Θεματα

Γιατί αγαπάμε τον καφέ;

Ένας παράξενος συνδυασμός ψυχολογικών, κοινωνικών και χημικών παραγόντων τον κάνει ακαταμάχητο!

Κατερίνα Καμπόσου
ΤΕΥΧΟΣ 886
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Καφές: Οι λόγοι που είναι το δημοφιλέστερο ρόφημα του πλανήτη

Τον τιμούν και χωρίς αυτόν δεν κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Τι είναι αυτό που κάνει την καθημερινή συνήθεια της απόλαυσης του καφέ τόσο αναντικατάστατη; Τη γεύση του τόσο ακαταμάχητη και τη μυρωδιά του τόσο εθιστική; Στην πραγματικότητα είναι ένας παράξενος συνδυασμός ψυχολογικών, κοινωνικών και χημικών παραγόντων. 

Καφές: Οι λόγοι που τον αγαπάμε 

Ένας λόγος για τον οποίο αγαπάμε τον καφέ είναι επειδή αποτελεί αφορμή για κοινωνικοποίηση. Ειδικά για τους Έλληνες, πρόκειται για το πλέον «κοινωνικό ρόφημα», με τη φράση «πάμε για καφέ να τα πούμε» να ακούγεται πιο συχνά και από το «καλημέρα». Αυτή η σύνδεση με τους άλλους μέσω της κατανάλωσης καφέ μπορεί να δίνει και μια αίσθηση καλύτερης γεύσης του ίδιου του ροφήματος.

Έπειτα είναι και τελετουργία: κάποιοι ξυπνούν νωρίτερα κάθε πρωί για να προετοιμάσουν τον καφέ τους, ενώ για άλλους μια στάση στο αγαπημένο τους coffee shop, πριν πάνε στη δουλειά, θεωρείται δεδομένη. Το τελετουργικό αυτό παίζει τον δικό του ξεχωριστό ρόλο στην απόλαυση του καφέ. Η χειρωνακτική πρακτική παρασκευής του είναι αποδεδειγμένα αγχολυτική και για πολλούς αφήνει την αίσθηση μιας μορφής διαλογισμού που έρχεται να ενισχύσει την απόλαυση της διαδικασίας.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι απλώς τους αρέσει η γεύση. Οι γεύσεις, λοιπόν, είναι χημικές αντιδράσεις. Όταν οι κόκκοι καφέ καβουρδίζονται, απελευθερώνουν μια χημική ουσία που ονομάζεται διακετύλιο, η οποία δίνει στον καφέ τη χαρακτηριστική πικρή του γεύση. Σύμφωνα με έρευνες, η αντίδραση του καθενός στην πικράδα καθορίζεται από τα γονίδια, και οι άνθρωποι που είναι γενετικά προδιατεθειμένοι να αντιλαμβάνονται πιο έντονα την πικρή γεύση έχουν καταφέρει να επαναπρογραμματίσουν το μυαλό τους και να συνδέσουν την πικρή γεύση του καφέ με κάτι θετικό, όπως ακριβώς συμβαίνει για παράδειγμα και με το τσάι.

Αρκετοί coffee lovers υποστηρίζουν πως αγαπούν τον καφέ για την ενέργεια που τους δίνει. Στην πραγματικότητα, η καφεΐνη αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης στον οργανισμό, δηλαδή της ορμόνης του στρες, η οποία με τη σειρά της αυξάνει και το αίσθημα εγρήγορσης. Με απλά λόγια οι λάτρεις του πικρού καφέ συνδέουν την πόση του με την εγρήγορση που νιώθουν – κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την κατανάλωση της bitter σοκολάτας.

Η δύναμη της συνήθειας ίσως παίζει τον δικό της ρόλο και ένας από τους λόγους που πολλοί αγαπούν τον καφέ είναι απλώς ότι έχουν μεγάλη έκθεση και πρόσβαση σε αυτόν. Ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως τείνουμε να αποδεχόμαστε, και εν τέλει να μας αρέσουν, τα πράγματα όσο περισσότερο εξοικειωνόμαστε με αυτά.

Σε κάθε περίπτωση είτε πρόκειται για χημική αντίδραση είτε απλώς για ένα μέσο κοινωνικοποίησης, το θέμα είναι ότι ο καφές περιλαμβάνει μια τεράστια γκάμα από χρώματα, αρώματα, γεύσεις, ποικιλίες, αλλά και στέκια σε κάθε μεριά της πόλης που καλύπτουν όλα τα γούστα και αξίζει να ανακαλύψει κανείς.