«Δεν πρέπει να βάζεις γάλα στον καφέ σου». Μύθος ή αλήθεια;

Εκείνοι που απολαμβάνουν τον καφέ τους με γάλα, δεν υπάρχει αμφιβολία, το κάνουν λόγω… γεύσης και όχι για επιπλέον πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων από το γάλα. Θα μπορούσε, όμως, αυτός ο συνδυασμός να «υπονομεύσει» τα οφέλη του… καφέ;

Τα κομμάτια του «γρίφου»:

Το γάλα
Ναι, το γάλα κάνει καλό. Τροφή εξαιρετικά θρεπτική, τα συστατικά της οποίας χρειάζεται ο οργανισμός σου, όποια κι αν είναι η ηλικία σου. Πρωτεΐνες, βιταμίνες Α, D, C, Β1, Β2, ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρος, κάλιο… Με ή χωρίς λακτόζη, χαμηλών λιπαρών ή πλήρες, γάλα με γεύσεις, γάλα ρυζιού, γάλα καρύδας, γάλα σόγιας μέχρι και γάλα κάνναβης θα βρεις. Γάλατα υπάρχουν πολλά και για κάθε γούστο. Το δημοφιλέστερο ωστόσο, παραμένει το αγελαδινό, το οποίο εκτός από όλες τις σημαντικές βιταμίνες του γάλακτος, έχει και υψηλή περιεκτικότητα ζωικής πρωτεΐνης. Ένα ποτήρι αγελαδινό γάλα προσφέρει έως και 8γρ. πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας που χρειάζεσαι όχι μόνο για τη δύναμη και την υγεία ιστών, οστών και μυών αλλά και για τον έλεγχο και τη διατήρηση ιδανικού βάρους. Η πλειοψηφία φροντίζει να έχει πάντα γάλα για τον πρωινό - και όχι μόνο – καφέ, συνήθως αγελαδινό, το οποίο με τη σειρά του χωρίζεται σε …
-πλήρες
-ημιαποβουτυρωμένο
-αποβουτυρωμένο
και κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες έχει διαφορετικό «φορτίο» λιπαρών.

Οι αριθμοί

Το πλήρες αγελαδινό γάλα περιέχει 4% λιπαρά. Το ημιαποβουτυρωμένο περιέχει 2% και το αποβουτυρωμένο 0.5%.
Ένα ποτήρι πλήρες γάλα (περίπου 250ml) θα σου δώσει 146 θερμίδες (οι 71 από τα λιπαρά του). Ένα ποτήρι ημιαποβουτυρωμένο, 122 θερμίδες με τις 43 να προέρχονται από τα λιπαρά του και ένα ποτήρι αποβουτυρωμένο γάλα περιέχει 86 θερμίδες με μόλις 4 να προέρχονται από τα λιπαρά του.

Το πλήρες και το ημιαποβουτυρωμένο γάλα προσφέρουν, επίσης, 28% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας ασβεστίου, ενώ το αποβουτυρωμένο 50% (!). Η υψηλή του περιεκτικότητα σε κάλιο το καθιστά σημαντικό εφόδιο του οργανισμού για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Το πλήρες γάλα περιέχει 349mg, το ημιαποβουτυρωμένο 366mg και το αποβουτυρωμένο 410mg.

Ο καφές

… είναι πολλά περισσότερα από μια πρωινή συνήθεια. Είναι μια εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών που προστατεύουν τα κύτταρα από τη πρόωρη γήρανση και τυχόν εκφυλισμούς, εμποδίζοντας την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου και καρδιακών νοσημάτων. Εκείνοι που πίνουν καφέ καθημερινά έχουν 40% μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του ήπατος, 11% λιγότερα ποσοστά καρδιακών επεισοδίων και 42% μικρότερα ποσοστά εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ. Επίσης οι πιθανότητες να παρουσιάσουν αυτοάνοσα νοσήματα είναι μειωμένες. Ο καφές ενισχύει τη  λειτουργία του ήπατος, μειώνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης κύρωσης κατά 22%  και τα ποσοστά θανάτων από κύρωση κατά 66%. Ενισχύει τη μνήμη. Συμπτώματα της ασθένειας του Πάρκινσον και του Αλτσχάϊμερ εμφανίζονται μειωμένα σε εκείνους που καταναλώνουν καφέ.

Η επιστήμη πίσω από ένα διαδεδομένο (και γευστικό) συνδυασμό

Οι πολυφαινόλες

Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά του καφέ εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που απειλούν τα κύτταρα με οξείδωση. Οι ελεύθερες ρίζες, για να το θέσω πιο παραστατικά, είναι «η σκουριά που κατατρώει το σίδερο» και δημιουργούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, τον καπνό του τσιγάρου, το στρες, την κακή διατροφή, τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου… (τον σημερινό, απαιτητικό τρόπο ζωής, να πω εγώ). Το σώμα έχει τη δική του γραμμή άμυνας απέναντι στις ελεύθερες ρίζες και αυτή είναι οι «πολυφαινόλες», μεταξύ των οποίων το χλωρογενικό οξύ που βρίσκεται σε υψηλή περιεκτικότητα στον καφέ. Μελέτες έχουν δείξει πως το γάλα στον καφέ δεν επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον «ρυθμό» διείσδυσης των αντιοξειδωτικών στο αίμα. Άρα, είτε βάζεις γάλα στον καφέ είτε τον πίνεις «μαύρο», μικρή διαφορά έχει στην αντιοξειδωτική «δράση» του χλωρογενικού οξέως. Απόλαυσε τον συνδυασμό χωρίς τύψεις.

Τα λιπαρά

Εδώ θα σου τα χαλάσω. Όλα τα «νόστιμα» έρχονται με ένα τίμημα. Το πλήρες γάλα μπορεί να είναι εξαιρετικά θρεπτικό, αλλά… παχαίνει. Εάν προσπαθείς να χάσεις βάρος ή να διατηρήσεις τα κιλά που έχασες, μάλλον πρέπει να απέχεις από τα full λιπαρά του και δη, να επιβαρύνεις και τον καφέ σου με αυτά. Αρκεί να σκεφτείς πως μια κούπα μαύρου καφέ δίνει μόλις 4.7 θερμίδες. Αν προσθέσεις γάλα και ένα κύβο ζάχαρη, έχεις αμέσως-αμέσως ένα ρόφημα με 57 θερμίδες. Μπορεί να μην σου ακούγεται «αβάσταχτο», αν όμως πίνεις 3-4 κούπες καφέ την ημέρα… κάνε τα μαθηματικά.

Ένα ισχυρό «διεγερτικό»

Το δυνατό άρωμα του καφέ είναι από μόνο του ικανό να σε ξυπνήσει - ευχάριστα - το πρωί… Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε καφεΐνη, ο καφές ενισχύει τις λειτουργίες του εγκεφάλου, διατηρεί την ενέργειά σου και σε κρατά σε εγρήγορση. Ήξερες όμως ότι αν προσθέσεις γάλα μπορεί να μειώσεις αυτή την ενέργεια και τη διαύγεια που σου χαρίζει τόσο απλόχερα ο καφές; Αν πιεις καφέ το βράδυ, πρόσθεσε γάλα. Θα μειώσει ελαφρώς τις διεγερτικές ικανότητες του καφέ (δεν τις εξαλείφει όμως τελείως, γι’ αυτό, ιδιαίτερα αν έχεις προβλήματα ύπνου, καλό είναι να αποφεύγεις τον καφέ από τις απογευματινές ώρες και μετά).

«Οξύτητα στομάχου»

Ο μαύρος καφές έχει υψηλό Ph, άρα και όξινος. Εάν υποφέρεις από παλινδρόμηση ή άλλες ενοχλήσεις που οφείλονται σε αυξημένη οξύτητα γαστρικών υγρών, ο καφές είναι ένα από τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγεις, πόσο μάλλον εάν τον προτιμάς «σκέτο». Δεν μπορείς να λειτουργήσεις χωρίς καφέ; Πρόσθεσε λίγο γάλα. Το γάλα βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων του Ph.

Προσοχή «καίει»

Αυτή η αίσθηση της ζεστής κούπας με τον αχνιστό καφέ, ειδικά τα κρύα πρωινά του χειμώνα δημιουργεί, όσο να ‘ναι, μια γαλήνια θαλπωρή… αν δεν βιάζεσαι να ξεκινήσεις τη μέρα σου. Ήξερες ότι, πίνοντας ζεστό καφέ, αυξάνεται ο κίνδυνος  θερμικών εγκαυμάτων στον οισοφάγο και πως ο καρκίνος του οισοφάγου μπορεί, σε κάποιες περιπτώσεις, να προκύψει από τους ιστοί σε αυτή την περιοχή που έχουν υποστεί τέτοιες βλάβες; Εάν δεν έχεις το περιθώριο να περιμένεις αρκετά λεπτά μέχρι να κρυώσει επαρκώς ο καφές σου, πρόσθεσε γάλα. Θα ρίξει σημαντικά τη θερμοκρασία.  

Συμπέρασμα:

Όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν, έτσι και ο συνδυασμός του καφέ με το γάλα έχει τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματά του. Το ίδιο ισχύει, ομοίως, και για τον καφέ «σκέτο». «Περί ορέξεως», λοιπόν… και ιδιαίτερων ατομικών χαρακτηριστικών, το ζήτημα. Εάν έχεις δυσανεξία στο γάλα, αποφεύγεις το γάλα και στον καφέ. Εάν είσαι μπουκιά και κιλό, αποφεύγεις το γάλα στον καφέ. Εάν απολαμβάνεις τον καφέ σου τα απογεύματα, βάλε γάλα. Εάν έχεις προβλήματα με το στομάχι σου, βάλε γάλα. Προτίμησε ημιαποβουτυρωμένο ή κάποιο άλλο γάλα - αμυγδάλου ή κατσικίσιο - καθώς το πλήρες, αγελαδινό σε επιβαρύνει με επιπλέον θερμίδες λόγω του λίπους και της υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (σάκχαρα).