Θεματα

Είσαι Vegan; Ξέρεις ποιος είναι ο flexitarian;

Νόστιμα και vegan σε 24 λέξεις - κλειδιά

Κατερίνα Καμπόσου
ΤΕΥΧΟΣ 885
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Vegan: Το λεξικό του χορτοφάγου. Veganuary, Lacto-vegetarian, Ovo-vegetarian, ωμοφαγία και άλλα προϊόντα και ορολογίες.

Aγαύη
Οι vegan αποφεύγουν το μέλι ως ζωικό παράγωγο που προκύπτει από την εκμετάλλευση των μελισσών. Ως υποκατάστατο, λοιπόν, χρησιμοποιούν το σιρόπι αγαύης, ένα γλυκαντικό που προκύπτει από το φυτό αγαύη το οποίο ευδοκιμεί στο Μεξικό.

Βιγκανουάριος
Το Veganuary («vegan» και «January») είναι κίνημα που ξεκίνησε από έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο και ενθαρρύνει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να δοκιμάσουν να γίνουν vegan για τον μήνα Ιανουάριο, σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν την κατάσταση της υγεία τους, να προστατεύσουν το περιβάλλον και να μειωθεί η εκτροφή ζώων προς κατανάλωση.

Γεμιστά
Τα δικά μας λαδερά όπως τα γεμιστά με ρύζι είναι ένα από τα νοστιμότερα και χορταστικότερα vegan φαγητά, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά: βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία και πλήρες σε πρωτεΐνη και υδατάνθρακες. 

Διατροφική μαγιά
Η διατροφική μαγιά είναι ένα προϊόν φυσικής ζύμωσης του ζυμομύκητα saccharomyces cerevisiae. Καλλιεργείται σε υπόστρωμα μελάσας ή παντζαριών και στο εμπόριο τη βρίσκουμε σε αποξηραμένη μορφή, και την χρησιμοποιούμε σαν τριμμένο «τυρί» σε ζυμαρικά ή και σε λαχανικά για έξτρα θρεπτικά συστατικά και γεύση.

Εργοστασιακή κτηνοτροφία
Είναι η βιομηχανική διαδικασία κατά την οποία η μεταχείριση των ζώων και η παραγωγή ζωικών προϊόντων ακολουθούν πρότυπα μαζικής παραγωγής, βάναυσης σύμφωνα με την ιδεολογία και την ηθική των vegan.

Ζελατίνη
Xρησιμοποιείται ευρέως ως πηκτικό υλικό στη σύνθεση γλυκών και άλλων παρασκευών, αλλά δεν είναι vegan όπως πολλοί μπορεί να πιστεύουν καθώς αποτελείται από ζωικά παράγωγα. Μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς πηκτίνη ως υποκατάστατο.

Ηλιόσπορος
Οι σπόροι έχουν πολλές θρεπτικές ουσίες, βιταμίνες και ένζυμα για τον οργανισμό, ενώ στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα προϊόντα με κιμά από ηλιόσπορο ως υποκατάστατο του ζωικού κιμά αλλά και vegan βούτυρο ηλιόσπορου.

Θαλασσινά
Οι vegan δεν καταναλώνουν μαλάκια, όπως μύδια και στρείδια. Αν παρ’ όλα αυτά ακούσεις για vegan θαλασσινά μην είσαι δύσπιστος καθώς μπορεί κανείς να βρει vegan  γαρίδες από το ασιατικό φυτό Konjac.

Ικαρία
Στην Ικαρία πραγματοποιήθηκε για δεύτερη φορά φέτος το χορτοφαγικό και vegan πανηγύρι. Ένα πανηγύρι σαν όλα τα άλλα που όμως τη θέση των κρεατικών πήραν χορτοφαγικές λιχουδιές, όπως φρικασέ με λαχανικά, σαλάτες, πένες με κιμά σόγιας, λουκάνικα, μπιφτέκια και νάγκετς φυτικής προέλευσης.

Κινόα
Είναι φυτό με σπόρους από τη Νότια Αμερική που αποτελούσε μέρος της διατροφής των Ίνκας μαζί με το καλαμπόκι και την πατάτα. Χρησιμοποιείται σε φαγητά με κους κους ή καστανό ρύζι, και μπορεί να αποτελέσει βασικό συστατικό για σαλάτες με πολλά διατροφικά οφέλη.

Lacto-vegetarian
Οι οπαδοί της συγκεκριμένης διατροφής αποκλείουν από το διαιτολόγιό τους τα ψάρια, το κρέας και τα αυγά, αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. 

Μπολ του Βούδα ή Buddha bowl 
Δημοφιλές πιάτο στους βουδιστές μοναχούς που ακολουθούν χορτοφαγική δίαιτα και βασίζεται στην αρχή: «Να τρως μόνο όσο χωράει το μπολ».  Αποτελείται από ένα συνδυασμό σιτηρών, καστανό ρύζι, κινόα και ένα τυχαίο μίγμα από ψιλοκομμένα λαχανικά σε διάφορα σχήματα και χρώματα.

© Brigitta Baranyi / Unsplash

Νοοdless ρυζιού
Τα κοινά noodles σε αντίθεση με όσα πιστεύουν πολλοί έχουν υπολείμματα αυγού. Ωστόσο τα noodles ρυζιού αποτελούνται από 95% ρύζι και 5% άμυλο ταπιόκας.

Ξενοδοχεία vegan
Yπάρχουν και στην Ελλάδα (πιο συγκεκριμένα στη Μύκονο), ξενοδοχεία που όλα τα υλικά τους είναι φιλικά προς το περιβάλλον και προσφέρουν υπηρεσίες με προϊόντα φυσικά, που δεν ελέγχονται πάνω σε ζώα.

Ovo-vegetarian
Oι οπαδοί της χορτοφαγικής αυτής  διατροφής καταναλώνουν αυγά, αλλά αποφεύγουν όλα τα υπόλοιπα ζωικά και γαλακτοκομικά προϊόντα και τα θαλασσινά.

Plant based
Με τον όρο plant based διατροφή εννοούμε μια διατροφή που βασίζεται στις φυτικές τροφές με λίγα ή καθόλου ζωικά προϊόντα. Eίτε είναι κανείς χορτοφάγος, flexiterian, pescatarian ή και vegan, μπορεί να χωρέσει κάτω από την ομπρέλα του plant based.

Ρόφημα ξηρών καρπών
Πρόκειται για υποκατάστατα του ζωικού γάλακτος για vegans, αλλά και ανθρώπους που έχουν δυσανεξία ή αλλεργία στη λακτόζη. Από αλεσμένα αμύγδαλα, φουντούκια, κάσιους, καρύδα και σόγια, με επιλογές στην προσθήκη ζάχαρης ή με γεύσεις όπως βανίλια και σοκολάτα.

Σεϊτάν
Iδιαίτερα διαδεδομένο στους κύκλους των χορτοφάγων καθώς θεωρείται από πολλούς ένα ιδανικό υποκατάστατο του κρέατος. Αποτελείται από σιτάρι ολικής άλεσης από το οποίο έχει αφαιρεθεί το άμυλο και πολλά εστιατόρια με ασιατική κουζίνα το σερβίρουν ως «χορτοφαγικό» κρέας.

Τόφου
Φυτικό τρόφιμο φτιαγμένο από σόγια που μοιάζει με λευκό τυρί, προέρχεται από την Κίνα και σημαίνει «πηγμένα φασόλια» ή ζυμωμένα φασόλια – ευρέως γνωστό υλικό στις περισσότερες ασιατικές κουζίνες.  Έχει διακριτική και ουδέτερη γεύση και μπορεί να μαγειρευτεί με όλους τους τρόπους, ψητό, βραστό ή στο τηγάνι.

Υποκατάστατα αυγού
Ο αλεσμένος λιναρόσπορος είναι δημοφιλές υποκατάστατο των αυγών στη vegan κουζίνα. Για κάθε αυγό που μπορεί να χρειαζόμασταν, ανακατεύουμε μια κουταλιά της σούπας κοπανισμένο λιναρόσπορο με τρεις κουταλιές της σούπας νερό και έπειτα το χρησιμοποιούμε σε κέικ ή μπισκότα για να δέσουν τα υλικά.

Flexitarian
Είναι αυτός που παρότι καταναλώνει όλα τα τρόφιμα, καταναλώνει το κρέας σπάνια ή σε περιορισμένη ποσότητα και προσπαθεί να υιοθετήσει πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες με περισσότερα χορτοφαγικά γεύματα.

Χούμους
Παρασκευάζεται από ταχίνι, ρεβίθια,  λεμόνι,  ελαιόλαδο και σκόρδο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως dip αλλά και σε σαλάτες ή σε τυλιχτά.

Ψάρι
Για την αίσθηση πως τρώει κανείς ψάρι μπορεί να δοκιμάσει ψαροκροκέτες με βάση το jackfruit, ενώ το φύκι νόρι είναι αυτό που δίνει «ψαρένια» γεύση σε αρκετά φαγητά.  

Ωμοφαγία
Η ωμοφαγική διατροφή χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση μη επεξεργασμένων και μη μαγειρεμένων τροφών, κυρίως φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά ωμά, σαλάτες και ξηρούς καρπούς.