Πόντιοι ενωμένοι!

Έκθεση παραδοσιακών προϊόντων στο Κιλκίς, βασικά Ποντιακών, οπότε καμία σχέση με Σεφερλή (ο οποίος έχει πει την υπέροχη ατάκα «Πόντιος με γεύση αρακά»). Εννοώ, δεν αναφέρομαι στον Σεφερλή ούτε σε κανέναν άλλον Πόντιο…

Ο «Ραγιάν» έχει υπότιτλο στη σακούλα του «Πόντιοι όλου του κόσμου θυμηθείτε!» και πουλάει πασκιτάν, σιρόν, τσιορτανέ, υλιστόν, φυτιλιάρ μυτζίν κι ένα σωρό καταπληκτικά πράγματα. Τα οποία έχω μπερδέψει τώρα, δεν θυμάμαι ποιο είναι τι, γι’αυτό τα αναφέρω έτσι με laissez-passer (αφηρημενουάρ). Παρόλο που όπως όλος ο κόσμος είχα μία τουλάχιστον γιαγιά Πόντια ή στο περίπου, μία βεβαιωμένα πεθερά Πόντια και πολλούς φίλους του ιδίου φυράματος… τη συνταγή για «τανωμένον σορβά» ή «τσουρβά» τη βρήκα στο Ίντερνετ: κορκότο (κριθάρι), πασκιτάν (στραγγιστό ξινό γιαούρτι), κρεμμύδι, δυόσμος, ορίστε μια ωραιότατη σούπα που την έτρωγαν στα βάθη του Εύξεινου Πόντου τα καλοκαίρια οι πρόγονοί μας.

Πήρα τυριά, κυρίως καπνιστά, από το περίπτερο του «Ραγιάν» στο ωραίο «Φεστιβάλ γαστρονομίας» του Κιλκίς – ο «Ραγιάν» δίνει και στην Αθήνα σε κάποια μαγαζιά, κοιτάξτε στο σάιτ τους, είστε-δεν είστε Πόντιοι. Ένα πακέτο «Γιοχάδες» (και όχι ζοχάδες), στεγνές πίτες χωρίς αυγά, το τσίμπησα από «Τα χειροποίητα της Μάρθας» μαζί με χυλοπίτες ή γιουφκάδες… όλα «παραδοσιακά προϊόντα σε ξυλόφουρνο με 100% αγνά υλικά». Ψοφάω για τέτοια, κι όσο πιο παραδοσιακά τόσο ενθουσιάζομαι.

Μπαχαρικά και καυτερά πιπέρια χτύπησα στην «Οικογένεια Σιδηρόπουλου», που ήρθαν το 1924 από την Καππαδοκία παρακαλώ και εγκαταστάθηκαν στην Μακεδονία όπως ένα σωρό πρόσφυγες. Το μίγμα για μπιφτέκια είναι να το φας με το κουτάλι, κι έχουν ατέλειωτα μπαχαρικά, γύρος του κόσμου κανονικά - μαροκινά, αιθιοπικά, λιβανέζικα, αραβικά, ινδικά, τα άπαντα…

Το κλου ήταν η «Αρώνια» που δεν την ξέρει κανένας: ένα μικρούτσικο φρέσκο ή αποξηραμένο φρουτάκι, από «μακρόβιο φυλλοβόλο θάμνο ύψους 2-3 μέτρων που αντέχει σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών από + 45 ως -25 βαθμούς». Η Αρώνια είναι κάτι ανάμεσα στα εγγλέζικα blueberry και blackberry, λίγο στυφό, περίεργο και παιδικό εντελώς – τα τρώγαμε με τρέλα στις Σέρρες, στο Παγγαίο, στις εξοχές της Βόρειας Ελλάδας όπου μεγάλωσα, και όντως τώρα που το σκέφτομαι έχει μια γεύση Χώκλμπερι Φιν . Δηλαδή είναι ένα από αυτά τα «βατομουρο-ειδή», όπως τα κράνα ή κράνη, που τα βρίσκεις σε δάση, κανονικά. Δάση με πυκνά δέντρα, μανιτάρια, αλεπούδες, μπαμπούρια και φτέρες. Καμιά φορά ή μάλλον τις περισσότερες φορές δεν έχεις μια εικόνα της Ελλάδας με δάση στο βάθος, κι όμως υπάρχουν. Σε μερικά μάλιστα, εκτός που έχει κι από κανέναν ταλαίπωρο λύκο, μπορείς να μαζέψεις Αρώνια που κάνουν πολύ καλό στην υγεία – είναι μία από τις σούπερ τροφές, τύφλα να έχουν τα γιόγκι μπέρι που είναι και σα να τρώς τη μπότα σου εδώ που τα λέμε.

Η (μη-ποντιακή) ανακάλυψη τέλος ήταν τα χειροποίητα σαπούνια και καλλυντικά της “Aromavita” , ντόπιας εταιρείας που δεν χρησιμοποιεί χημικά και όλα της τα σαπούνια μοσχοβολούν, βανίλια, λεβάντα, πορτοκάλι, γιασεμί – καταπληκτικά, ήθελα να σηκώσω όλο το παράρτημα. Τέλεια, τέλεια η Aromavita, μπράβο στα κορίτσια που την τρέχουν!

Ο Σεφερλής είναι μια χαρά – βαρέθηκα να τον θάβουνε οι κουλτουριάρηδες ότι «δεν είναι δημοσιογράφος», λες και χρειάζεσαι Πούλιτζερ για να κάνεις τηλεόραση. Την οποία (τηλεόραση) δεν ανοίγω ποτέ, μικρή μάζευα Αρώνιες και κυνηγούσα (λάου-λάου) χελώνες στις εξοχές, δεν την συνήθισα ποτέ την τηλεόραση… αλλά είδα ένα πρωί τον Σεφερλή από περιέργεια. Και είναι άνετος, κανονικός: καλύτερος από τη μέση τηλεπαρουσιάστρια, πιο αστείος και πιο τσαλακωμένος, όλο το τημ συμπαθητικό, και το όχι-αστείο είναι ότι ανάλογα πράγματα έλεγαν κάποτε για τον Σωτήρη Μουστάκα π.χ. μέχρι που έγινε καλτ και ξαφνικά κόπηκε το θάψιμο κι άρχισε το λιβανιστήρι… θέλω να πω, είκοσι χρόνια από τώρα θα λένε πόσο μεγάλος ηθοποιός είναι ο Σεφερλής και τέτοια. Που αν όμως κάνω λάθος και δεν είναι Πόντιος, τον έχω βάλει σφήνα στο κείμενο κατά λάθος, σόρι, οκέυ, θα έπρεπε να τον ψάξω παραπάνω αλλά όπως όλος ο κόσμος ψάχνω συνταγές στο Ίντερνετ. Απλώς τελευταία κοιτάζω αυτές που έχουνε πασκιτάν μέσα.

Info: «Ραγιάν αγνές παραδοσιακές τροφές», Βάθη Κιλκίς, 23410-84267, www.ragian.gr, ragian@ragian.gr

«Χειροποίητα της Μάρθας», Μεγάλη Βρύση Κιλκίς, 6973827159 marthanikitidou@yahoo.com

«Οικογένεια Σιδηρόπουλου», Γουμένισσα Κιλκίς, 2343111121, www.oikogeneia-sidiropoulou.gr v.sidiro@yahoo.gr

Αγροτικός συνεταιρισμός παραγωγών Αρώνιας & λοιπών εναλλακτικών καλλιεργειών Σερρών, 23230-24032, Σιδηρόκαστρο, «www.aronia-serres.gr, kege-sid@otenet.gr

«Aromavita», Ecofarm, Κριστώνα Κιλκίς, 23410 27261, www.aromavita.gr