. Μείναμε στη Σκάλα, η δεκαεξάχρονη κόρη μου κι εγώ, ευτυχώς χωρίς τρομερά δράματα και με ούριο άνεμο… Η Σκάλα είναι τόσο όμορφη και μαζί παράξενη που δεν προλαβαίνεις να την εξερευνήσεις όλη, πόσο μάλλον να την βαρεθείς.
Βότρυς
Φάγαμε ένα βράδυ στο «Βότρυς» μια καταπληκτική ψαρόσουπα που είναι λέει διάσημη στο νησί, και όχι άδικα γιατί τα σπάει: εκτός από κάμποσα φρέσκα ψάρια έχει πολλά λαχανικά και είναι βελουτέ, πλούσια, πεντανόστιμη. Ακούγεται περίεργο να τρως ψαρόσουπα μέσα στον Αύγουστο, ήτανε όμως άξια της φήμης της και συγκλονιστική, όπως συγκλονιστική ήταν και η «ροφομακαρονάδα» με ντομάτα και φρέσκο ροφό, η σαλάτα με ντοματίνια και μύρτιλα, και ό,τι άλλο δοκιμάσαμε. Το «Βότρυς» έχει μια πολύ ωραία ταράτσα με θέα όλο το λιμάνι, νομίζεις ότι είσαι σε πλοίο κι όπου να΄ναι σαλπάρεις για λιμάνια ξένα.
Δεύτερο βράδυ φάγαμε στον «Αρίωνα», ένα σούπερ λαβράκι καρπάτσιο, λεμονάτο, όσο τραγανό χρειάζεται, αρωματισμένο και αρωματικό, μια εμπνευσμένη «σαλάτα σπανακόπιτα» γιατί ήταν σαν να έτρωγες σπανακόπιτα μαζί με σαλάτα, με φέτα και φύλλο που έτριζε, πέννες πριμαβέρα με επίσης πολλά λαχανικά, και ντοματάκια με τσαλαφούτι σε ένα μυρωδικό ντρεσινγκ. Ακούγονται πολλά τα λαχανικά αλλά έκανε ζέστη, ντάλα Αύγουστος, θέλαμε ελαφρά πράγματα, και διαλέξαμε με το σκεπτικό «βαθύ καλοκαίρι». Ο «Αρίων» έχει έναν δροσερό κήπο στο πίσω μέρος, με λεμονιές και βασιλικούς, νησιώτικο και κοσμοπολίτικο μαζί, κι έναν ωραίο σεφ, τον Σπύρο Χυρίγια, που έστησε το προσεγμένο, ιδιόρρυθμο μενού με πολλές ευχάριστες εκπλήξεις – π.χ. το ψάρι φρικασέ είναι μικρό αριστούργημα, όπως και οι εναλλακτικές εκδοχές της αυθεντικής, Ιταλικής πίτσας.
Βαγιά
Μετά τη θάλασσα στη Βαγιά την τρίτη μέρα, τσιμπήσαμε στο μικρό «καφέ Βαγιά» που είναι σκαλωμένο πάνω από την παραλία (της Βαγιάς): ένα τέλειο πιάτο, σαν σουφλέ σπανάκι, ταμπουλέ, σαλάτες, μεζέδες, το ένα μεζεδάκι καλύτερο από το άλλο. Κι εδώ η θέα είναι μαγική, νομίζεις ότι έχει στηθεί σκηνικό μόνο για σένα, που είσαι τόσο σπέσιαλ άτομο. Οι τιμές ήταν χαμηλές στη «Βαγιά», πήραμε ορεκτικά και σαλάτες, οπότε καθαρίσαμε με 12 ευρώ το άτομο.
Τέταρτη μέρα στην Πάτμο, ξεμείναμε ως αργά στη θάλασσα και αγοράσαμε φαγητό πακέτο από το «Εστιατόριο Μελόι», στο Μελόι, άλλη μαγική παραλία, και σόρι που κάνει υπερωρίες το μαγικό στοιχείο σε αυτό το κείμενο, φταίει το νησί, η ατμόσφαιρα, οι παραλίες, τα πάντα του. Το εστιατόριο φτιάχνει μαγειρευτά, σπιτικά φαγητά οπότε διαλέξαμε ένα γιουβετσάκι κι ένα νησιώτικο, που εμείς στη Βόρεια Ελλάδα το λέμε «μελιτζάνες με φέτα και ντομάτα» ή πιο κυριλέ, Μετζότο. Ηταν σπιτικότατα και τα δύο, προς 9 ευρώ έκαστο, και πολύ τα χαρήκαμε.
Η Πάτμος έχει παράδοση στο καλό φαγητό, με δικά της τυριά, πίτες, επιδόρπια που πρέπει κανείς να τα δοκιμάσει όλα για να έχει άποψη. Αλλά είπαμε, σε πέντε μερούλες, ό,τι προλάβαμε, και πάλι καλά να λέμε. Τα πλοία σε αυτό το κομμάτι του Αιγαίου είναι δύσκολα, εκτός από πατείς-με-πατώ-σε τον Αύγουστο, κάνεις πολλές ώρες να φτάσεις, άλλες τόσες να φύγεις…
Φούρνος «Αρτοποιήματα»
Θα ήθελα ένα μήνα στο νησί, να πάω στα μοναστήρια, στην μυθική παραλία με τα σκαλοπάτια που κατεβαίνουν μέσα στη θάλασσα, στην άλλη με τα φαντάσματα, που φτιάχνουν τις φωλιές τους οι αητοί. Πήγαμε στην Πέτρα, που είναι (σόρι και πάλι) πιο-μαγική-πεθαίνεις, κι η κόρη μου έφαγε πιτόγυρο από τον «Παππού»,«Πολύ νόστιμο, μικρό, 4 ευρώ», όπως είπε.
Μακάρι του χρόνου να ξανάρθουμε για περισσότερες μέρες… ως τότε, ορκίζομαι για τον φούρνο «Αρτοποιήματα» στο λιμάνι, στη Σκάλα, απέναντι από τα πλοία, που μένει ανοιχτός όλη μέρα κι όλη νύχτα και κάνει τα καλύτερα λυχναράκια με ανθότυρο….
«Θυμάμαι τον εαυτό μου πιτσιρικά να πίνω καφέ φίλτρου, όταν τον πρωτογνώρισα στην Ελλάδα τη δεκαετία του ʼ60. Αγαπούσα και τον ελληνικό, αλλά όσο να πεις, το ξενόφερτο και το νέο είχε τη χάρη του»
Η μυρωδιά των φρεσκοαλεσμένων κόκκων, η πλούσια γεύση τους και η μοναδική τους δυνατότητα να εμπλουτίζουν γλυκά και επιδόρπια, καθιστούν τον καφέ αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομίας και ιδιαίτερα της ζαχαροπλαστικής
Aναρωτηθήκατε ποτέ απο πού προήλθε ο καφές, απο που ξεκίνησε αυτό το μικρό φρούτο καφεόδεντρου; Ετοιμαστείτε για ένα ταξίδι στον χρόνο και τις ηπείρους.
