Σύρος, ο απόλυτος οδηγός για να γνωρίσεις το νησί «από μέσα»

Στη Σύρο, μετράω πλέον περισσότερους αθηναίους φίλους, από ό,τι στην πρωτεύουσα. Γιατί έτσι είναι αυτό το νησί. Αρχόντισσα, Ευρωπαία, κοσμοπολίτισσα και πρωτευουσιάνα, η Σύρος κινδυνεύει να σε τυλίξει για πάντα στα σοκάκια της, όταν ανυποψίαστος έχεις πάει εκεί για ένα γουικέντ. Κοντά στην Αθήνα, νησί για όλο το χρόνο ή όλη σου τη ζωή, η συριανή ζωή δεν είναι το επίπεδο καρδιογράφημα μιας άγονης Κυκλάδας, αλλά μια πόλη που πάλλεται, που δραστηριοποιείται, που δεν σε αφήνει στιγμή να χαλαρώσεις. Αν είσαι φρέσκος και θέλεις να την ψηλαφίσεις, να νοιώσεις τον παλμό της,  θα αισθανθείς απέραντα ευτυχής, αφήνοντας πίσω σου τους ταξιδιώτες της επίδειξης με τα κινητά, για να προσγειωθείς στις ανθρώπινες διαστάσεις της δίλοφης πρωτεύουσας, της πρώτης αληθινής πόλης- που απέκτησε η καινούργια Ελλάδα, κάπου γύρω στα 1825.

Οι τρούλοι του San Giorgio και της Ανάστασης θα οριοθετήσουν από την αρχή τις διαδρομές σου από την Άνω Σύρα στην Ερμούπολη, που οφείλει το όνομά της στον «Κερδώο Ερμή». Και πώς αλλιώς να ονομαζόταν άραγε μια πόλη που οφείλει την ύπαρξή της στο εμπορικό δαιμόνιο του κάθε Χιώτη, Μικρασιάτη, Στερεοελλαδίτη, Πελοποννήσιου, νησιώτη γενικώς, Άγγλου, Γάλλου, Ρώσου, Αυστριακού και Ιταλού μετανάστη, που βρέθηκε πάνω στον άγονο βράχο να δημιουργεί μια κοσμοπολίτικη αυτοκρατορία, στα μαύρα χρόνια της επανάστασης; Σήμερα γύρω σου θα ακούσεις μόνον ελληνικά, άντε και την αργκό των φοιτητών που πίνουν τον φρεντουτσίνο τους -hit ποτό της πόλης- στη μεγαλειώδη ευρυχωρία της πλατείας Μιαούλη. Η απόλυτη σιγή του απογεύματος, κι ύστερα μεμιάς η ομοβροντία από εκατομμύρια τιτιβίσματα, τα πουλιά των δέντρων της πλατείας αποχαιρετούν άλλη μια μέρα κάτω από τον ήλιο, τρομάζοντας με το τραγούδι τους ένα σύννεφο από λευκά περιστέρια που πηγαινοέρχονται καμαρωτά, με τον ίδιο τρόπο που οι παλιές συριανές, με τα αποκλειστικά εκ Παρισίων μοντελάκια, έκαναν άλλοτε εδώ την περαντζάδα τους.

Η καλύτερη ώρα για να περιπλανηθείς ακόμη μια φορά στα στενά των Βαποριών, με τα υπέρκομψα κτίρια του άλλοτε ανακαινισμένα και πλήρως ενταγμένα στη ζωή του τώρα. Αν δεις ας πούμε, σε τί κτίριο μπαίνουν οι Συριανοί για να διευθετήσουν τις διαφορές τους με την Εφορία, θα αλλάξεις γνώμη για το ελληνικό δημόσιο. Μέχρι το βράδυ που θα σε βρει στα στενά των διπλανών πεζόδρομων, όπου κάτω από τις τροφαντές βουκαμβίλιες και τα ζευγαρώματα των φουρφουρωτών γάτων μπλέκονται οι μυρωδιές από τα ψητά χταπόδια και τις μαραθόπιτες, σε περιμένει δρόμος πολύς. Έχεις ν’ ανέβεις στην Άνω Σύρα, την παλιά πόλη, στους πολύχρωμους λαβύρινθους του κυκλαδίτικου τοπίου, στριμωγμένη, ασφυκτική αρχιτεκτονική σαν βουτιά στο χρόνο. Η λιγοστή μεγαλοπρέπεια της ταπεινής συνοικίας ανήκει στο μοναστήρι των καπουτσίνων, των ιησουιτών και του Σαν Τζώρτζη με τη μαγική θέα. Μπες, ωστόσο, στον κόπο να σπρώξεις τις ταπεινές δαντελωτές σιδερόπορτες, για μια σύντομη καλημέρα στη Santa Clara και τον Άγιο Φραγκίσκο. Εδώ, στην πλατεία, και το σπίτι του Μάρκου Βαμβακάρη και η απέραντη αεροπλανική θέα της ταβέρνας του Λιλή, όλα μέσα, όπως τα άφησαν τα χρόνια που ο Μάρκος έπαιζε εδώ το μπουζούκι του. Η πόλη θα σε μπερδέψει. Ούτε ακριβώς Ελλάδα, ούτε ακριβώς νησί, ούτε ακριβώς εξοχική. Για να βρεις τον κυκλαδίτικο προσανατολισμό σου θ’ ανέβεις στην Απάνω Μεριά: απόκρημνες πλαγιές, ξερολιθιές, όρνια σε χαμηλή πτήση, η μυρωδιά της φασκομηλιάς, ερημικές κατοικιές, πού και πού ένα δέντρο που αποκτά αξία θησαυρού, συνοικισμοί της σιωπής, το ερειπωμένο χωριό του Σαν Μιχάλη, όλα στο καφέ της άγονης, καυτής πέτρας. Κάτω, σε χαμηλή πτήση, πανοραμικό, το αρχοντικό λευκό του συριανού μαρμάρου.

Στα καλύτερα τραπέζια του νησιού

Γι' αυτό το φαγητό όλοι φέτος θα μιλάνε στο Αιγαίο

Λυγερός, η πιο φρέσκια κυκλαδίτικη άφιξη μαγειρεύει την πιο παλιά γεύση

Το χωριό Λυγερό είναι ένα ταξίδι και μια μύηση μαζί. Ταξίδι στον τόπο, μύηση στον (παλιό) χρόνο, ταξίδι στη γεύση. Και σαν τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσεις. Πριν ξεκινήσεις την ανάβαση, να αδειάσεις από μέσα σου όσα σου γράφω εγώ και όλοι οι άλλοι, να καθαρίσεις την ψυχή και το μυαλό σου από κάθε πληροφορία, να 'ναι λίγο πριν βασιλέψει ο ήλιος και να αφήσεις πίσω σου τη βουή της Ερμούπολης, μαζί και όσα περιμένεις από ένα «γαστρονομικό εστιατόριο» που όπως θέλει τώρα η μόδα, κεντράρει στην Ελλάδα. Μικρό το νησάκι, μερικές στροφές μετά την Άνω Σύρα, ο κόσμος αλλάζει, ο κόσμος αδειάζει από καθετί το ανθρώπινο. Όρνια, βουνό και θάλασσα. Σιγή καθηλωτική, στη συριανή μεριά που ενέπνευσε στον Τ. Αθανασιάδη την «Αίθουσα του Θρόνου» του. Απαλό βουνό, μερικές ξερικές καλλιέργειες κρυμμένες στις κοιλάδες, λίγα αμπέλια, η Κυκλάδα όπως την έφτιαξε ο Θεός, με τον ήλιο να πέφτει κατακόκκινος από τη μεριά του Σαν Μιχάλη. Στροφή αριστερά, λίγη ακόμα ανάβαση στον παρθένο τόπο, η Χαλανδριανή, στην κορφή του βράχου, το Λυγερό. Μια παλιά ταβέρνα του '60, μικρή στο μπόι του ανθρώπου, βαμμένη κόκκινη, ολόγυρα τζαμαρίες, μικρή αυλίτσα κάτω από τη σκιά των πεύκων.

Βγαίνεις από το αυτοκίνητο, στα αυτιά σου βουίζει το αγέρι, στα πόδια σου παιχνιδιάρα η Μύκονος, η Τήνος αψηλή και δεσπόζουσα, παραπέρα η Παροναξία, η Σίφνος. Να τα προλάβεις στο φως του δειλινού. Μέσα, σαν μια μοναστηριακή κατάνυξη, όλα απλά, λίγα βαριά ξύλινα τραπέζια, της Ανατολής φαναράκια, πιο μέσα δωματιάκι λιτό- πρόλογος στην κουζίνα σ' ένα μεγάλο πάγκο το ταψί με το γλυκό, σου θυμίζει γιορτές και πανηγύρια, έτσι ακουμπούσαν τα γλυκά, σαν υπόσχεση: θα φάμε ωραία, θα γλεντήσουμε, στο τέλος έχει και ραβανί! Από το ανοιχτό παραθυράκι της κουζίνας, σε πλαν αμερικέν, ο Θοδωρής (Κασσαβέτης, του ΦΙΤΑ). Με γενναιόδωρο χαμόγελο. Αυτό το παιδί είναι ό,τι βλέπεις: καθαρή ματιά, το αστείο στην άκρη του χαμόγελου, απλά λόγια, άμα το τραπέζι έχει κάτι καλό να φάμε, όλοι γινόμαστε φίλοι. Έξω στο στενό αυλιδάκι, ο ξυλόφουρνος, η ψησταριά. Ο έτερος συνέταιρος Στέλιος Θεοδωράκης, καψαλίζει κιόλας το βαρύ, χωριάτικο, ζυμωτό ψωμάκι, με βιολογικό αλεύρι από την Κόνιτσα, ψημένο στον ξυλόφουρνο. Το ψωμί της απανταχού γιαγιάς, που έθρεψε γενιές και γενιές, αφτιασίδωτο, απέραντα αυθεντικό. Το φάγαμε μαζί με ντόπια κάπαρη, αμπελοβλάσταρα από το αμπέλι τους ορθότατα τουρσεμένα, ούτε αλμυρά ούτε ξινά, μια γαλατένια ντόπια μυζήθρα.

Πήραμε ντολμάδες, μπαμπάτσικους χοντρουλούς, ο Σταύρος τους πέρασε μια τσακ από τη φωτιά πριν το σερβίρισμα: είχαν γεύση φλόγας, πλούσιο συριανό μάραθο και κείνη τη νοστιμιά που είχαν οι ντολμάδες της γιαγιάς μου, που τους έβαζε στην κατσαρόλα ποδαράκια αρνίσια και λιωμένο βούτυρο, αυτοί εδώ δεν ξέρω τί είχαν αλλά εγώ έκανα μνημόσυνο στη γιαγιά, ρούφηξα κι ένα δάκρυ κι αυτό ποτέ μου δεν το'χω νοιώσει με κανέναν ντολμά. Ούτε και με τίποτα άλλο φαγώσιμο. Φάγαμε συκώτι ψητό και πατατάκι τσιπς σπιτικό. Γίδα βραστή, ο ζωμός που και νεκρούς ανασταίνει, τελεία. Και ντόπιο φασόλι με φακές και πάνω τους μια φέτα μοσχαρίσια γλώσσα ψημένη στα κάρβουνα, ποίημα. Εγώ πήγα ορεγόμενη ένα ολόκληρο κεφαλάκι ψητό για το οποίο είχα διαβάσει, απελπισία μου ήρθε που στη μέρα μας, το κεφαλάκι ήταν ξεκοκαλισμένο μέσα σε τραχανά, για τον οποίο δεν τρελαίνομαι. Αυτός ο τραχανάς, όμως, είχε βράσει μέσα σε ένα γάλα που μύριζε όλη μαζί τη χλωρίδα του Αιγαίου. Μέσα σε μια μπουκιά ταξίδευες στις Κυκλάδες, στο Μεσολόγγι του Θόδωρα, στην Κρήτη του Στέλιου, στο Βουνό όλης μαζί της χώρας, αγκαλιασμένες βουνοκορφές μιας ίδιας χώρας.

Την άλλη μέρα το πρωί, σαν ξυπνήσαμε, κοινώς τη στιγμή που ποτέ δεν θυμάμαι τί έφαγα την προηγούμενη, αυτό το φαγητό ήταν εκεί, σαν ταινία που το τέλος της σε στοιχειώνει για κάμποσες μέρες. Το συζητάμε με τις υπόλοιπες ομοτράπεζες και αίφνης, η Α. ξεκινά ένα αφήγημα παλιό όσο η γραμμή της γενιάς της, μνήμες από νομάδες βλάχους και σαρακατσαναίους, ζωές γυναικείες στις διαδρομές των βουνών, ζωές μετακινούμενες, ανθρώπων που δεν αξιώθηκαν πόλεις, το νήμα της ανέμης της δικής της καταγωγής. Συγκινητικό αφήγημα που ξέθαψε από εντός της μια κουταλιά τραχανά με αρνίσιο κεφαλάκι ξεψαχνισμένο, που περισσότερο από κάθε ψυχαναλυτή την έκανε να θυμηθεί, να μιλήσει, να αναζητήσει τη δική της ταυτότητα. Η μαντλέν του Προυστ, όπως θα 'πρεπε να' ναι κάθε εστιατόριο. Που ενώνει τον παλιό και τον καινούργιο χρόνο, με το φαγητό σερβιρισμένο σε πήλινα πιάτα, σαν να τρως στο τραπέζι του Παπαδιαμάντη, του Θεοτόκη και του Βιζυηνού, ταπεινά και ουσιαστικά, κάνοντας πρώτα την προσευχή σου. Σαν θα πάτε, κάτι άλλο θα φάτε, εξίσου καταπληκτικό. Φίλοι την επόμενη συναντήθηκαν με εξαίρετα γεμιστά στον ξυλόφουρνο. Τα Λυγερά αγόρια, σεβάστηκαν τον παρθένο τόπο πους τους έφερε η ζωή και ανταπέδωσαν με σεβασμό τη γεύση μιας αυθεντικής συριανής εμπειρίας. Λυγερός, Απάνω Μεριά, Σύρος, 6945037930

Μελτέμι, «εδώ, το μόνο που δεν είναι δικό μας, είναι το ψωμί και η μπίρα»

Η νεότερη γενιά της γαστρονομίας, κάτι τέτοια τα κάνει μανιφέστο, χρησιμοποιεί όρους όπως no food waste, from farm to table, εποχικότητα, τροφοσυλλογή και όλα αυτά, για να τονίσει τη μοντερνιτέ της, να ξεχωρίσει από τη μάζα που ψωνίζει χοντρική από τα υπερκαταστήματα. Υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι που αυτό το κάνουν μια ζωή τώρα, όπως αναπνέουν, χωρίς καν να τους περάσει από το μυαλό να το διαφημίσουν, να το αναφέρουν στο μενού τους, να το διαλαλήσουν ή να το τιμολογήσουν αναλόγως. Άσε που αν τους μιλήσεις για τα προαναφερόμενα, θα σε κοιτάξουν σαν εξωγήινο. Για κείνους, γενιές και γενιές περιβολάρηδες, το δικό τους λαχανικό, το δικό τους ζώο, είναι αυτονόητο, όπως ακριβώς η ανάσα τους, όπως ακριβώς η οικογενειακή οικονομία που έχει θρέψει τις γενιές τους.

Η κυρία Ειρήνη και οι γιοί της, ο Στέφανος και ο Γιώργος (Πρίντεζης) πρωτίστως είναι βαθιά ευγενικοί, χαμηλών τόνων και υπέροχοι άνθρωποι. Απέναντι στο Φοίνικα έχουν τα ζώα και τα κηπευτικά τους, αυτά που μαζεύουν κάθε πρωί, για να πάρουν ζωντανά το δρόμο για την κατσαρόλα. Μαζί με την πεθερά, οι νύφες Μαίρη και Άννα, μαγειρεύουν το φαγητό της παράδοσής τους, κουνελάκι κοκκινιστό, μοσχαράκι με μελιτζάνες, μαϊντανοσαλάτα, κοτόπουλο λεμονάτο, όλα αποκλειστικά δικά τους. Και η πατάτα που τηγανίζεται τραγανή στο τηγάνι! Αν όμως, για κάτι θα επέστρεφα καθημερινά αν μπορούσα, είναι τα λαχανικά τους: ντοματίνι και ντομάτα σκέτη ζάχαρη, βλίτο άγριο και πάνω απ' όλα, τα τρυφερά βλαστάρια από αμπελοφάσουλα που όμοιά τους, ακόμη και οπτικά, δεν έχεις ξαναδεί, η ανείπωτη γεύση του συριανού κολοκυθακίου! Στο τέλος, η Ειρήνη μας φίλεψε γλυκά του κουταλιού, ολόκληρο μανταρίνι, πορτοκάλι, νεράτζι -μα φυσικά του κήπου της. Μαεστρία μοναδική, άρωμα σε φινετσάτο σιρόπι που δεν λιγώνει! Μπροστά σου, απέραντη η θάλασσα, το γραφικό λιμανάκι, σε μια τεράστια ανακαινισμένη βεράντα, με ωραία αισθητική. Μελτέμι, Αγκαθωπές, 2281043309

Λιμανάκι, και εδώ, «τα λαχανικά είναι δικά μας»

Το «Λιμανάκι» στον Φοίνικα, πάνω ακριβώς στο νερό και το γραφικό λιμανάκι, διαθέτει και αυτό την απέραντη, ανακαινισμένη, λευκή βεράντα του. Πίσω από την ανακαίνιση και ξεφυλλίζοντας το μενού, θα χαθείς σε χιλιάδες πιάτα, που όπως έκαναν παλιά οι τουριστικές ταβέρνες, θέλουν να κάνουν το χατίρι του πάσα-ένα-πελάτη, ψάρι και κρέας, μακαρονάδες και πίτσες, βρήκα μέχρι ζαμπόν πανέ και σνίτσελ και κάπου εκεί χάθηκα στη μετάφραση, γιατί όλοι οι ντόπιοι το συστήνουν ένθερμα; Οικογενειακή ταβέρνα, ο ένας αδελφός Ρούσος στην κουζίνα ο άλλος στην εξυπηρέτηση, για να φας αξέχαστα εδώ, πρέπει να παραγγείλεις έξυπνα: τα λαχανικά έρχονται και εδώ από το οικογενειακό μποστάνι, το άγριο βλίτο, το ανυπέρβλητο κολοκυθάκι, το γλυκό παντζάρι, η ντομάτα και ό,τι άλλο της εποχής. Εσύ θα τα συνοδεύσεις με ολόφρεσκο ψαράκι, ωραία ψημένο ντόπιο καλαμάρι και τη σπεσιαλιτέ τους: αχνιστό σαλάχι που μοσχοβολά το δικό τους ελαιόλαδο! Λιμανάκι, Φοίνικας, 22810, 43008

Τοπικά μεζεδάκια στην Άνω Σύρα

Χωμένο σαν κουκλόσπιτο στο κεντρικό σοκάκι της Άνω Σύρας, το Μaison de Meze είναι η φωλιά-παντοπωλείο όλης της τοπικής παραγωγής και πλάι της, αντικείμενα για δώρα χειροποίητα, αιγαιοπελαγίτικα με γούστο και αισθητική. Στην τόση δα αυλίτσα και το ταρατσάκι με θέα θάλασσα, λίγοι καλοί χωράνε για έναν καφέ με λουκούμι ή υποβρύχιο, σπιτική τζιντζεράδα με ντόπιο μεζέ ή σεμιφρέντο χαλβά. Έχει, όμως και πιο χορταστικά πιάτα, όλα φτιαγμένα με τα προϊόντα του νησιού ή της ευρύτερης Ελλάδας: πίτα με κρίταμο, μακαρούνες με τυροβολάκι και τσάτνεϋ κρεμμυδιού, φάβα με τόνο Αλοννήσου.

Ο παλιός, νόστιμος καφενές

Μετά τον καφέ στο εντελώς δίπλα «Επτά» με μεγάλη ευτυχία μετακομίζεις στο Σοκάκι της Ευτυχίας, όταν έρθει η ώρα για τσίπουρα, για μεζέ, για μεσημεριανό ή για ένα συριανό μπραντς με παράδοση. Κλασικός καφενές με τραπεζάκια έξω στο μαγικό στενό με τη βουκαμβίλια, ποικιλίες που ακόμη περιέχουν ζαμπονάκι ζβαν, υπέροχοι ζουμεροί γίγαντες, μελιτζανοσαλάτα και βραστά λαχανικά, γεμιστά και ιμάμ, ντολμαδάκια και ταραμοσαλάτα. Νοσταλγική αγαπημένη, η μεγάλη ποικιλία με τηγανητά, τραγανά λαχανικά, ζαμπονάκι, αγγούρι, ντομάτα, ελιές, αληθινή τηγανητή κριτσανιστή πατάτα, ντόπιο λουκάνικο και λούζα. Το Σοκάκι της Ευτυχίας, Πελοποννήσου, 2281081032

Για την πιο μαγική θέα στο ηλιοβασίλεμα, και όχι μόνον

Η πιο απόκοσμη διαδρομή του νησιού, ένα ερειπωμένο, μυθικό χωριό και μια αυλή, που πετάει σαν αητός, πάνω από το βουνό, απέναντι ακριβώς στην ωραιότερη μυθολογία του αιγαιοπελαγίτικου ηλιοβασιλέματος, στο μαγικό, ερειπωμένο χωριό του Σαν Μιχάλη. Και μια νόστιμη ταβέρνα, με κρητικό σεφ και ντόπιους ιδιοκτήτες που προσπαθεί να βάλει στην κατσαρόλα της τα προϊόντα, άγρια και ήμερα του νησιού: μοσχαράκι λεμονάτο με άγρια ρίγανη, κόκορας κρασάτος με τηγανητή πατάτα και κεφαλοτύρι, καπαροσαλάτα και ζυμωτό ψωμί. Εξάπαντος το ηλιοβασίλεμα! Το Πλακόστρωτο, Σαν Μιχάλη, 6973980248

Ένα τίμιο μεζεδοπωλείο για όλες τις ώρες των διακοπών

Φιστικογαλάζιες παστέλ καρέκλες, αναπαυτικοί καναπέδες, ο δρόμος και μπροστά η θάλασσα -με ένα ρόδινο ηλιοβασίλεμα, σαν έρθει η ώρα του. Εμφανισιακά μπορεί να το πάρεις σαν άλλη μια καφετέρια που γεμίζει με φρέντο-οπαδούς τα πρωινά και μπίρες στη ζέστη του μεσημεριού. Και ναι, το Calmo Mare είναι και καφέ και μπαράκι βραδινό αλλά και πολλά περισσότερα, που δεν σου αποκαλύπτει σε μια πρώτη ματιά. Αγαπημένο στέκι των ντόπιων αφού δεν κλείνει το χειμώνα, το Calmo Mare έχει μια νοστιμιά για σένα όλες τις ώρες της ημέρας. Πίσω από ένα ηλιόλουστο σκηνικό νεοταβέρνας, ο Φραγκίσκος και ο Μέμης έχουν καταφέρει να αποδώσουν αυτούσια, αληθινή και ειλικρινέστατη τη γεύση του νησιού, έτσι όπως την γεύτηκαν από τις γιαγιάδες τους αλλά με εμφάνιση που θα προτιμούσε ο εγγονός και μια νέα, φροντισμένη αισθητική. Ακόμη κι αν μένεις στην Ερμούπολη, τα 12 χιλιόμετρα αξίζουν τον κόπο για να γευτείς ένα αληθινά συριανό πρωινό, με τηγανητά αβγά πάνω σε έναν ζουμερό, εξαίσιο κιμά από ντόπιο λουκάνικο με ξερή μυζήθρα και ένα διαφορετικό, χορταστικό σάντουιτς με χοιρινά κοψίδια. Για το ούζο ή τη μπίρα σου, θα δοκιμάσεις τη σκορδάτη, τοπική μαϊντανοσαλάτα, αφράτη ταραμοσαλάτα, υπέροχα τραγανά κεφτεδάκια με τις πιο αληθινές, τραγανές πατάτες, έναν ολόσωστα φτιαγμένο ντάκο με ντόπια ξινομυζήθρα και κάπαρη του νησιού και τη διαφορετική, γλυκοκανελάτη συριανή στραπατσάδα. Calmo Mare, Φοίνικας, Σύρος (12 χλμ. Από Ερμούπολη) 22810 45110

Δυο τζιτζίκια στ’ αρμυρίκια

Με θέα το ηλιοβασίλεμα στο Κίνι, τα 2 τζιτζίκια τραγουδούν το πιο νόστιμο θαλασσινό τραγούδι, μαγειρεύοντας το ιδανικό φαγητό για μια νησιώτικη ψαροταβέρνα, κάτι που πρωτίστως θα διαπιστώσεις στην υποδειγματική, ολοζώντανη χωριάτικη με την κάπαρη και τα καπαρόφυλλα. Η Κατερίνα θα σε φροντίσει και ο Γιάννης Καϊρης μαγειρεύει στα εντός τη δική του, πεντανόστιμη θαλασσινή κουζίνα. Βελούδινη ταραμοσαλάτα από λευκό ταραμά, μαστιχωτό χταπόδι, συριανή λούζα και ένα ιδιαίτερο ταλέντο στο αλάδωτο, τραγανό τηγάνι, όπως θα το δοκιμάσεις στο γαύρο, στο καλαμάρι ή στους αρωματικούς, γεμάτους φρέσκα μυρωδικά ντοματοκεφτέδες. Ζωντανή, ζουμερή σαρδέλα στα κάρβουνα με μαϊντανό και ονειρεμένες σουπιές με έντονο, συριανό μάραθο και λίγη ντοματούλα. Από τα γύρω τραπέζια ζήλεψα τη χρυσή, τραγανή τηγανητή πατάτα και τη μελωμένη «φακελωμένη» φέτα. Για τους κρεατοφάγους έχει από κεφτεδάκι και κοκκινιστό μέχρι γουρουνόπουλο στον φούρνο. Στο τέλος, θα κεραστείς δροσερό λεμονογλυκάκι με τριμμένο μπισκότο και ρακόμελο. Κίνι, 2281071151

Κάνε όπως οι ντόπιοι

Για να νοιώσεις μέσα στο κλίμα και το vibe του νησιού πριν ακόμη αφήσεις τις βαλίτσες στο ξενοδοχείο, κάνε όπως οι καλύτεροι πριν από σένα. Εδώ χτυπά η καρδιά του νησιού και εδώ εκτυλίσσονται τα πιο καυτά trends και οι πιο χοτ συναντήσεις!

*Πρωινό στο Μελίκρατο

Το μισό νησί ξυπνά εδώ με τη μεγαλύτερη ποικιλία σε αβγά-ομελέτες-σκραμπλ και ό,τι φανταστείς αλλά και με γιαούρτι με ντόπιο μέλι και καρύδια και όχι μόνον! Από την Πάτρα και με φούρναρη πατέρα, ο Βασίλης και η Νίκη Θεοδωροπούλου που διαθέτει ένα βαρύτατο βιογραφικό chef patissier δυσανάλογο με την ηλικία της-από τη Γαλλία στο Fresh, στο Φύσις αλλά και τον παραδοσιακό Αθυμαρίτη-, υιοθετούν τη Σύρο και ένα μαγαζί δυο βήματα από το λιμάνι και στήνουν την πιο γκλαμ patisserie του νησιού, σε ευρωπαϊκό ντεκόρ και ασπρόμαυρη αισθητική. Ανάμεσα στα μπιζού-σάντουιτς, την τούρτα χαλβά με σουσάμι, την bitter σοκολατένια μους, τα γεμιστά μπριοσάκια, τις κρέμες και το παγωτό με στέβια, το mont-blanc, τα νέα γενιάς φινετσάτα κοκ και τα εκλαίρ, τα μακαρόν και το σπιτικό παγωτό με βανίλια Μαδαγασκάρης, θα περάσεις πολλή ώρα διχασμένος ανάμεσα σε ένα κλασικό τσουρέκι ή μια τάρτα με κρεμέ σοκολάτας και κροκάν. Πηγαίνοντας για την παραλία, από δω θα ψωνίσεις επίσης το γκουρμέ σνακ για μετά τις βουτιές, ένα σάντουιτς κοτόπουλο με κάρυ, ή με ομελέτα και παρμεζάνα αλλά και με σολομό σε μαϊντανοσαλάτα. Ε. Βενιζέλου 3, 22810 80075

*Βrunch στην Appaloosa

Η Καίτη Φούσκη έστησε το αδελφάκι της μυκονιάτικης Appaloosa σε μια μαγική, ιστορική αυλή της κεντρικής πλατείας, στο μέγαρο που κάποτε κατοίκησε ο Ι. Καποδίστριας. Εξωτική σαν ταξίδι ανάμεσα στο Μεξικό και την Ινδία, θα την αγαπήσεις και το βράδυ για την εξαιρετική spicy margarita, τις μεξικάνικες γεύσεις και τις μουσικές της αλλά θα ξεκινήσεις και τη μέρα σου εδώ, με ένα lazy αραχτό brunch που υπογράφει ο ταλαντούχος Γιώργος Κριμιζάς που μόλις άφησε το Mylos της Αθήνας για να φέρει τη γεύση του στο νησί. Πλ. Μιαούλη, 2281089010

*Πρωινός καφές και σνακ στο «Επτά»

Το στενάκι της Πελοποννήσου είναι το πιο καυτό, το πιο τρέντι στα πέριξ της αγοράς. Μόλις εναποθέσεις τη βαλίτσα, εδώ θα έρθεις, να κόψεις κίνηση, να συναντήσεις τον πιο ψαγμένο κόσμο του νησιού, να πληροφορηθείς τα δρώμενα και με την ευκαιρία, να πιεις ένα μάτσα τσάι με γάλα αμυγδάλου, μια σπιτική λεμονάδα με τζίντζερ που θα συνοδεύσεις με γιαούρτι με γκρανόλα, αβγοφέτες με μέλι και κανέλα, ομελέτες και pancakes. O Γιώργος Προκόπης και η Σίσσυ Λουκά μεταμόρφωσαν ένα παλιό βίντεο κλαμπ σε ένα από τα ομορφότερα μαγαζιά της Ερμούπολης. Α! Επτά σημαίνει πως μόλις σημάνει 7 το απόγευμα, κλείσαμε και αύριο πάλι με το καλό!

*Cantina Analogue και μόνο για να τη δεις!

Σε ένα γραφικό στενάκι κοντά στην αγορά, η Cantina είναι μοναδική, για το εντυπωσιακό ντεκόρ της που δεν μοιάζει με κανένα άλλο μαγαζί, διαφορετική, πρωτότυπη αλλά και ολοζώντανη. Ο Χρήστος είναι ζωγράφος, ο Μάριος, γραφίστας και η Καντίνα τους, εκτός από την αιγαιοπελαγίτικη, άλλοτε κλασική άλλοτε πιο δημιουργική κουζίνα τους που την σερβίρουν χαλαρά όπου βρεθεί μια γωνίτσα να ακουμπήσεις, στο μπαρ ή στο πεζοδρόμιο, οργανώνουν μαγικά λάιβ, προβολές ταινιών, δοκιμές κρασιών και λοιπά καλλιτεχνικά δρώμενα. Επτανήσου 14, 2281302412

*Spritz στο Mou Sou Tou

Ο Αριστοτέλης Κόρδας και η Μαργαρίτα Ισαακίδου, ξεκίνησαν μόλις μια καινούργια ζωή στο νησί, σε ένα μπαράκι μέσα στα στενά που έγινε αμέσως μαστ για την μεγάλη ποικιλία από spritz, τα οποία έχουν ήδη γίνει εθισμός. Μαξιλαράκια στα γύρω κατώφλια, όμορφος κόσμος και δυνατή κλάμπι μουσική.

*Μια ξεχωριστή περίπτωση, το Καστρί!

Και ενώ άλλοι γυναικείοι αγροτουριστικοί συνεταιρισμοί έχουν μείνει στο γλυκό κουταλιού και τη μαρμελάδα, μια ομάδα συριανές με αρχηγό τη δυναμική  Άννα Δαρζέντα, δίνουν γροθιά στην κρίση με ένα έξυπνο εστιατόριο, που μαγειρεύει και όλα τα κέτερινγκ του νησιού. Γεμιστά, ιμάμ, χάντρες με πράσο, μπακαλιάρος πλακί, μοσχαράκι ριγανάτο, κουλουράκια και γλυκά, όπως θα τα μαγείρευε η μαμά σου με τις φίλες της παρέα. Οι κρατήσεις γίνονται από την προηγούμενη, μόλις μυρίσει μεσημέρι και γεμιστά που βγαίνουν από το φούρνο, ουρές απ’ έξω περιμένουν τουρίστες, εργαζόμενοι και μαμάδες που δεν πρόλαβαν να βάλουν τσουκάλι στη φωτιά. Πάρου 13, 22810 83140

*Το καλύτερο παγωτό είναι αυτό που σκέφτεται

Ο Κωνσταντίνος Καρακατσάνης ξεκίνησε το παγωτό του από τη Σύρο, για να κατακτήσει στη συνέχεια την Αθήνα. Παγωτό με φιλοσοφία, που αγκαλιάζει το νοιάξιμο για τον πλανήτη και με νοστιμιά μαγευτική. Το γάλα του έρχεται από το οικολογικό αγρόκτημα Λιβαδερού, τα βιολογικά φρούτα από την Αργολίδα, είναι χειροποίητο και zero waste. Φτιάχνεται ολόφρεσκο καθημερινά σε μικρές ποσότητες και το Django κλείνει μόλις τελειώσει το στοκ. Οι γεύσεις του καθορίζονται από την εποχή, αν τύχεις την ώρα του σύκου θα το θυμάσαι για πάντα. Ροϊδη 10, 6940407231

*Για να μην χαθείς στα δρομάκια της αγοράς-πεσκέσι συριανό!

Στην καρδιά της αγοράς, ο Κώστας Πρέκας είναι όλο μαζί το νησί και όχι μόνον! Μπακάλης όπως οι παλιοί, με ένα παραδοσιακό μαγαζί γεμάτο θησαυρούς, ο Κώστας είναι κυρίως, οραματιστής που περνά στην πράξη. Τα περισσότερα τοπικά προϊόντα του χρωστούν την αναβίωση, τη δεύτερη ευκαιρία τους, πολλά τα παράγει ο ίδιος αλλά εδώ θα βρεις θησαυρούς από όλο το Αιγαίο και την Ελλάδα. Ό,τι κι αν πάρεις, μην παραλείψεις τον συριανό πολτό μάραθου σε βαζάκι. Εμπειρία! Χίου 4, 2281087556

*Το Οινοπνευματωπολείον Κριτσίνη, με παράδοση από το 1917, αξίζει για το ντεκόρ που αντέχει στον χρόνο, με τον μαρμάρινο, σκαλιστό πάγκο, το παλιό ξύλινο ρολόι, τα βραβεία των παλαιότερων μεγαλείων στους τοίχους. Εδώ θα βρεις τα κρασιά της οινοποιίας Σύρου και το ντόπιο τσίπουρο του Μακρυωνίτη.

*Ζάχαρη κι αλάτι

Με παράδοση στο συριανό λουκούμι από το 1923, ο Θοδωρής Λειβαδάρας και η οικογένειά του, αγνοούν την κρίση και επεκτείνονται στα βασικά της ζωής, τη Ζάχαρη και το Αλάτι, σε ένα ιστορικό κτίριο της αγοράς. Από 35 διαφορετικά λουκούμια μέχρι super foods και από χειροποίητες ελληνικές σοκολάτες μέχρι το πιο βελούδινο, κρεμώδες ιταλικό μαντολάτο με σοκολάτα και χίλιες άλλες γεύσεις, εδώ τα χρώματα που θυμίζουν παραμυθόσπιτο μπλέκονται με τα αρώματα και τις γεύσεις, στο πιο χαρούμενο μαγαζί της αγοράς. Ξεχωρίσαμε τα σκαλτσουνάκια, τα αμυγδαλωτά, το τσουρέκι με ταχίνι, τις μαλακές χειροποίητες μπάρες με καρύδι, βερίκοκο και μέλι, τις σουσαμόπιτες, τις τραγανές σησαμομπουκιές με φιστικοβούτυρο. Στ. Πρωίου 15, 22810 76585

*Ο Αθυμαρίτης, από το 1924, είναι ταυτισμένος με το συριανό, παραδοσιακό γλυκό με αμυγδαλόπαστα και ζάχαρη άχνη. Ο τοπικός «Τερκενλής», με την έννοια ότι από δω θα ψωνίσεις το γλυκό «μαστιχάκι» πεσκέσι επιστρέφοντας, σου επιφυλάσσει, ωστόσο, και άλλες γλυκές εκπλήξεις κατευθείαν από την αστική παράδοση του ’60: κουβανέζα με γκανάς και κερασάκι τυλιγμένο σε παντεσπάνι, το τρίγουστο που είναι πάστα αμυγδάλου με αληθινή πραλίνα και κερασάκι το όλο τυλιγμένο σε λευκή ή σοκολάτα γάλακτος αλλά και τη σφολιάτσα, την τοπική σιροπιαστή σπεσιαλιτέ με ζύμη τάρτας στη βάση, αλεσμένο σουσάμι και αμύγδαλο και από πάνω φύλλο κρούστας. Σπιτικό παγωτό και αμυγδαλωτό μέσα σε φύλλο μπακλαβά με σιρόπι και ζάχαρη άχνη. Κέας 2, 2281082261

*Λουκούμια υπάρχουν πολλά. Κανένα, όμως, δεν συγκρίνεται με το λουκούμι της οικογενείας Συκουτρή. Από την πρώτη ύλη μέχρι την τεχνική και το αμπαλάζ, το λουκούμι στην πιο αρχέγονη εκδοχή του. Την καλύτερη χαλβαδόπιτα, πάλι, την κάνει ο Κορρές, με μπόλικο αμύγδαλο. Τα βρίσκεις σε όλα τα λουκουματζίδικα.

*Πάνω στο λιμάνι, το παντοπωλείο του Νίκου Ρούσσου και της Κατερίνας Νομικού, συγκεντρώνει τα καλύτερα της Σύρου, των Κυκλάδων και της ευρύτερης Ελλάδας. Παράδοση και νέα μικρή παραγωγή, βιολογικά προϊόντα, μπίρες και τσίπουρα, όλα ευανάγνωστα στα ευρύχωρα ράφια. Ξεχωρίσαμε τις αυθεντικές παστελαριές, τις σησαμομπουκιές, τις αγνές μπάρες, τα λουκούμια, τα τυριά και τα βιολογικά βότανα της Σύρου, τον μαστιχοκαφέ της Χίου, τη γυλωμένη μανούρα της Σίφνου, τον χαλβά-κοκ με σοκολάτα του Βόλου, τα αμυγδαλωτά της Τήνου, τα «τσιμπητά» ανθοτυροπιτάκια-μπουκίτσες της, το φρέσκο βούτυρο της Νάξου, τις σάλτσες Sipmply Greek και την προθυμία του Νίκου να σε ξεναγήσει στους θησαυρούς του. Εθν. Αντιστάσεως 18, 22810 80100

*Στη γραφική παλιά αγορά, ο Νικήτας Δαλέζιος στο «Αθηναϊκόν» φτιάχνει το νοστιμότερο συριανό λουκάνικο -σε ό,τι μέγεθος το παραγγείλεις και την πιο αρωματική συριανή λούτζα, που προσωπικά βρίσκω άκρως νοστιμότερη και τρυφερή από τη μυκονιάτισσα, διάσημη αδελφή της. Χίου 2, 22810 88080

*Ωραιότατη λούτζα κάνει και ο Χαράλαμπος Δαλέζιος στο «Σαλιμπάκι» και τη δίνει έτοιμη, ψιλοκομμένη σαν τσιγαρόχαρτο, καθώς, όπως και στον παστουρμά, η νοστιμιά του εν λόγω αλλαντικού έγκειται στο -λεπτότατο-κόψιμο. Έχει και ωραίο ντόπιο λουκάνικο και αρνάκι και κατσικάκι από τη Νάξο.

Mια μοναδική εμπειρία που δεν θέλεις να χάσεις

Στην πρώην βιομηχανική γειτονιά της Ερμούπολης, τα παλιά, μαγικά κτίρια, στέκουν διαλυμένα, σαν σκελετοί μιας τέως υπέροχης αρχιτεκτονικής, κουφάρια της παλιάς αίγλης. Η Hermoupolis Heritage έχει μεταμορφώσει σε Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας την παλιά καλτσοβιομηχανία Ζησιμάτου. Η βιωματική ξενάγηση στο χώρο που κυριολεκτικά κρατά όλη την παλιά ψυχή του κτιρίου και της χρήσης του, είναι μια εμπειρία ζωής, κάτι που δεν θα σου θυμίσει κανένα μουσείο. Ζωντανή περιήγηση στην Ιστορία, που την αγγίζεις, την περπατάς, κυρίως, όμως τη νοιώθεις.

Και δυο ακόμη εμπειρίες που θα ήθελες να ζήσεις:

• Αναβίωση με ένα παλιό, συριανό τρεχαντήρι της διαδρομής του φαροφύλακα του νησιού.
• Περιήγηση με το παλιό Citroen Pony, που κατασκευάστηκε σε βιομηχανία της Σύρου, στα χωριά και τους οικισμούς των πλουσίων συριανών με τις παραδεισένιες βίλες.